خسارت به دیگران در ایام عید با ترقه و امثال آن

07:32 - 1398/01/08

- در ضمان و مدیون شدنِ وارد کنندة خسارت، فرقی بین اموال عمومی و خصوصی نیست.

خسارت، ترقه، عید

سوال: اگر در ایام عید بر اثر استفاده از ترقه و امثال آن به دیگران خسارتی وارد شود، تکلیف چیست؟

پاسخ: یکی از اموری که متأسفانه در آستانة نوروز، کم و بیش با آن روبرو هستیم، بحث «خسارتها» می باشد؛ زیرا هرگونه خسارتی که شخصی بر جان یا مال دیگری وارد کند، مدیون می شود و لازم است جبران نماید.
الف) اگر کسی (به وسیلة ترقّه و امثال آن) دیگری را بترساند، به طوری که عقل وی زایل شود، شرعاً یک دیه کامل را به او بدهکار می شود، و چنانچه درصدی از هوشیاری وی از بین رود، به همان درصد از دیه کامل بدهکار می گردد. [1]
ب) اگر شخصی خانم حامله ای را بترساند و سبب شود او سقط جنین کند، دیه آن جنین را بدهکار می شود که باید به والدین آن جنین بپردازد. البته در تشخیص مقدار دیه باید ملاحظه نمود آن جنین در چه مرحله ای قرار دارد؛ زیرا برای هر مرحله ای دیه خاصی بدین ترتیب مقرّر شده است:
1. نطفه: 20 مثقال شرعی طلا.
2. عَلَقََه (مجموعه ای به صورت خون بسته شده): 40 مثقال شرعی طلا.
3. مُضغَه (مجموعه ای به صورت گوشت): 60 مثقال شرعی طلا.
4. عَظم (آفریده شدن استخوان): 80 مثقال شرعی طلا.
5. خلقت کامل قبل از آفرینش و ولوج روح: یکصد مثقال شرعی طلا.
6. ولوج روح: یک دیة کامل که عبارت است از هزار مثقال شرعی طلا.[8]
ج) چنانچه شخصی به وسیلة ترقه و امثال آن، بینایی یا شنوایی دیگری را از بین ببرد، یک دیه کامل را بدهکار می شود و اگر درصدی از بینایی یا شنوایی کم شود، به همان درصد از یک دیه کامل را مدیون می گردد.[3]
تذکر دو نکته
1. در ضمان و مدیون شدنِ وارد کنندة خسارت، فرقی بین اینکه او بالغ باشد یا نابالغ نیست؛ زیرا به اتفاق فقها، تمام احکام وضعیه در مورد مکلَّف و غیر آن به طور یکسان جاری می شود، و ضمان، یکی از احکام وضعیه است.
2. در ضمان و مدیون شدنِ وارد کنندة خسارت، فرقی بین اموال عمومی و خصوصی نیست. مثلاً چنانچه بر اثر آتش افروزی در شب چهارشنبه سوری، اموال عمومی یا خصوصی دچار حریق شود، شخص یا اشخاصی که بالمباشرة دخیل در آن آتش افروزی بوده و در عدم سرایت آتش به اموال مردم کوتاهی نموده اند، ضامن خواهند بود و موظّف می باشند خسارتهای وارده را جبران نمایند.

------------------------
پی نوشت:
[1]. تحریر الوسیلة، سيد روح الله موسوى خمينى!‌، مؤسسة نشر اسلامی، قم، ج‏2، ص‏529.
[2]. تحریر الوسیلة، ج‏2، ص‏538.
[3]. همان، ص‏529.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
4 + 4 =
*****