ضرر جانی و امر به معروف

اگر امر به معروف و نهي از منكر ضرر جاني يا آبروئي و يا مالي قابل توجه به او مي‌رسد واجب نيست...

به نظر مراجع محترم تقليد امر به معروف و نهي از منكر يكي از شرائط آن عدم وجود مفسده است. بنابراين اگر امر به معروف و نهي از منكر ضرر جاني يا آبروئي و يا مالي قابل توجه به او مي‌رسد واجب نيست. مگر آنكه معروف و يا منكر از اموري باشد كه شارع مقدس به آن اهميت فوق العاده داده باشد نظير اصول دين، اصول مذهب، حفظ قرآن، حفظ عقايد مسلمين و يا احكام ضروري اسلام در اين صورت وظيفه، قيام و بذل مال و جان مي‌باشد. امام خميني( عليه السلام) در اين رابطه مي‌‌فرمايند: از اين‌ رهگذر قيام اباعبد الله الحسين( عليه السلام) نهي از منكري بزرگ و جلوگيري از انحراف و انهدام دين و مقدسات بوده است.اگر معروف و منكر از اموري است كه شارع مقدس به آن اهميت فراوان داده است مانند حفظ جان گروهي از مسلمين و هتك حرمت نواميس آنان، يا از بين بردن آثار اسلام يا از بين بردن دليل حقانيت اسلام به گونه‌اي كه باعث گمراهي مسلمانان شود يا از بين بردن برخي از شعائر اسلام مثل خانه كعبه به طوري كه آثار آن و محل آن از بين برود و مانند اينها، در اين صورت بايد ملاحظة اهميت شود و هيچ زياني، هر چند جاني و يا دشواري يا تنگنا موجب برداشتن تكليف نمي‌شود. به همين جهت اگر برپاداشتن دلايل اسلام كه موجب نابودي گمراهي مي‌شود، تكيه بر جانبازي يك نفر يا بيشتر داشته باشد، ظاهر وجوب آن است، چه رسد در مواردي كه موجب زيان يا سختي كمتر بشود. اگر در اسلام بدعتي واقع شود و سكوت علماي دين و پيشوايان مذهب موجب هتك اسلام و سستي اعتقادات مسلمانان بشود، بر آنان واجب است انكار به هر وسيله ممكن، چه انكار در ريشه كن كردن فساد مؤثر باشد يا نباشد، و همچنين است اگر سكوت آنان نسبت به انكار منكر موجب هتك يا ضعف اسلام شود، در اين هنگام ملاحظه زيان نمي‌شود بلكه ملاحظه اهميت مي‌شود. براي توضيح بيشتر به رساله مراجع تقليد ـ بحث شرائط امر به معروف و نهي از منكر مراجعه فرمائيد و همچنين به كتاب نهضت حسيني استاد شهيد مطهري(ره) مراجعه فرمائيد.