شیخ محمدعبده، مصلح مصری با اندیشه تقریب، با این‌که بسیاری از شیوخ سنتی سلفیه و مقلد الازهر با او مخالف بودند، موفق شد یک ساختمان فکری طراحی کند که هنوز بعد از یک قرن، اصلاح‌گران دینی خود را منتسب به آن می‌دانند.
در دوران معاصر، عالمان بسیاری از شیعه و اهل سنت، در اندیشه تقریب سهیم بوده‌اند؛ یکی از این افراد شیخ محمدعبده، مفتی، فقیه و مصلح اهل سنت مصری است. هرچند تفکرات عبده مخالفت‌های بسیاری از میان شیوخ سنتی و مقلد الازهر را برانگیخت، لکن او موفق شد یک ساختمان فکری طراحی کند که هنوز بعد از یک قرن، اصلاح‌گران دینی خود را منتسب به آن می‌دانند.
ظهور متفکران و مشایخ بزرگی در الازهر چون شیخ عبدالمجید سلیم، شیخ مصطفی مراغی، شیخ احمد امین، شیخ علی عبدالرازق، شیخ مصطفی عبدالرازق، شیخ محمود شلتوت، شیخ احمد صبحی منصور و ... نشان مجاهدت‌های اصلاح‌گرانه اوست.
حتی متفکران نامدار خارج الازهر نیز به نوعی مؤثر از اندیشه‌های عبده بودند، ازجمله قاسم امین، دکترطه حسین، شیخ محمود ابوریة، شیخ جمال البنا و ... .
پی‌نوشت:
مقاله آشنایی با پیشگامان بیداری اسلامی، حامد رستمی نجف آبادی.
شیعه‌شناسی اهل سنت و چالشهای فراروی آن، کامیار صداقت ثمر حسینی، ج1، ص53و54.
«ایجاد اندیشه تقریب مذاهب بین علمای مصر، متأثر از عملکرد محمد عبده»