- اگر مال حلال با مال حرام به طوری مخلوط شود که انسان نتواند آنها را از یکدیگر تشخیص دهد و صاحب مال حرام و مقدار آن، هیچ کدام معلوم نباشد باید خمس تمام مال را بدهد.
سوال: اگر مالی مخلوط به حرام باشد، تکلیف چیست؟
پاسخ:
مقام معظم رهبری: در هرصورت اگر مال حلال با مال حرام به طوری مخلوط شود که انسان نتواند آنها را از یکدیگر تشخیص دهد و صاحب مال حرام و مقدار آن، هیچ کدام معلوم نباشد باید خمس تمام مال را بدهد و بعد از دادن خمس، بقیه مال حلال می شود. [1]
آیت الله سیستانی: اگر مال حلال با مال حرام طوری مخلوط شود كه انسان نتواند آنها را از یكدیگر تشخیص دهد و صاحب مال حرام و مقدار آن هیچ كدام معلوم نباشد و نداند كه مقدار حرام كمتر از خمس (یک پنجم آن مال) است یا زیادتر یا مساوی آن، با پرداخت خمس آن، حلال می‌شود و بنابر احتیاط واجب، باید آن را به كسی كه مستحق خمس و ردّ مظالم می‌باشد بدهد. بنابر این، نصف آن را به فقیر سیّد بدهد و نصف دیگر آن را به فقیر برای تأمین حوائج ضروری‌اش بپردازد، چه سید باشد چه عام و در هر دو صورت، بنابر احتیاط واجب، این كار با كسب اجازه از مرجع اعلم باشد. [2]
آیت الله وحید: اگر مال حلال با مال حرام به طورى مخلوط شود كه انسان نتواند آنها را از يكديگر تشخيص دهد و صاحب مال حرام و مقدار آن هيچكدام معلوم نباشد و نداند كه مقدار حرام كمتر از خمس است يا زيادتر، بايد خمس تمام مال را بدهد و بنابر احتياط واجب اين خمس را در موردى كه مصرف خمس و صدقه است به قصد اداى وظيفه، اعمّ از خمس و صدقه صرف نمايد و بعد از دادن خمس بقيّه مال حلال مى شود. [3]
آیت الله فاضل: اگر مال حلال با مال حرام به طوري مخلوط شود كه انسان نتواند آنها را از يكديگر تشخيص دهد و صاحب مال حرام و مقدار آن، هيچ كدام معلوم نباشد دراین قسم تکلیف آن است که یک پنجم مال را به مجتهد یا نماینده او بدهد و استفاده از چهار پنجم باقی مانده حلال می شود. [4]
----------------
پی نوشت:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: a5c8ea9b2c640a0bebbe357cc8885da1.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله سیستانی، کد استفتاء: 517805.
[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله وحید؛ شماره سوال: 22155.
[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9501450.