در احادیث از امام زمان(علیهالسلام) به عنوان «رَحْمَةً لِلْعَالَمِين» یاد شده است.
شبهه: برخی افراد مدعی شدهاند امام زمان(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) زمانی که ظهور میکند، قتل و کشتار کرده و بیشتر مردم جامعه را از بین خواهد برد؛ این افراد برای ادعای خویش به روایاتی از کتب شیعه استشهاد کردهاند.
پاسخ: دشمن مانند همیشه با کینه ورزی و خباثت درون، به برخی روایات ضعیف استناد کرده و بدون در نظر گرفتن دیگر روایات و نظر علمای شیعه در پذیرش آن روایات، مضمون آن روایات ضعیف را به عنوان اعتقاد شیعه بیان میکند. ما برای رسوا کردن این توطئه به بررسی این روایات میپردازیم:
روایت اول: زراره میگوید: به امام باقر(عليهالسّلام) عرض كردم: صالحى از صالحان را برايم نام ببر و منظورم حضرت قائم عليه السّلام بود، پس فرمود: اسم او اسم من است، عرض كردم: آيا همچون رفتار محمّد(ص) رفتار مىكند؟ فرمود: هرگز اى زراره، رفتار او را در پيش نمىگيرد، عرض كردم: فدايت شوم براى چه؟ فرمود: همانا رسول خدا(ص) در امّت خود چنان رفتار مىكرد كه توأم با بخشش بود و دلهاى مردم را به خود جذب مىنمود، يعنى با مهربانی رفتار مىكرد، ولى رفتار قائم با خشونت و كشتار است، زيرا در كتابى كه به همراه دارد، مأمور شده است كه با كشتار رفتار كند و از كسى توبه نپذيرد، واى بر كسى كه با او دشمنى كند و به ستيز برخيزد».[1]
بررسی سندی:
این روایت ابتدا در کتاب الغیبه نعمانی ذکر شده و بعد از آن وارد دیگر کتابها شده است، نعمانی سلسله سند این روایت را این گونه بیان میکند: «أَخْبَرَنَا عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَسَّانَ الرَّازِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الْكُوفِيِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ(علیهالسلام) قَال:»
در سند این روایت «محمد بن علی صیرفی کوفی» وجود دارد که به شدت از سوی رجال شناسان مورد رد قرار گرفته است، به گونه که «کشی» او را متهم به غلو کرده و فضل بن شاذان او را دروغگویی معرفی میکند که نزدیک بوده است در قنوت نماز خویش وی را لعن کند.[2] پس سند روایت ضعیف است و مخالف اصول اولیه اسلام.
2. حسن بن هارون میگويد: نزد امام صادق(علیهالسلام) نشسته بودم كه معلّى بن خنيس از آن حضرت پرسيد: آيا وقتى امام قائم قيام نمود بر خلاف روش علىّ(علیهالسلام) رفتار خواهد كرد؟ فرمود: آرى بدان جهت كه علىّ با منّت گذاشتن و دست برداشتن (از مردم و مخالفين) رفتار مىنمود براى اينكه مىدانست پس از او پيروانش به زودى مغلوب دشمنان خواهند شد؛ ولی قائم چون قيام كند، در ميان ايشان با شمشير و اسير ساختن رفتار خواهد كرد، زيرا او مىداند كه شيعه پس از او، هرگز مغلوب دشمنان نمىشود».[3]
بررسی سندی:
این روایت نیز در کتاب الغیبه نعمانی با این سند ذکر شده است: «أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ ابْنُ عُقْدَةَ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ الْحَسَنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ هَارُونَ بَيَّاعِ الْأَنْمَاطِ قَال»
در سند این روایت «محمد بن خالد الأصم» وجود دارد که مجهول است.[4]
بررسی محتوای این احادیث:
این روایات علاوه بر ضعف سندی از اشکال دیگری نیز رنج میبرد و آن اینکه با آیات قرآن و روایات صحیح السند دیگر همخوانی ندارد. بر اساس آیات قرآن مجید که حجت الهی بین خداوند متعال و بندگانش میباشد، جهاد در زمانی است که گروهی بر علیه مسلمانان قیام کنند و مانع از آن شوند که دستورات اسلام به دیگران برسد و الا اگر گروهی از کفار درخواست صلح با مسلمانان داشته باشند، مسلمانان موظف هستند که با ایشان صلح کنند آنچنان که خداوند متعال میفرماید: «وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّميعُ الْعَليمُ[انفال/61] و اگر به صلح گراييدند، تو [نيز] بدان گراى و بر خدا توكّل نما كه او شنواى داناست.»
