وحدت شیعه و اهل تسنن

پرسش: با سلام، ايا شيعه و سنی با هم برادرند؟ ايا وحدت اسلامی بايد باشند؟ لطفا با منبع توضيح مختصری عنايت فرماييد.

پاسخ: با سلام و احترام و تشکر از شما.
قرآن کریم صراحتا می فرمایند: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَة»، مومنان با هم برادرند.(حجرات:10) باید دقت کرد که «مومن» در کلام قرآن مترادف با مسلمان است، نه شیعه، حتی اگر شخصی قلبا مسلمان نبوده و فقط به ظاهر مسلمان باشد، لذا حتی در مورد منافقینی که به ظاهر مسلمان بودند نیز تعبیر مومنین به کار رفته است، مثلا در آیه 51 سوره مائده که طبق تفاسیر در شأن عبدالله بن ابی نازل شده است(مجمع البیان، ج3، ص318) چه برسد به اهل سنت که قلبا مسلمان بوده و منافق نیستند. بنابراین وقتی قرآن می فرماید مومنان با هم برادرند، یعنی هر کسی که مسلمان باشد، برادر ماست.

در هر صورت وحدت بین مذاهب، از ضروریات جوامع اسلامی است، مسئله ای است که هم عقل سلیم، و هم تعالیم دین، و کلام پیامبر(ص) و هم سیره اهل بیت(ع) بر آن گواهی می دهد. عقل می گوید وقتی اسلام دشمن مشترک دارد بیشترین چیزی که به آن آسیب می زند، نزاع درونی است، چرا که موجب تضعیف دین از درون شده و راه را برای تسلط غیر مسلمانان باز می کند، مسئله روشنی که قرآن کریم نیز به آن اشاره فرموده است: «لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ ريحُكُم (انفال:46)‏ نزاع (و كشمكش) نكنيد، تا سست نشويد، و قدرت (و شوكت) شما از ميان نرود».

سيره‌ اهل بیت(ع) نیز به روشنی راه را نشان می دهد، چرا که آنها در بین اهل سنت زندگی می کرده اند و درگیر این مسئله بوده اند. سیره  و رفتار شخص‌ اميرالمؤمنين‌ علي‌(عليه السلام) در این خصوص یک سیره ممتاز است. امام در برابر غصب‌كنندگان‌ حق‌ خود قيام‌ نكرد؛ زيرا مصلحت‌ اسلام‌ در آن‌ شرايط‌، ترك‌ قيام‌، بلكه‌ همگامی و همكاری بود. (شهیدمطهری، مجموعه آثار ج25، ص28 و 29) لذا با خلفای غاصب حتی همکاری هم می کرد.
ماجرای دیگری که از سیره اهل بیت(ع) می توان استفاده کرد، ماجرایی است که معلی بن خنیس نقل می کند که دیدم امام صادق(ع) نیمه شب به صورت ناشناس یک کیسه ای را حمل می کند، حضرت را تعقیب کردم تا جایی که کیسه از دست‌شان افتاد و محتوای آن که نان بود روی زمین ریخت، به کمک‌شان رفتم، بعد با هم به منطقه ای رفتیم و دیدم فقرایی بی جا و مکان روی زمین خوابیده اند و امام آرام و بدون سر و صدا برای هر کسی یک قرص نان می گذارد، سوال کردم ایا مطمئن هستید که این‌ها شیعه و اهل حق هستند؟ حضرت فرمود: اگر شیعه بودند که در کنار نان، نمک هم می گذاشتم(یعنی شیعه نیستند)(کلینی، محمد، الکافی، ج4، ص8 و9) روایت فوق که سند آن هم صحیح است، نشان می دهد امام صادق(ع) مخفیانه به فقرای اهل سنت کمک می کرده اند، یعنی به دنبال بهره برداری سیاسی از این کمک کردن نبوده اند تا آن را آشکار کنند، بلکه واقعا آنها را از امت اسلامی می دانسته اند.
اصلا دستور اولیه اسلام مهربانی و خوشرفتاری با دیگران است، خصوصا اینکه در اسلام با ما هم عقیده بوده برادر دینی ما باشند.
 
نباید احساساتی با مسئله برخورد کرد، اهل سنت دشمن ائمه(ع) نیستند، اهل سنت حضرت فاطمه(س) را به شهادت نرسانده اند، آنها هم قبول دارند باید اهل بیت(ع) را دوست داشت و نباید در حق آنها ظلم کرد، اما اعتقادی به شهادت حضرت فاطمه(س) ندارند، که اگر داشتند آنها هم چون ما قاتلین آن حضرت(س) را لعن کرده و از آنان بیزاری می‌جستند، پس نباید به اهل سنت به چشم دشمن اهل بیت(ع) نگاه کرد.

نکته پایانی اینکه وحدت ما با اهل سنت وحدت سیاسی و اخلاقی است، نه وحدت اعتقادی؛ کسی نمی گوید ما دست از اعتقادات و عزاداری و مولودی و مانند آن برداریم! می گوییم دامن زدن به اختلافات، تکفیر یکدیگر، کینه و دشمنی باید کنار گذاشته شود و مذاهب در محیطی صمیمی و دوستانه به تبادل آرا و نظرات بپردازند تا حق روشن شود.

منبع: مرکز ملی پاسخگویی