پاسخ به سوالی در خصوص ایه ابلاغ

15:36 - 1398/05/21

-خداوند در روز 18 ذی حجه، بار دیگر پیامبر را مأمور به ابلاغ ولایت امری امام علی(ع)کردند و فرمودند از مخالفت مخالفان  نترس که خداوند تو را حفظ می‌کند؛ در این روز پیامبر اکرم ولایت امیرالمؤمنین را ابلاغ نمودند و این حدیث متواتر غیر قابل انکار بوده و مضمونش نیز تأویلی غیر از ولایت و جانشینی ندارد.

امام علی ع

سوال:
اگر موضوع «بلغ ما انزل اليک» معرفي علي به خلافت است، پس چرا پيامبر بلافاصله از نزول آن، آن را ذکر نکرد؛ زیرا تأخير بيان از وقت حاجت از پيامبر حکيم قبيح است. 

پاسخ سوال:

یک بحث روز نزول آیه ابلاغ (67 مائده) است، که آن در روز 18 ذی حجه در غدیرخم نازل شده است. آيه «يا ايها الرسول بلغ ...» در غدير خم بر رسول خدا (صلی الله عليه وآله) و در شأن علی بن ابی‌طالب (عليهما السلام) نازل شده است. «أخرج ابن أبي حاتم وابن مردويه وابن عساكر عن أبي سعيد الخدري قال: نزلت هذه الآية: «يا أيها الرسول بلغ ما أنزل إليك من ربك» علي رسول الله صلي الله عليه وسلم يوم غدير خم في علي بن أبي طالب.»[1] و یک بحث بر اینکه مطلبی برای ابلاغ، به پیامبر قبل از این مکان فرستاده شده و پیامبر در ابلاغ آن تأخیر داشته و از چیزی می‌ترسیده که خداوند در این آیه می‌فرماید: (اى پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملاً[به مردم] برسان؛ و اگر نکنى، رسالت او را انجام نداده‌اى؛ خداوند تو را از [خطرات احتمالىِ] مردم، نگاه مى‌دارد؛ و خداوند، جمعیت کافرانِ [لجوج] را هدایت نمى‌کند.) موضوع ابلاغ ولایت امیرالمؤمنین بوده که پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله، آن را در روز عرفه بیان فرمودند: جابر بن سمره نقل می‌کند از پیامبر اکرم شنیدم که فرمود: بعد من 12 خلیفه‌اند، (سپس با صدای آهسته چیزی فرمود، از پدرم پرسیدم که آنچه آهسته گفتند چه بود؟ پدرم گفت پیامبر فرمود:) تمام آنها از بنی‌هاشم هستند. «عن جابر بن سمرة رضى اللّه عنه قال: كنت مع أبي عند رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فسمعته يقول: بعدي اثنا عشر خليفة ثم أخفى صوته فقلت لأبي: ما الذي ‌[قال في‌] أخفى صوته؟ قال: قال: كلّهم من بني هاشم.»[2]

جانشینان دوازده گانه پیامبر گرامی اسلام در کتب اهل سنت
علت متوجه نشدن آخر کلام پیامبر توسط جابر بن سمره: ضجه و سر و صدا کردن عده‌ای برای نرسیدن صدای پیامبر، پس از مطرح کردن روایت ثقلین و جمله‌ای در مورد جانشینان پس از پیامبر «حدثني جابر بن سمرة السوائي قال خطبنا رسول الله صلى الله عليه وسلم فقال إن هذا الدين لا يزال عزيزا إلى اثنى عشر خليفة قال ثم تكلم بكلمة لم أفهمها وضج الناس فقلت لأبي ما قال قال كلهم من قريش»[3]«عن جابر بن سمرة قال سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول لا يزال هذا الامر عزيزا إلى اثنى عشر خليفة فكبر الناس وضجوا وقال كلمة خفية قلت لأبي يا أبت ما قال قال كلهم من قريش.»[4]«عن جابر بن سمرة قال خطبنا رسول الله صلى الله عليه وسلم بعرفات وقال المقدمي في حديثه سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يخطب بمنى وهذا لفظ حديث أبي الربيع فسمعته يقول لن يزال هذا الامر عزيزا ظاهرا حتى يملك اثنا عشر كلهم ثم لغط القوم وتكلموا فلم أفهم قوله بعد كلهم فقلت لأبي يا أبتاه ما بعد كلهم قال كلهم من قريش.»[5]بنابراین پس از اینکه پیامبر مأمور به ابلاغ شدند (روز عرفه) ابلاغ نمودند ولی دشمنان مانع رسیدن پیام به مسلمانان شدند و پیامبر باز هم می‌ترسیدند که این امر تکرار شود، که خداوند در روز 18 ذی حجه، بار دیگر پیامبر را مأمور به ابلاغ نمودند و فرمودند از مخالفان برای برهم زدن این ابلاغ نترس که خداوند تو را حفظ می‌کند؛ در این روز پیامبر اکرم ولایت امیرالمؤمنین را ابلاغ نمودند و این حدیث متواتر غیر قابل انکار بوده و مضمونش نیز تأویلی غیر از ولایت و جانشینی ندارد.

پی نوشت ها:
[1]. در المنثور، ج2، ص298؛ عمده القاری، عينی، ج18، ص206؛ أسباب نزول الآيات، واحدی، ص135؛ شواهد التنزيل، حاكم حسكانی، ج1، ص250؛ فتح القدير، شوكانی، ج2، ص60 و تفسير آلوسی، ج6، ص193.
[2]. ینابیع المودة، قندوزی، ج2، ص315 و ج3، ص292.
[3]. مسند احمد، ج5، ص93.
[4]. مسند احمد، ج5، ص98؛ سنن ابی داود، ج2، ص309؛ فتح الباری، ج13، ص181؛ تاریخ بغداد، ج2، ص124؛ الکفایة فی علم الروایة، خطیب بغدادی، ص95.
[5]. مسند احمد، ج5، ص99.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
4 + 2 =
*****