برخی گمان کرده‌اند که با رواج فساد و فحشا، ظهور زودتر محقق می‌شود؛ این اندیشه با عقل و قرآن هم‌خوانی ندارد.
هر اندیشه نابی در طول تاریخ، از سوی افرادی شیاد یا جاهل، مورد تعرض و آسیب قرار گرفته است؛ اندیشه ظهور امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) نیز از این قاعده مستثنا نبوده است و توسط برخی مغرضان یا جاهلان تفسیری نادرست از آن ارائه شده است که لازم است تذکر داده شود.
یکی از آسیب‌های اندیشه مهدویت که برخواسته از نگاه اشتباه برخی از دین‌داران به احادیث زمان قبل از ظهور است، رها کردن جامعه به حال خود و کمک به ترویج فساد و تباهی در جامعه انسانی است. این احادیث که غالباً جامعه قبل از ظهور را آلوده به گناه و ناعدالتی معرفی می‌کنند در منابع روایی شیعه فراوان به چشم می‌خورند، از این‌رو برخی گمان کرده‌اند که باید گناه را در جامعه رواج داد، یا حدأقل امر به معروف را ترک کرد و اقدامی برای جلوگیری از گناه انجام نداد تا ظهور سریع‌تر انجام شود.
به عنوان نمونه امام صادق(علیه‌السلام) در حدیثی طولانی می‌فرمایند: «آن گاه که دیدی حق مرده و اهل حق از میان رفته‌اند؛ ستم همه‌جا را فرا گرفته است؛ قرآن فرسوده شده و بدعت‌هایی از روی هوا و هوس در مفاهیم آن به وجود آمده؛ دین بی‌محتوا شده، همانند ظرفی که آن را واژگون می‌سازند؛ اهل باطل بر اهل حق بزرگی می‌جویند؛ شر آشکار است و از آن نهی نمی‌شود و هرکس کار زشت انجام دهد، معذورش می‌دارند؛ فسق آشکار گردیده و مردان به مردان و زنان به زنان اکتفا می‌کنند...» در این روایت، حضرت حدود صد و بیست و پنج فساد رایج قبل از ظهور را بیان می‌کنند و می‌فرمایند: «در چنین موقعی مواظب خود باش، نجات خود را از خداوند بخواه (فرج نزدیک است) و بدان که مردم با این نافرمانی‌ها مستحق عذاب‌اند. اگر عذاب بر آن‌ها فرود آمد و تو در میان آن‌ها بودی، باید به سوی رحمت حق بشتابی تا از کیفری که آن‌ها به واسطه سرپیچی از فرمان خدا می‌بینند، بیرون بیایی؛ بدان که خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نمی‌کند: «و اِنَّ رِحمَةَ اللهِ قریبُ مِنَ المُحسنین».[1]
در نقد این اندیشه لازم است به چند نکته توجه داشت:
1. این دیدگاه با اصول مسلم دین که در قرآن بیان شده است مانند امر به معروف و نهی از منکر، اقامه نماز و جهاد ... سازگاری ندارد، زیرا برپایی این اصول به هیچ زمانی محدود نیست. امر به معروف و نهی از منکر از اصول مسلم قرآن است که هیچ‌گاه نباید ترک شود، اما این اندیشه مخالف امر به معروف است.
