- شیخ علی جمعه از علمای شافعی مصر و مفتی الازهر به علت فتاوای تقریبی و انتقاد از وهابیون مورد تهدید و ترور قرار گرفته و متهم به گمراهی شده است؛ وی زیارت قبور را شرک و کفر نمیداند و زیارت اهل بیت را از اعمال نیکو میداند. وی معتقد است تجربه مصریان در تقریب مذاهب اسلامی به شکل خیرهکنندهای موفق بوده است.
شیخ علی جمعه متولد ۱۹۵۲ میلادی، از علمای شافعی، محقق اسلامی، فقیه و عالم مصری و مفتی پیشین مصر از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ بوده، که در سال ۲۰۰۹ به عنوان یکی از ۵۰ شخصیت مسلمان تأثیرگذار در جهان انتخاب شد؛ وی فتواها و نظرات تقریبی داشته و از تنگنظریهای وهابیون انتقاد میکرد[1] که به خاطر این نظرات مورد تهدید و سوء قصد و حتی ترور نافرجام قرار گرفت، و نیز او را به جهل و گمراهی متهم کردهاند؛ ابواسحاق حوینی از شیوخ سلفی و از مخالفین تقریب مذاهب در سال 2011 میلادی به صورت علنی در شبکههای تلویزیونی سَلَفی وی را سب کرد که بازتابهای وسیعی در الازهر و جامعه مصر داشت.
شیخ علی جمعه، زیارت قبور را شرک و کفر نمیداند و زیارت آل البیت نبی را از اعمال نیکو میداند. همجنین در فتاوای خود، حکم به جواز اعیاد شعبانیه داده است.
نمونهای از دیدگاههای او درباره تقریب مذاهب اسلامی چنین است:
اساس اندیشه تقریب فرمایش خداوند است؛ «إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ.[انبیاء/92] اين است امت شما كه امتى يگانه است و منم پروردگار شما پس مرا بپرستيد.» و نیز توصیفی که از مؤمنان میکند؛ «رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ.[فتح/29] و در ميان خود مهربانند، پيوسته آنها را در حال ركوع و سجود ميبيني، آنها همواره فضل خدا و رضاي او را ميطلبند، نشانه آنها در صورتشان از اثر سجده نمايان است.» و سخن پیامبر اکرم که فرمود: «المؤمن لمؤمن کالبنیان يَشُدُّ بَعْضُهُ بَعْضًا.[2] مؤمن نسبت به مؤمن مانند بنای استواری است که اجزای آن، یکدیگر را استحکام میبخشند.» و نیز سخن ایشان که فرمود: «لا ترجعوا بعدی کفارا یضرب بَعْضُكُمْ رِقَابَ بَعْضٍ.[3] پس از من به کفر برنگرديد و بعضی گردن بعضی ديگر را بزند.» و همچنین این سخن ایشان که فرمود: «لا تختلفوا فان من کان قبلکم اختلفوا فهلکوا.[4] اختلاف نكنيد پس همانا آنانكه قبل از شما اختلاف كردند، هلاك شدند.» و حال که چنین اصلی اساس تقریب است، پس هر نوعی از انواع تفرقه هرگز به مصلحت مسلمانان، نه در حال و نه در آیندهشان نخواهد بود. وحدت امری ضروری برای بقای امت و دفاع از خویش و آماده شدن برای مشارکت در آبادانی و تمدن انسانی است.
وی در تحلیل تجربه تقریب مذاهب اسلامی در مصر چنین مینویسد:
میتوان ادعا کرد که تجربه مصریان در تقریب مذاهب اسلامی به شکل خیرهکنندهای در سطح نخبگان موفق بوده است. چنانکه در اوایل دهه هفتاد میلادی، مذاهب هشتگانه اسلامی در مجمع پژوهشهای اسلامی (مجمع بحوث الاسلامیة) نماینده داشتند و بیست عضو از پنجاه عضو آن مصری نبودند و از خارج آمده بودند؛ همچنین شیعه و اباضیه و زیدیه همراه با اهل سنت در مجمع فقه اسلامی که زیرمجموعه سازمان کنفرانس اسلامی است، نماینده دارند و نیز دایرة المعارف فقه اسلامی در المجلس الأعلی للشئون الاسلامیة از هشت مذهب اسلامی شامل حنفیه، مالکیه، شافعیه، حنابله، جعفریه، زیدیه، اباضیه و ظاهریه بهره میبرد.
پینوشت:
[1]. «شیخ علی جمعه: عمل بر طبق فقه شیعه جایز است!»
«شیخ علی الجمعه از علمای اهل سنت الازهر مصر ،وهابیون سگ های جهنم هستند»
[2]. صحیح بخاری، بخاری، ج1، ص102؛ ج2، ص129 و ج8، ص12.
[3]. صحیح بخاری، بخاری، ج1، ص35؛ ج2، ص176؛ ج5، ص175 و 176 و ج9، ص3 و 50.
[4]. صحیح بخاری، بخاری، ج3، ص120 و ج4، ص175.