اگر دین اسلام خارج از عربستان و به زبان غیر عربی بود، جمعیت عرب به اسلام ایمان نمی آوردند.
یکی از سوالاتی که در فضای مجازی مطرح است این است که چرا پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) در مکه و در میان قومی عقب افتاده و بدون تمدن مبعوث شد؟ پاسخ های متعددی به این سوال داده شده که در اینجا به صورت مختصر بیان میشود:
در نگاه ابتدایی می توان گفت: چون اجداد حضرت، درمکه ساکن بودهاند و آن حضرت هم متولد مکه بوده، لذا ظهور و بعثتش هم باید مکه میبود. البته دلایل دیگری هم دارد مانند:
1. دوری از از قدرتهای روز دنیا: اگر پیامبراسلام(صلیاللهعلیهوآله) در غیر عربستان مبعوث میشد، این سرزمین یا تحت سلطه روم بود که مسیحی بودند و دین جدید و پیامبر جدید را هرگز قبول نمی کردند؛ لذا سریع اقدام به ترور و یا تحریف آن میکردند و یا تحت قلمرو پادشاهی ایران که او هم همین رویه را به مراتب سختتر در پیش میگرفت. داستان نامه رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) به خسرو پرویز[1] موید این مطلب است. و یا اینکه جای دوری بود که اصلا سکنه نداشت و صدای حضرت اصلا شنیده نمیشد.
2. موقعیت ژئوپولوتیکی (سیاسی جغرافی) شهر مکه: زیرا مکه اولا: به خاطر آب و هوای خشک و بیابانی بودن عربستان، قدرتهای روز آن زمان طمع حمله به آنجا را نداشتند. دوما: وجود خانه خدا که هر ساله محل اجتماع قبایل و ملل مختلف و موحدان عالم بود. به همین خاطر پیامبر اسلام(صلیاللهعلیهوآله) به آسانی پیام خود را به بیشتر مردم آن زمان رسانید، بدون آنکه از مکه خارج شود؛ چرا که مردم در ایام حج با رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) و دین او آشنا میشدند، سپس در بلاد خود از آن صحبت میکردند و به صورت ناخواسته مبلغ دین اسلام بودند.[2]
3. اگر این دین خارج از عربستان و به زبان غیر عربی بود، جمعیت عرب به اسلام ایمان نمی آوردند. البته این مایه فخر و مباهات غیر عرب بر عرب است که آزادانه دین حق را در هر جا که باشد، میپذیرند، ولی اعراب یک تعصب جاهلانه نژادی دارند و این نشان از ضعف و سستی آنها در پذیرش دین حق است. در این باره امام صادق(علیه السلام) می فرماید: «لَوْ أُنْزِلَ الْقُرْآنُ عَلَى الْعَجَمِ مَا آمَنَتْ بِهِ الْعَرَبُ وَ قَدْ نَزَلَ عَلَى الْعَرَبِ فَآمَنَتْ بِهِ الْعَجَمُ فَهَذِهِ فَضِيلَةُ الْعَجَم: اگر قرآن بر عجم نازل میشد، عرب بدان ایمان نمیآورد؛ درحالی که بر عرب نازل شد و عجم بدان ایمان آورد؛ و این [نشاندهنده] فضیلت عجم است».[3]
4. مردم حجاز مردمی عقب مانده بودند و از نظر فرهنگی بسیار وضع بدی داشتند و به جز تعداد محدودی همه بیسواد بودند؛ ظهور پیامبر در میان این مردم، یکی از دلایل حقانیت پیامبر اسلام(صلیاللهعلیهوآله) بود؛ چون امکان ندارد از این مردم شخصی همانند پیامبر اسلام(صلیاللهعلیهوآله) خود به خود ظاهر شود که دارای دینی بس مترقی و آداب نیکو و دستورات علمی و.. باشد. حال که چنین شخصی آمده، این نشان می دهد که این شخص پیامبر است و در ادعای خود صادق است. اگر پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) در میان مردم ایران یا روم ظاهر میشد، ممکن بود عدهای بگویند: او درس خوانده و با سواد شده است و این دین ساخته و پرداخته او از ترکیب ادیان و افسانهها است و قوانین این دین ساختگی است، ولی این استدلال درباره مردم حجاز که قریب به اتفاق آنها بیسواد بودند امکان نداشت.
5. یکی دیگر از این دلایل ویژگی خود زبان عربی است که فصیحترین و زیباترین زبان دنیا است. خود قرآن هم به این مطلب نیز اشاره دارد: «نزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِینُ * عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِینَ * بِلِسَانٍ عَرَبِیٍّ مُّبِینٍ(شعرا/193- 195)».
_________________________________________________________
پینوشت:
[1]. بحار الأنوار، علامه مجلسی، مؤسسةالوفاء، بیروت، ج 20 ، ص 389.
[2] . رک: مقنعه، شیخ مفید، ص 371، نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم؛ کمالالدین و تمام النعمه، شیخ صدوق، ص 295، نشر مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
[3] .بحار الأنوار، همان، ج 9، ص 228.