- مقام معظم رهبری: ملاک در طلاق خلع تنفر از شوهر است، نه بخشش مهریه از روی تنفر!
سوال: خانمی که ازنظرشرعی طلاقش اجرا شده وکل مهریه اش را ازروی دلسوزی بخشیده، درحالی که درطلاق خلع بخشش مهریه باید ازروی تنفر باشد. اکنون تکلیف مهریه اش و طلاقش چیست؟
پاسخ:
مقام معظم رهبری: ملاک در طلاق خلع تنفر از شوهر است، نه بخشش مهریه از روی تنفر؛ که در زمان عده زن می تواند به مهریه رجوع نماید، و در این صورت طلاق خلع تبدیل به طلاق رجعی می‌شود. [1]
آیت الله مکارم: ملاک این است که زن مايل نباشد با شوهرش زندگى كند، و بيم آن مى رود كه ادامه همسرى آنها باعث گناه شود نه اینکه ملاک بخشیدن مهریه از روی تنفر باشد لذا در فرض مذکور طلاق صحیح است. [2]
آیت الله سیستانی: اگر بر مبنای کراهت باشد طلاق خلع صحیح است. [3]
آیت الله شبیری زنجانی: اگر به شوهرش مایل نبوده هر چند مهر را از روی دلسوزی داده باشد طلاق صحیح است. [4]
حدیث: امام صادق(عليه السلام): خداوند عزّ و جلّ خانه اى را كه در آن عروسى باشد دوست دارد و خانه اى را كه در آن طلاق باشد، دشمن دارد و نزد خداوند عزّ و جلّ چيزى منفورتر از طلاق نيست . [5]
نکته: طلاق در اسلام منفور و مبغوض است و ثابت شده است که به دلیل طبیعت زن و مرد راه طلاق نباید به طور مطلق بسته باشد بلکه در جایی که امکان ادامه زندگی نیست نباید به زور قانون زن و مرد را در کنار هم نگه داشت.
پیمانی که اساس آن بر محبت و یگانگی است، قابل اجبار و الزام نیست. با زور و الزام قانونی می‌توان دو همکار و شریک را ملتزم به همکاری ساخت که بر اساس رعایت عدالت با یکدیگر همکاری نمایند، اما نمی‌توان با زور و اجبار قانون دو نفر را وادار نمود که یکدیگر را دوست داشته باشند و به هم محبت بورزند، برای یکدیگر فداکاری کنند و سعادت دیگری را سعادت خود بدانند. اگر زن و شوهر در پیمان عاطفی ازدواج، به بن بست رسیدند و شعله محبت میان آنها خاموش شد، راهی جز طلاق و جدایی نیست، چون زن و شوهر به هیچ وجه تعلق و وابستگی روحی نداشته و نمی‌توانند با یکدیگر زندگی کنند. اسلام کوشش‌های فراوانی به کار برده است تا زندگی خانوادگی از لحاظ طبیعی باقی بماند؛ یعنی زن در مقام محبوبیت و مرد در مقام طلب و علاقه و حضور به خدمت باقی بماند، اما پس از آنکه می‌بیند اساس طبیعی این عُلقه و محبت خاموش شده و هیچ تعلق و دلبستگی وجود ندارد، نمی‌تواند خانواده را یک امرِ باقی و زنده فرض کند. لذا طلاق را به عنوان آخرین راه حل می‌پذیرد.
----------------
پی نوشت:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: MyLoNDuikWI.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9712190100
[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله سیستانی، کد استفتاء: 831736.
[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله شبیری زنجانی، کد رهگیری: 63127.
[5]. الكافي : ۶/۵۴/۳