لباس‌های شیک از جنس نور

شیک‌پوشی به سبک عیب‌پوشی
در دعای روز یازدهم علاقه به خوبی‌ها و نفرت از گناه را درخواست کردیم. یعنی نیکی و گناه، هر دو، دارای حقیقتی هستند که اگر بتوانیم آنها را ببینیم، شیفته زیبایی نیکویی‌ها شده و از گناه، نفرت پیدا می‌کنیم. بیش از آنکه زیبایی‌های زودگذر و مقطعی ظاهری، موجب جلب نظر دیگران شود زیبایی‌های معنوی و اخلاقی انسان را در نظر دوست و دشمن قابل احترام و موجّه می‌سازد. عیب‌پوشی و عفت نفس، دو ویژگی اخلاقی هستند که روح و اخلاق انسان را زینت می‌دهند. عیب‌پوشی یعنی، به دنبال یافتن عیوب دیگران نباشیم و اگر عیبی هم از دیگران دیدیم آن را فاش نسازیم، بلکه از فاش شدن آن جلوگیری کنیم. بهترین رفتار در هنگام روبرو شدن با عیب دیگران، آگاه کردن خصوصی او نسبت به آن عیب است. چنانکه امام صادق(علیه السلام) می‌فرمایند: «أَحَبُّ إِخْوَانِي إِلَيَّ مَنْ أَهْدَى إِلَيَّ عُيُوبِي‏؛ [1] محبوب ترین برادرانم نزد من، کسی است که عیب‌هایم را به من هدیه کند.» هیچگاه شخص مؤمن  به دنبال پرداختن به عیوب دیگران نیست. امام علی(علیه السلام) می‌فرمایند: «لَا تُدَاقُّوا النَّاسَ وَزْناً بِوَزْنٍ وَ عَظِّمُوا أَقْدَارَكُمْ بِالتَّغَافُلِ عَنِ الدَّنِيِّ مِنَ الْأُمُور؛ [2] در رفتار با مردم، خرده‌گیری نکنید و شخصيت خود را در پرتو تغافل و بى‏‌توجّهى از امور پست، گرامى بداريد.» وقتی عیب دیگران را می‌پوشانیم، نزد خدا و مردم، پوششی زیبا خواهیم یافت. عیب پوشی از دیگران ضمن اینکه انسان را در نظر مردم محبوب می‌کند، در نزد خداوند از چنان ارزشی برخوردار می‌شود که امام صادق(علیه السلام) می‌فرمایند: «مَنْ سَتَرَ عَلَى مُؤْمِنٍ عَوْرَةً يَخَافُهَا سَتَرَ اللَّهُ عَلَيْهِ سَبْعِينَ عَوْرَةً مِنْ عَوْرَاتِهِ الَّتِي يَخَافُهَا فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَة؛ [3] هر كس عيب مؤمنى را كه از آشكارشدنش می‌ترسد بپوشاند خداوند هفتاد عيب از همان قبيل عيب‌ها از او در دنيا و آخرت می‌پوشاند.»

لطفا ولنگار نباشیم
عفاف و نگه داشتن خود از انجام گناه، راه دیگر زیباسازی معنوی و اخلاقی است. از این رو از خداوند می‌خواهیم که وجود ما را به این دو زینت بیاراید و می‌گوییم: «اللَّهُمَّ زَيِّنِّي فِيهِ بِالسِّتْرِ وَ الْعَفَافِ؛ [4] اى خدا در اين روز مرا به زيور ستر و عفت نفس بياراى.» عفاف، به معنای آن است که ولنگار و رها نیستیم و به هر گناه و زشتی خود را آلوده نمی‌کنیم.

لباسی برای در امان ماندن
همانند لباس‌های مادی که بدن انسان را از سرما و گرما و دیگر آسیب‌ها حفظ می‌کنند، لباس‌های فضایل اخلاقی نیز، غیر از اینکه انسان را زیبا جلوه می‌دهند موجب حفظ منش و کردار انسان می‌شوند. یکی از آنها قناعت کردن است. قناعت، به معنای راضی بودن به داشته‌های خود از دنیاست. از آنجا که دنیاگرایی موجب دور شدن از کرامت انسانی و وظایف دینی انسان می‌شود، با مهار خواهش‌های بی‌انتهای مادی می‌توانیم دین خود را که مجموعه‌ای از عقاید و رفتارهاست حفظ کنیم. چنانکه امام علی(علیه السلام) می‌فرمایند: «اقْنَعُوا بِالْقَلِيلِ مِنْ دُنْيَاكُمْ لِسَلَامَةِ دِينِكُمْ فَإِنَّ الْمُؤْمِنَ الْبُلْغَةُ الْيَسِيرَةُ مِنَ الدُّنْيَا تُقْنِعُه‏؛ [5] براي سالم ماندن دينتان، به اندكي از دنياي خود قانع باشيد، زيرا كه مؤمن را اندكي از دنيا، قانع مي‌سازد.» مرز بین قناعت و فقر این است که انسان به اندازه نیاز ضروری خود از مادیات بهره‌مند باشد و به دنبال بیش از نیاز خود نباشد. از این ویژگی زندگی به «کفاف» یاد می‌شود. در کفاف(داشتن به اندازه نیاز ضروری)، انسان نه چندان فقیر است که دست نیاز به سوی دیگران دراز کند و خوار و کوچک شمرده شود و نه چندان ثروتمند است که مال فراوان او را به دردسر و فراموشی وظایف اصلی خود وادار نماید. قناعت و کفاف، زندگی انسان را همراه با آرامش و آماده خودسازی می‌کند. پس، از خدا چنین می‌خواهیم: «وَ اسْتُرْنِي فِيهِ بِلِبَاسِ الْقُنُوعِ وَ الْكَفَافِ‏؛ [6] و مرا به جامه قناعت و كفاف بپوشان.»

