اثر شوم ترک امر به معروف و نهی از منکر

«امر به معروف و نهی از منکر» دو واجب از واجیات الهی در دین مبین اسلام هستند؛ این دو واجب جایگاه بسیار مهمی در این آیین و به خصوص مذهب تشیّع دارند و در لسان ائمه اطهار(علیهم‌السلام) مورد تاکید بسیاری قرار دارند. اگر به احادیث معصومین(علیهم‌السلام) رجوع کنیم خواهیم دید آن بزرگواران به شدّت بر انجام این دو واجب در جامعه اسلامی تاکید می‌کردند و شیعیان خود را نسبت به انجام این دو واجب فرا می‌خواندند.

 برای نمونه به چند مورد از این احادیث اشاره می‌کنیم:
1. پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «هر كس «امر به معروف و نهى از منكر» را انجام دهد، جانشين خدا در زمين و جانشين رسول اوست در میان امت».[1]
2. امیرالمومنین(علیه‌السلام) فرمودند: «تمام کارهای نیک، حتی جهاد در راه خدا در برابر «امر به معروف و نهی از منکر» چون قطره‌ی آبی است در برابر دریای پهناور».[2] هم‌چنین در حدیث دیگری فرمودند: «قوام شريعت به «امر به معروف و نهى از منكر» و بر پاداشتن حدود [الهى] است».[3]
حضرت در این دو روایت بیان می‌کنند که ارزش و جایگاه «امر به معروف و نهی از منکر» از تمام واجبات الهی بالاتر، بلکه مانند قطره در مقابل دریاست که به زیبایی گویای ارزش و اهمیت این فریضه الهی است.

3. امام باقر(علیه‌السلام) فرمودند: «امر به معروف و نهی از منکر فریضه‌ی بزرگ الهی است که همه‌ی واجبات با آن، برپا می‌شود و به وسیله‌ی آن، امنیت برقرار می‌گردد، کسب و کار مردم حلال و حقوق افراد تامین می‌شود و در سایه‌ی آن آبادانی می‌آید و از دشمنان انتقام گرفته می‌شود و کارها سامان پیدا می‌کند».[4] در این روایت، حضرت به زیبایی می‌فرمایند تمام واجبات الهی به انجام این فریضه مهم بستگی دارد و اگر این مورد رعایت نشود، دیگر واجبات نیز انجام نخواهد شد.
4. امام صادق(علیه‌السلام) فرمودند: «پيامبر خدا(صلی‌الله‌عليه‌وآله) فرمود : خداوند(عزوجل) از مومن ضعيفى كه دين ندارد نفرت دارد. عرض شد: مومنى كه دين ندارد كيست؟ فرمود: كسى كه نهى از منكر نمی‌كند».[5] در این روایت، حضرت می‌فرماید «امر به معروف و نهی از منکر» این قدر مهم است که انجام ندادن آن، به معنای عدم دین و ایمان است؛ یعنی کسی که این فریضه را انجام ندهد، اصلا دین و ایمان ندارد و لو این‌که سایر واجبات را به خوبی انجام داده باشد. این فریضه مهم الهی آن‌قدر مورد مهم و حیاتی است که ترک آن علاوه بر این‌که دین انسان را از بین می‌برد، دارای آثار شومی برای جامعه است نیز می‌باشد؛ امیر المومنین(علیه‌السلام) در وصیت خود به امام حسن(علیه‌السلام) در این باره فرمودند: «امر به معروف و نهی از منکر را ترک نکنید که افراد شرور و بدکار جامعه بر شما مسلط می‌شوند و آن‌گاه هر چه دعا کنید به اجابت نرسد».[6] در این حدیث حضرت می‌فرمایند اگر در جامعه‌ای «امر به معروف» ترک شود، دو اثر شوم در پی خواهد داشت، یکی این‌که بَدان و اشرار جامعه بر مردم مسلط شده و زمام امور را به دست خواهند گرفت؛ دیگری این‎که خوبان جامعه نیز هر چه دعا کنند، دعایشان مستجاب نمی‌شود.

پی‌نوشت:
[1]. مستدرك الوسائل، ج 12، ص 179.
[2]. نهچ البلاغه، حکمت374.
[3]. غرر الحكم، حدیث ۶۸۱۷.
[4]. وسائل الشیعه ، ج 11، باب اول ، حدیث 6، ص 395.
[5]. الكافی، ج5، ص59.
[5]. نهج البلاغه، نامه‌ی 47.