فرق تناسخ با رجعت

شبهه: اعتقاد شیعه به رجعت با اعتقاد هندوان به تناسخ یکی است.
پاسخ:
به برخی از فرق‌ها و تفاوت‌های ماهوی و بنیادینِ تناسخ و رجعت اشاره می‌کنیم:
1. عمومیت بازگشت همه انسان‌ها در تناسخ و عدم عمومیت در رجعت:
تناسخی‌ها بازگشت به دنیا ‌را همگانی می‌دانند تا آنکه کسی پس از وصول به فنای کامل در هستی مطلق، از چرخه تناسخ خارج شود. اما در رجعت، بهترین‌ها و کامل‌ترین انسان‌ها با آن‌که به نهایت فنا فی‌الله رسیده‌اند به دنیا باز می‌گردند.

2. در رجعت، روح در حیات مجددش، به همان بدنی که در حیات قبلی خود در دنیا داشته است باز می‌گردد. اما در تناسخ روح، به همان بدن و کالبدی که در حیات قبلی‌اش داشته باز نمی‌گردد، بلکه در تولد دوباره یا در کالبد نوزاد انسانی (= نسخ) و یا کالبد حیوان (= مسخ) و یا کالبد گیاه (= فسخ) باز می‌گردد.

3. رجعت و تناسخ، در تعداد بازگشت تفاوت دارند:
در تناسخ، بازگشت‌ها مداوم و مکرر است تا آن‌که با فنا از چرخه تناسخ خارج شود اما رجعت، یک‌بار بازگشتن است، یعنی فقط یکبار واقع خواهد شد.

4. این دو از نظر غایت نیز تفاوت ماهوی دارند:
 غایت رجعت تأییدی است بر معاد است، اما ادعای تناسخی‌ها - حداقل در تناسخ مطلق - این است که بهشت و جهنم و معادی در کار نیست و عذاب و تنعم روح در این دنیا با تعلق گرفتن به ابدان مختلف می‌باشد.

5. تفاوت دیگر این است که در رجعت، ارواح پس از مدت‌ها مفارقت از بدن مادی [از چند ساعت گرفته تا قرن‌ها بعد] به همان بدن مراجعت می‌کنند، اما در تناسخ، ادعا این است که روح متعاقباً بعد از مفارقت، به بدن دیگر انتقال پیدا می‌کند.

6. در تناسخ، بازگشت به صورت تولد جدید است، اما در رجعت بحث از زنده شدن است نه تولد.

7. دیگر اینکه رجعت در زمان خاصی [یعنی در زمان ظهور امام زمان(عج)] صورت می‌گیرد، اما تناسخ مقید به زمانی نیست.[6]

8. در رجعت، حيات فرد رجعت‌کننده، مشابه حيات قبلی اوست. بنابراین، افرادی كه به دنيا بازگشته‌اند، همديگر را می‌شناسند و زندگی گذشته خود را به خوبی به ياد دارند. در رجعت، دوستی‌‌ها و دشمنی‌‌های گذشته ادامه دارد و صف‌بندی و تقابل بين حق و باطل همچنان برقرار است؛ اما در تناسخ، افراد از گذشته خود چيزی به ياد نمی‌‌آورند و از وضع پيشين خود آگاهی ندارند.

_____________________________________
برای مطالعه بیشتر به این مطلب مراجعه کنید.