هستی و نیستی، مسأله این است

برخی از افراد وجود شر و نقائص در عالم هست را دلیلی بر نبود خداوند متعال گرفته‌اند، و مدعی هستند میان اعتقاد به خدای قادرِ مطلق، عالمِ مطلق و خیر خواه محض و وجود شرور و نقائص در جهان، سازگاری وجود ندارد. زیرا شر یا از جهل ناشی می شود، یا از عدم قدرت، یا از این‌که خدا خیرخواه بشر نیست، پس خدا نمی‌تواند هم این اوصاف را داشته باشد و هم شر را خلق کند.

در پاسخ به مسأله شر باید به این نکته دقت داشت که دنیا دار تعارض و تزاحم است و این تعارض لازمه جهان مادی است؛ به این معنا که هر موجودی برای رسیدن به کمال خویش تلاش می‌کند و گاهی این تلاش، با بقای موجود دیگر در تعارض است، به عنوان مثال کرم برای رشد خویش، باید از چیزی بخورد تا به کمالش که پروانه شدن است دست یابد، اما خوردن آن چیز نیز با کمال آن موجود در تضاد است، حال آن موجودی که قرار است خورده شود، برگ درخت توت باشد یا چیز دیگر. در حقیقت قابلیت قابل اشکال دارد، به این معنا که دنیا اگر قرار هست دنیا باشد، لازمه آن این است که به همراهش شر قلیل وجود داشته باشد و الا دنیا دیگر دنیا نبود، بهشت میشد.

حال ممکن است کسی بگوید خداوند متعال دنیا را خلق نمی‌کرد، تا این شر به وجود نیاید. در پاسخ به او می‌گوییم: شری که در دنیا وجود دارد، در مقابل خیری که در آن است، بسیار کم است؛ به همین خاطر اگر خداوند متعال دنیا را خلق نمی‌کرد، خیر کثیری از بین می‌رفت و هیچ موجود عاقلی برای شر کم، خیر بزرگ را نادیده نمی‌گیرد.

برای مطالعه بیشتر به این قسمت مراجعه کنید.