کرونا فرصتی برای بیداری!

زمانی که خبر انتشار ویروس کرونا از چین آغاز شد برخی به بیان این مطلب پرداختند که این بیماری عذاب الهی است که بر جامعه ملحدین وارد شده است از این‌رو زمانی که این ویروس به کشورهای اسلامی رسید، برخی با سوء استفاده از این جمله به طرح این ادعا پرداختند که جوامع اسلامی چه گناهی انجام داده‌اند که دچار بلای کرونا شده‌اند!؟

در تحلیل و واکاوی این موضوع لازم است ابتدا به این نکته توجه کنیم که حوادث جهان هستی، معمولاً تک بُعدی نیست، بلکه از زوایای مختلف باید به آن توجه شود، به همین خاطر نمی‌توان یک حادثه را نسبت به تمام افراد جامعه یک نواخت تحلیل کرد، بلکه هر حادثه‌ای برای هر جامعه و هر فردی یک پیام و یک اثر خاص دارد، به همین خاطر حتی قرآن مجید که کتاب هدایت الهی است، برای گروهی شفا و رحمت است و برای برخی دیگر خسران به بار می‌آورد، آنچنان که خدای متعال در این زمینه می‌فرماید: «وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَلَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا[اسراء/82] و از قرآن، آنچه شفا و رحمت است برای مؤمنان، نازل می‌کنیم؛ و ستمگران را جز خسران (و زیان) نمی‌افزاید.»

از سوی دیگر باید توجه داشت که بر اساس آیات قرآن سختی و مشکلات برای تمام افراد بشر از مؤمن و کافر وجود دارد و در این زمینه تفاوتی بین آنها نیست، آنچنان که خدای متعال در این زمینه می‌فرماید: «وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْ‏ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرينَ[بقره/155] قطعاً همه شما را با چيزى از ترس، گرسنگى، و كاهش در مالها و جانها و ميوه‏‌ها، آزمايش مى‏‌كنيم؛ و بشارت ده به استقامت‏‌كنندگان‏.»

اما آنچه که باید به آن توجه شود این است که این مشکلات و سختی‌ها یک مؤمن را به سوی خدای متعال هدایت می‌کند به همین خاطر برای وی خیر و رحمت است زیرا در تفکر یک مؤمن، خدای متعال همه کاره هستی است و تمام مشکلات به دست وی باز می‌شود ولی همین حادثه یک فرد مشرک را نه تنها به سوی خدای متعال حرکت نمی‌دهد بلکه سبب می‌شود که وی بیشتر به اسباب و علل مادی توجه کند، و از آن رو که این اسباب را محدود دیده و در برآورده شدن نیازهای خویش ناتوان می‌بیند، همیشه در عذاب هست و از رسیدن به آرامش دورتر خواهد شد.

در واقع می‌توان گفت که گرچه حوادث عالم در ظاهر برای همه به یک صورت اتفاق می‌افتد ولی بر اساس اشخاص پیام‌های متفاوتی دارد، همان گونه که نور قبل از آنکه به شیشه‌های رنگی برخورد کند به صورت ساده و بی هیچ رنگی دیده می‌شود ولی زمانی که به شیشه‌های مختلف مانند سبز و زرد و قرمز برخورد می‌کند با رنگ‌های مختلفی دیده می‌شود یا غذای خوش مزه‌ای که برای شخصی بیمار، عذاب آور است ولی برای فردی که تن سالم دارد لذت بخش است.

نباید فراموش کرد که شیوع یک بیماری در یک جامعه می‌تواند از علل مادی و معنوی زیادی سرچشمه بگیرد که یکی از آن علل گناهان مردم می‌باشد، آنچنان که امام رضا(علیه‌السلام) در حدیثی می‌فرمایند: «هر زمان بندگان گناه جدیدی انجام دهند، خدا بر آنها بلای جدید را نازل می‌کند که قبلاً سابقه نداشته است.»[1] مصیبتی که می‌تواند تر و خشک را با هم بسوزاند؛ البته همین بیماری برای مؤمنی که به وظیفه خود درست عمل کرده اما به ناچار در این جامعه حضور داشته است، نه تنها عذاب محسوب نمی‌شود بلکه می‌تواند از اسباب ترفیع درجه او نیز محسوب شود، آنچنان که امام صادق(علیه‌السلام) در این زمینه می‌فرماید: «پاداش بزرگ همراه با مصائب بزرگ است و خدای متعال هیچ مردمی را دوست ندارد الا اینکه آنها را مبتلا به سختی ها و شدائد می کند.»[2]

در پایان در کنار به کار گیری تمام تلاش‌ها برای رهایی از مشکلات و بالا بردن سطح ایمنی، باید به این نکته مهم توجه داشت که تنها خدای متعال و اولیاء الهی می‌توانند در مورد این موضوع قضاوت کنند که سختی‌ها برای کدام جامعه عذاب و برای کدام جامعه سبب ترفیع درجه خواهد شد، زیرا تنها خداست که از حقایق هستی و ضمیر انسان‌ها اطلاع دارد؛ چنانکه خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: «عَسَى أَنْ تَكْرَهُوا شَيئًا وَهُوَ خَيرٌ لَكُمْ وَعَسَى أَنْ تُحِبُّوا شَيئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ وَاللَّهُ يعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ [بقرة/216] چه بسا چيزي را خوش نداشته باشيد، حال آن که خير شما در آن است. و يا چيزي را دوست داشته باشيد، حال آنکه شر شما در آن است. و خدا مي‌داند، و شما نمي‌دانيد.»

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پی‌نوشت
[1]. الكافی، ثقة الإسلام‏ کلینی، دار الكتب الإسلامية، ج‏2، ص: 275
[2]. الكافی،ج‏2، ص: 252