ائمه معصومین(علیهمالسلام)، با مناسکی و اعمالی که برای غدیر خم قرار دادن سبب رواج اهداف این روز خجسته شدند.
بشر در طول حیات خویش، برای نیازهایی که دارد چارهای ندارد جز اینکه با دیگر انسانها رابطه برقرار کند و این روابط سبب تشکیل ملتها و به تبع آن حکومتها میشود و هر ملتی بر اساس نوع جهان بینی و ایدئولوژی که دارد نوعی از حکومت را برای جامعه خویش انتخاب میکند.
امت اسلامی نیز بر اساس اندیشه توحیدی که همه هستی را متعلق به خداوند متعال میداند، حاکمیت را نیز حق مسلم خداوند بر میشمارد، از اینرو معتقد است که حاکم باید از سوی خداوند متعال انتخاب شود، پرچم و نماد این انتخاب نیز در روز غدیر خم با مشخص شدن جانشینی مولای متقیان امام علی(علیهالسلام) از رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) تحقق پیدا کرده است. گرچه بخشی از جامعه اسلامی با نادیده گرفتن این موضوع تلاش کردند این واقعه عظیم را در حد محبت پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) به امیرالمومنین(علیهالسلام) تقلیل دهند ولی امامان شیعه(علیهمالسلام) به عنوان پرچمداران بر حق این انتخاب با اعمال و مناسکی که برای این روز بزرگ در نظر گرفتهاند آن را به سطح جامعه کشاندهاند.
ائمه معصومین(علیهمالسلام) بر اساس اندیشه جاء الحق و زهق الباطل، یکی از اعمال مهم روز غدیر را اعلام تمسک به ولایت امام علی(علیهالسلام) قرار دادهاند و اینکه هر کدام از پیروان ایشان زمانی که در این روز فرخنده دور یکدیگر جمع میشوند با مصافحهای که انجام میدهند جمله «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَةِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّةِ المعصومین عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ» را بیان کنند.[1] اینکار، علاوه بر اینکه سبب تذکر این نعمت بزرگ برای خود شخص و اطرافیانش میشود، راهکاری است برای نشان دادن هدف مهم حاکمیت در جامعه اسلامی.
حاکمیت ولی الهی بدون وجود امت اسلامی نیز تأثیر زیادی در رشد جامعه نخواهد داشت از اینرو یکی از کارهایی که در روز غدیر مستحب است انجام شود پیوند و علقه بین مسلمانان بر اساس اندیشه توحید است و اینکه خداوند متعال محور اصلی پیوند بین افراد جامعه قرار بگیرد به همین خاطر در این روز بزرگ مسلمانان موظف شدهاند که دست در دست یکدیگر داده و این عبارات را بخوانند: «وَآخَیْتُکَ فِى اللهِ، وَصافَیْتُکَ فِى اللهِ، وَصافَحْتُکَ فِى اللهِ، وَعاهَدْتُ اللهَ وَمَلائِکَتَهُ وَکُتُبَهُ وَرُسُلَهُ وَاَنْبِیآءَهُ وَالاَْئِمَّةَ الْمَعْصُومینَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ عَلى اَنّى اِنْ کُنْتُ مِنْ اَهْلِ الْجَنَّةِ وَالشَّفاعَةِ وَاُذِنَ لى بِاَنْ اَدْخُلَ الْجَنَّةَ لا اَدْخُلُها اِلاّ وَاَنْتَ مَعى؛ با تو در راه خدا برادر مىشوم، با تو در راه خدا راه صفا و صمیمیت در پیش مىگیرم، با تو در راه خدا دست مىدهم و با خدا، ملائکه، کتابها، فرستادگان و پیامبرانش و ائمه معصومین(ع) عهد مىبندم که اگر از اهل بهشت و شفاعت شده، اجازه ورود به بهشت یافتم، داخل آن نشوم مگر آنکه تو با من همراه شوى.»[2]
اهل بیت(علیهمالسلام)، برای فراگیر شدن روز غدیر، راهکاری دیگر را نیز به پیروان خویش توصیه کردهاند که عمل به آن سبب عمومیت روز غدیر خم خواهد شد و آن اطعام این روز خجسته است، به گونهای که امام صادق(علیهالسلام) در حدیثی به شیعیان خویش میفرماید: «غذا دادن به یک مومن در روز عید غدیر ثواب اطعام یک میلیون پیامبر و صدیق و یک میلیون شهید و یک میلیون فرد صالح در حرم خداوند را دارد»[3]
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پینوشت
[1].إقبال الأعمال،ابن طاووس، على بن موسى،دار الكتب الإسلاميه،1409 ق،ج1، ص.464
[2].مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل،نورى، حسين بن محمد تقى،مؤسسة آل البيت عليهم السلام،1408 ق، ج6، ص279
[3].إقبال الأعمال، ج1، ص465
ائمه معصومین(علیهمالسلام) با مناسک و اعمالی که برای روز غدیر قرار دادند سبب شدند که جامعه اسلامی به هدف غدیر که تشکیل جامعه اسلامی بر محور ولیّ الهی است توجه کنند.