وقتی عطر انصاف در جامعه به مشام می‌رسد
عدالت به معنای قرار دادن هر چیز در جای خود است به این معنی که انسان هیچ رفتاری را غیر از آنچه شایسته است انجام ندهد و حق هر چیزی را نسبت به آن ادا کند. قرآن کریم همه‌ی ما را به عدل و انصاف فرمان داده و می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إيتاءِ ذِي الْقُرْبى‏ وَ يَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ الْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُون‏؛ [7] خداوند به عدل و احسان و بخشش به نزديكان فرمان مى‏‌دهد؛ و از فحشا و منكر و ستم، نهى مى‌‏كند؛ خداوند به شما اندرز مى‏‌دهد، شايد متذكّر شويد!» چقدر زیباست، جامعه‌ای که چنین زیبایی‌های رفتاری را در خود دارد. امام علی(علیه السلام) در معنای عدل و احسان در این آیه شریفه می‌فرماید: «فَالْعَدْلُ الْإِنْصَافُ وَ الْإِحْسَانُ التَّفَضُّل‏؛ [8] پس عدل همان انصاف و رعايت حقّ، و احسان، بخشش و تفضّل از حقّ خويش مى‌‏باشد.» باید هر طور شده خود را به چنین رفتاری وادار کرده و عادت دهیم و بگوییم: «وَ احْمِلْنِي فِيهِ عَلَى الْعَدْلِ وَ الْإِنْصَافِ؛ [9] و مرا به كار عدل و انصاف بدار.»

امنیت در جوار دوست
ترس، از جمله ویژگی‌های طبیعی انسان است. انسان، تا خود را در قلعه امنی نبیند از هر پیش‌آمدی خواهد ترسید. تنها قلعه‌ای که انسان را از هر ترسی رهایی می‌بخشد قلعه ایمان است. هر چه ایمان به خدا بیشتر و محکم‌تر شود و نواقص ایمان برطرف شود، بر احساس امنیت انسان افزوده می‌شود. این روند تا جایی ادامه پیدا می‌کند که انسان را از اولیاء و دوستان نزدیک خدا قرار می‌دهد. در اینجاست که دیگر هیچ ترسی برای مؤمن وجود نخواهد داشت. چنانکه قرآن کریم می‌فرماید: «أَلا إِنَّ أَوْلِياءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُون‏؛ [10] آگاه باشيد، كه بر دوستان خدا نه بيمى است و نه آنان اندوهگين مى‏‌شوند.» ماه مبارک رمضان، بهترین فرصت برای تعمیر و تقویت قلعه ایمان و وصول به چنین درجه‌ای است. پس، از میزبان مهربان می‌خواهیم که: «وَ آمِنِّي فِيهِ مِنْ كُلِّ مَا أَخَافُ؛ [11] و از هر چه ترسانم مرا ايمن ساز.»

محافظی به نام خدا
خداوند سرپرست مؤمنان است چنانکه می‌فرماید: «اللَّهُ وَلِيُّ الَّذينَ آمَنُوا؛ [12] خداوند، ولى و سرپرست كسانى است كه ايمان آورده‏‌اند.» پس، بندگان مؤمن خویش را رها نمی‌کند و آنها را از بسیاری از خطرات تا رسیدن به هدایت نهایی حفظ می‌کند. ما نیز او را چنین صدا می‌زنیم که: «بِعِصْمَتِكَ يَا عِصْمَةَ الْخَائِفِين؛ [13] به نگهبانى خود اى نگهدار و عصمت بخش خدا ترسان عالم.»

پی‌نوشت
[1]. ‏محمد بن یعقوب کلینی، الکافي (اسلامیه) (دار الکتب الإسلامیة: تهران، ۱۳۶۳)، ج 2, 639.
[2]. ‏حسن بن علی ابن‌شعبه، تحف العقول (جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي: قم، ۱۳۶۳)، ح 5، ص 224.
[3]. ‏محمد بن علی ابن‌بابویه، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال (الشريف الرضي: قم، ۱۳۶۴)، 135.
[4]. مفاتیح الجنان، دعای روز دوازدهم ماه رمضان.
[5]. ‏عبدالواحد بن محمد آمدی، تصنیف غرر الحکم (مکتب الإعلام الإسلامي، مرکز النشر: قم، بی‌تا)، 156.
[6]. مفاتیح الجنان، دعای روز دوازدهم ماه رمضان.
[7]. سوره نحل، آیه 90.
[8]. ‏محمد بن علی ابن‌بابویه، معاني الأخبار (جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی: قم، ۱۳۶۱)، 257.
[9]. مفاتیح الجنان، دعای روز دوازدهم ماه رمضان.
[10]. سورع یونس، آیه 62.
[11]. مفاتیح الجنان، دعای روز دوازدهم ماه رمضان.
[12]. سوره بقره، آیه 257.
[13]. مفاتیح الجنان، دعای روز دوازدهم ماه رمضان.