از سوی دیگر روایات صحیح متعددی وجود دارد که نشان میدهد امام زمان(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) همان سیرهای را در پیش میگیرد که پدران جلیلالقدرش در پیش گرفتهاند به عنوان نمونه پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) میفرمایند: «از وصیها و جانشینان من قائم اهل بیت(علهیمالسلام) است که شبیهترین مردم از جهت صورت، گفتار و رفتار به من میباشد.»[5] همچنین امام صادق(علیهالسلام) میفرماید: «هنگامى كه حضرت مهدى ظهور كند، لباسى همچون جامههاى على(عليه السلام) بر تن مى كند و دقيقاً به سيره اميرالمؤمنين(ع) عمل خواهد كرد».[6]
علاوه بر این، در روایات، صفاتی برای امام زمان(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) نقل شده است که با این روایات هم خوانی ندارد، مثل اینکه در احادیث از امام زمان(علیهالسلام) به عنوان «رَحْمَةً لِلْعَالَمِين» یاد شده است؛ به عنوان نمونه امام صادق(علیهالسلام) از پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) نقل میکند: «...از او فرزندی به وجود آورم به نام «حسن» كه مردم را به راه من دعوت میكند و خزانه دار گنجينه علم من است. سپس دينم را توسّط پسر او «محمد» كه مايه رحمت همه جهانيان است کامل میگردانم...»[7]
در نتیجه: احادیثی که میگویند امام زمان(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) با خشونت برخورد کرده و همه مردم را میکشد و توبه را نمیپذیرد و کشتار بسیاری انجام میدهد، اولا: از حدیث سندی ضعیفاند؛ ثانیا: مخالف آیات قرآن و دیگر روایات شیعه هستند و هر روایتی که مخالف قرآن باشد، را باید کنار گذاشت.
___________________________________
پینوشت
[1]. الغيبة للنعماني، ابن أبي زينب، محمد بن ابراهيم، نشر صدوق، 1397 ق، ص231.
[2]. اختيار معرفة الرجال، كشى، محمد بن عمر، موسسة آل البيت( عليهم السلام) لإحياء التراث، 1404 ه. ق، ج2، ص823.
[3]. الغيبة للنعماني،ص232.
[4]. معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواة، خويى، ابوالقاسم،بینا، بیجا، 1413 ه. ق، ج17، ص68.
[5]. كفاية الأثر في النص على الأئمة الإثني عشر، خزاز رازى، على بن محمد، بيدار، 1401 ق، ص10.
[6]. الكافي، كلينى، محمد بن يعقوب، دار الكتب الإسلامية، 1407 ق، ج1، ص411.
[7]. همان، ج1، ص528.
شبهه: برخی افراد مدعی شدهاند امام زمان(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) زمانی که ظهور میکند، قتل و کشتار کرده و بیشتر مردم جامعه را از بین خواهد برد؛ این افراد برای ادعای خویش به روایاتی از کتب شیعه استشهاد کردهاند.
پاسخ: این روایات اولا: از حدیث سندی ضعیفاند؛ ثانیا: مخالف آیات قرآن و دیگر روایات شیعه هستند و هر روایتی که مخالف قرآن باشد، را باید کنار گذاشت.