- اگر ارزش مالی سهام کارگاه، کارخانه، شرکت و يا بانک به اعتبار خود سهام و براثر اعطای اعتبار به آنها توسط کسی که انجام اين کار به وسيله او صحيح است، باشد، خريد و فروش سهام آنها اشکال ندارد.
سوال: خرید و فروش سهامی که شرکت های صنعتی یا تجاری یا بعضی از بانکها در معرض فروش می گذارند، چه حکمی دارد؟ بدین ترتیب که شخصی یکی ازآن سهام را میخرد و در بازار بورس مورد خرید و فروش و معامله قرار میگیرد و در نتیجه قیمت آن از قیمت خرید بیشتر یا کمتر می شود و میدانیم که خود سهم مورد خرید و فروش قرار می گیرد نه سرمایه. همچنین در صورتی که شرکت های مزبور فعالیت های ربوی داشته باشند یا در این مورد شک داشته باشیم، مسأله چه حکمی دارد؟
پاسخ: اگر ارزش مالی سهام کارگاه، کارخانه، شرکت و يا بانک به اعتبار خود سهام و براثر اعطای اعتبار به آنها توسط کسی که انجام اين کار به وسيله او صحيح است، باشد، خريد و فروش آن اشکال ندارد و همچنين اگر به اعتبار قيمت کارگاه، شرکت، کارخانه و يا بانک و يا سرمايه آنها باشد، با توجه به اينکه هر سهمی بيانگر جزئی از آن است، در نتيجه خريد و فروش سهام اشکال ندارد به شرطی که علم به مجموع سهام شرکت و امور ديگری که عرفاً برای رفع غرر، علم به آنها لازم است داشته باشد و فعاليت های شرکت يا کارِ کارخانه و کارگاه و يا بانک شرعاً حلال باشد. [1]
حدیث: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله): خوشا به حال کسی که درآمدش حلال، باطنش پاک، ظاهرش باکرامت، و اذیت و آزارش به احدی از خلق الله نمی‌رسد. [2]
نکته: کسب حلال جایگاه ویژه‌ای در سبک زندگی دینی دارد. اسلام دارای راه کارهای کاربردی و اساسی برای اقتصاد بر مبنای آموزه‌های دین است. از عواملی که باعث روی آوردن فرد به کسب درآمد حرام می‌شود، عوامل فردی؛ باورهای غیرمنطقی، عدم آگاهی به احکام شرعی کسب و کار و اضطرار و عوامل اجتماعی؛ توقعات غیرمنطقی از نان‌آور خانواده، تجمل‌گرایی و تفاخر‌طلبی، آداب و رسوم غلط در برگزاری مراسم و در برخی موارد، سیاست‌های نادرست پولی در کشور است.
-----------------
پی نوشت:
[1]. پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری، احکام شرکت.
[2]. شهاب‌الأخبار، ص ٣٠٧.