2. این برداشت، با وظایفی که در روایات برای منتظران حضرت بیان شده، در تعارض است، زیرا در روایات متعددی بیان شده است که منتظران ظهور حضرت حجت(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) باید تقوا پیشه کنند.[2] حتی در نامه‌ای که خود امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) به شیخ مفید نوشتند، علت دوری شیعیان از آن حضرت این گونه بیان شده است: « اگر پیروان ما - که خدا آنان را در فرمان‌برداری خویش توفیق دهد- در راه وفای به عهد و پیمانی که بر دوش دارند، هم‌دل و یک صدا بودند، هرگز دیدار ما از آنان به تأخیر نمیافتاد. آنان باید بدانند جز برخی رفتار ناشایست(گناه) که ناخوشایند ماست، عامل دیگری ما را از آنان دور نمیدارد.»[3] با توجه به این مطلب، چه کسی باور می‌کند که رواج معاصی، سبب نزدیکی ظهور و مورد رضایت آن حضرت باشد!؟
3. این برداشت با هدف قیام امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) سازگاری ندارد، زیرا اگر ما به گسترش فساد كمك كنيم، از كسانى خواهيم بود كه انقلاب مهدى، براى درهم كوبيدن آن می‌آید؛ ولی اگر در صدد اصلاح جامعه باشيم، در زمره اصحاب فداكار ایشان خواهیم بود. بنابراين به فرض اينكه با ساكت بودن و به نظاره نشستن و يا كمك كردن به توسعه فساد، ظهور حضرت را پيش بيندازيم، در این صورت وضع خود را به خطر انداختهايم؛ مگر نه اين است كه حضرت بقية اللّه(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) براى كوتاه كردن دست فاسدان و برچيدن بساط محرمات الهى و فسادگرى و اصلاح انسان‌ها و جوامع، قيام مىكند. پس چگونه مىتوانيم از قيام آن بزرگوار بهرهمند شويم!؟
شاید این سوال به ذهن بیاید که چرا ائمه(علیهم‌السلام) این احادیث را نقل کرده‌اند؟ پاسخ این سوال را می‌توان از قسمت پایانی حدیث به دست آورد، و آن اینکه ائمه در سخنان خویش در تلاش هستند، شیعیان را آماده این شرائط سخت کنند، به همین خاطر به ایشان هشدار می‌دهند که مواظب خود و دیگر شیعیان باشید که به این گناهان آلوده نشوید، از این‌رو در روایات از علمای آخرالزمان تقدیر شده و از آنان به عنوان کشتی‌های نجات امت یاد شده است. امام هادی(علیه‌السلام) در حدیثی می‌فرمایند: «اگر بعد از غيبت قائم ما، علمايى نبودند كه به سوى او مىخوانند و با حجت‌هاى الهى از دين او دفاع مىكنند و بندگان ناتوان خدا را از دام‌هاى ابليس و پيروان او مىرهانند و از دام های ناصبی‌ها نجات بخشند، کسی در دين خدا پا برجا نمی‌ماند و همه مرتد می‌شدند، ولی آنان رهبری دل‌های شيعيان ضعيف را با قدرت در دست می‌گيرند و حفظ می‌کنند، چنان که ناخدای کشتی، سکان و فرمان کشتی را نگاه می‌دارد؛ آنان نزد خدا والاترين انسان‌ها هستند.»[4]
نکته پایانی که نباید آن را فراموش کرد این است که هم اکنون در جهان، گناه و ناعدالتی بیشتر از همه تاریخ رواج دارد، به گونه‌ای که در جاهلیت مدرن غرب، گناهان کبیره نهادینه شده و ناعدالتی به صورت یک فرهنگ در آمده است، گناهانی مانند خود فروشی زنان، همجنس‌بازی و کشتار مردم مظلوم کشورهای بی دفاع مانند یمن، سوریه، فلسطین و... . لذا ان شاءالله که ظهور نزدیک است و ما باید خود را برای یاری آن حضرت آماده کنیم.
در نتیجه برای ظهور آن حضرت، باید انسان‌های خودساخته‌ای پا به میدان بگذارند تا بتوانند با این فساد مقابله کنند و آن حضرت را یاری نمایند نه اینکه با گنه‌کارن همراهی کنند.
________________________________________________________________
پی‌نوشت
[1]. بحارالانوار، علامه مجلسی، دار إحياء التراث العربی، 1403 ق، ج52، ص 254 ـ 260.
[2]. همان، ج 52، ص 140.
[3]. الإحتجاج على أهل اللجاج، طبرسى، نشر مرتضى، مشهد، 1403 ق، ج2، ص499.
[4]. همان، ج2، ص455.
یکی از آسیب‌های اندیشه مهدویت که برخواسته از نگاه اشتباه برخی از دین‌داران به احادیث زمان قبل از ظهور است، رها کردن جامعه به حال خود و کمک به ترویج فساد و تباهی در جامعه انسانی است. اما این دیدگاه با اصول مسلم دین که در قرآن بیان شده است مانند امر به معروف و نهی از منکر، اقامه نماز و جهاد ... سازگاری ندارد، زیرا برپایی این اصول به هیچ زمانی محدود نیست. امر به معروف و نهی از منکر از اصول مسلم قرآن است که هیچ‌گاه نباید ترک شود، اما این اندیشه مخالف امر به معروف است.