سبک زندگی اسلامی، سبکی سالم از جهت علمی برای بشر است.
سبک زندگی اسلامی، فواید بهداشت روانی بسیاری دارد. در زیر، تعدادی از اعمال عبادی که با سبک زندگی مسلمانان قرین است اشاره میکنیم، و فواید علمی آن را از جهت علمی مورد وآکاوی قرار میدهیم:
• زکات: صدقه یکی از ارکان اسلام است. تحقیقات نشان میدهد که صدقه دادن، دو برابر خوشحالی ناشی از افزایش درآمد، انسان را خوشحال میکند.[1]
• روزه: روزه، رکن دیگری از اسلام است که اثبات شده دارای مزایای پزشکی [2] و فواید بهداشت روانی زیادی است.[3] از نظر روانشناسی، روزه گرفتن میتواند نظم و انضباط و تفکر هدفمند را افزایش دهد. همچنین باعث افزایش آگاهی نسبت به خدا میشود و میتواند به فرد کمک کند تا با کسانی که دارایی کمتر از او دارند، بیشتر ارتباط برقرار کند.
• نماز: ستون دیگری از اسلام که فوایدی افزون بر معنویت دارد، نمازهای پنجگانه روزانهاند. حرکات فیزیکی نماز برای جسم مفید است و از نظر روانشناختی نیز، مزایایی برای سلامت روان، از طریق اتصال مداوم به یک قدرت بالاتر در طول روز فراهم است [4]. تلاوت قرآن، که میتواند بخشی از نماز باشد، هم نشان داده است که مزایای روانشناسی دارد.[5]
• ذهنآگاهی: ذهن آگاهی معمولاً با بودیسم همراه است؛ اما در واقع مبحث بسیار مهمی در اسلام است؛[6] در حالی که ذهن آگاهی اخیراً در تحقیقات بالینی معلوم شده است که دارای مزایایی برای سلامت روان است؛[7] اما روشی است که صدها سال پیش توسط محققان مسلمان البته کمی متفاوت از شاخهٔ اصلی ذهن (آگاهی) مورد بحث قرار گرفته است.
جنبههای بسیاری از اعمال اسلامی وجود دارد که سلامت روان را تقویت میکند و این مقاله فقط به صورت سطحی این مسئله را نشان میدهد که معنویت چگونه میتواند انعطافپذیری را افزایش دهد. من در کار روان درمانی خود دریافتم که معنویت میتواند در کاهش عوامل خطر و همچنین تسهیل مقابلهٔ بسیار مؤثر باشد؛ در حالی که این اصول اسلامی، اولین و مهمترین اعمال عبادی هستند در عین حال منافع ثانویهٔ آنها در مورد سلامت روان در مقالات علمی مشهود است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
پینوشت
[1] Allen, S. (2018). The Science of Generosity. PDF file.
[2] Pakkir Maideen NM, Jumale A, I.H. Alatrash J, Ahamed Abdul Sukkur A. Health Benefits of Islamic Intermittent Fasting. J Fasting Health. 2017; 5(4): 162-171. Doi: 10.22038/jnfh.2018.30667.1111
[3] Ahmad S, Goel K, Maroof KA, Goel P, Arif M, et al. (2012) Psycho-Social Behaviour and Health Benefits of Islamic Fasting During the Month of Ramadan. J Community Med Health Educ 2:178. doi: 10.4172/2161-0711.1000178
[4] Sayeed SA, Prakash A. The Islamic prayer (Salah/Namaaz) and yoga togetherness in mental health. Indian J Psychiatry 2013;55, Suppl S2:224-30
[5] Nayef, E. G., & Wahab, M. N. A. (2018). The Effect of Recitation Quran on the Human Emotions. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 8(2), 50–70.
[6] Parrott, J. (2017). How to be a Mindful Muslim: An Exercise in Islamic Meditation. Retrieved from https://yaqeeninstitute.org/justin-parrott/how-to-be-a-mindful-muslim-an...
[7] Justin Thomas, Steven W. Furber & Ian Grey (2018): The rise of mindfulness and its resonance with the Islamic tradition, Mental Health, Religion & Culture, DOI:10.1080/13674676.2017.1412410