بهشت حضرت آدم، به احتمال زیاد باغ بسیار زیبایی در همین کره خاکی بوده که از آن به جنت تعبیر شده است.
شبهه: مذهبیون در ساختن داستان‌های تخیلی خود دقت بیشتری کنند، مگر خدایتان شیطان‌تان را از بهشت نرانده بود، چطور آدم و حوا را داخل بهشت گول زد تا سیب را بخورد، حتی در ساختن داستان هم ناتوانید.
پاسخ:
اولا: خداوند متعال شیطان را از بهشت نرانده بود، بلکه او از مقام و منزلت و قرب معنوی و جایگاهی که نزد خدا داشت رانده شد؛ لذا امکان رفتن شیطان به بهشت هم وجود دارد، اگر او توبه کند و از خداوند متعال عذرخواهی کند و برگردد و نافرمانی را کنار بگذارد، می‌تواند به بهشت هم برگردد.
ثانیا: در داستان آدم و شیطان خداوند متعال تنها از «الجْنَّةَ» نام می‌برد که به معنای جنت و باغ و بستان است و می‌فرماید: «وَ قُلْنَا يَادَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَ زَوْجُكَ الجْنَّةَ وَ كلاُ مِنْهَا رَغَدًا حَيْثُ شِئْتُمَا وَ لَا تَقْرَبَا هَاذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ [بقره/35] و گفتيم: اى آدم! تو و همسرت در اين بهشت سكونت گيريد و از هر جاى آن كه خواستيد فراوان و گوارا بخوريد، و به اين درخت نزديك نشويد كه [اگر نزديك شويد] از ستمكاران خواهيد شد».
در این آیه تنها از جنت نام می‌برد که به معنای باغ و بستان و منطقه سرسبز است و اگر به بهشت هم جنت گفته می‌شود به این اعتبار است که مکانی سر سبز و عالی و پر از نعمت است. در لغت نامه دهخدا در توضیح جنت آمده: «بستانی را گویند که درختان آن زمین را پوشیده باشند، در هر لفظ عربی که جیم و نون باشد، معنی خفا و پوشیدگی در آن ملحوظ باشد، چنانکه پری را جن گویند از آن نظر که پوشیده است وجنین به معنی بچه که در شکم پوشیده باشد و جنة بضم جیم، به معنی سپر که مرد را می پوشد».[1]
اتفاقا علمای شیعه از قدیم الایام خود متوجه این شبهه بوده و بحثی را مطرح کرده‌اند که این جنت در آیه قرآن، کدام جنت است، آیا همان بهشت اخروی در قیامت است یا بهشتی در دنیاست یا در عالم برزخ، یعنی نه در دنیاست و نه بهشت اصلی و پایانی، بلکه بهشت برزخی بوده و از آن‌جا به زمین آمده است، لذا 3 نظر در این رابطه وجود دارد که به نظر می‌رسد نظری که می‌گوید بهشت اخروی و اصلی بوده قابل دفاع نباشد. زیرا:
1. اگر بهشت آدم، بهشت اخروی بود، پس آن بهشت باید، جنت خلد باشد، و اگر آدم در جنت خلد ساکن بود، وسوسه شیطان بر وی عارض نمی‌شد؛ زیرا که آن‌جا، جای شیطان و وسوسه‌های او نیست.
2. کسی که داخل آن بهشت شود، دیگر از آن خارج نمی‌شود؛ چراکه خداوند می‌فرماید: «وَمَا هُمْ مِنْهَا بِمُخْرَجِينَ [حجر/48] و هیچ‌گاه از آن اخراج نمی‌گردند».
3. ابلیس زمانی که از سجده بر آدم(علیه‌السلام) سرپیچی کرد، مورد لعن و غضب خداوند واقع شد، و بدیهی است که با غضب خداوند توان و قدرت رسیدن به جنت خلد را نداشت.
4. بدون شک خدای متعال آدم را در زمین خلق کرده و در این قضیه هیچ جا ذکری از انتقالش به آسمان نیامده است. تا در نتیجه بهشت آدم، بهشت برین باشد.[2]
در برخی روایات نیز به این مطلب اشاره شده است، مانند روایتی که در آن از امام صادق(علیه‌السلام) راجع به بهشت آدم سؤال شد، آن حضرت فرمود: «باغی از باغ‌های دنیا بود که خورشید و ماه بر آن می‌تابید و اگر بهشت جاودان بود، هرگز آدم از آن بیرون رانده نمی‌شد».[3]
با توجه به این مطلب، در داستان خلقت حضرت آدم(علیه‌السلام) هیچ تناقض و سردرگمی وجود ندارد، چون بهشتی که ایشان و حوا در آن قرار گرفتند، بهشت برین و فردوس اخروی نبوده، تا اشکال شود شیطان بدانجا راه ندارد، بلکه به احتمال زیاد باغ بسیار زیبایی در همین کره خاکی بوده که از آن به جنت تعبیر شده است.
__________________________________
پی‌نوشت
[1]. برای مطالعه به این مطلب مراجعه کنید.
[2]. برای مطالعه بیشتر به این مطلب مراجعه کنید.
[2]. «جنة من جنان الدنیا، یطلع فیها الشمس و القمر و لو کان من جنان الآخرة ما خرج منها ابداً» کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 3، ص 247، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
شبهه: مذهبیون در ساختن داستان‌های تخیلی خود دقت بیشتری کنند، مگر خدایتان شیطان‌تان را از بهشت نرانده بود، چطور آدم و حوا را داخل بهشت گول زد تا سیب را بخورد، حتی در ساختن داستان هم ناتوانید.
پاسخ: در داستان خلقت حضرت آدم(علیه‌السلام) هیچ تناقض و سردرگمی وجود ندارد، چون بهشتی که ایشان و حوا در آن قرار گرفتند، بهشت برین و فردوس اخروی نبوده، تا اشکال شود شیطان بدانجا راه ندارد، بلکه به احتمال زیاد باغ بسیار زیبایی در همین کره خاکی بوده که از آن به جنت تعبیر شده است.