هیچ گرفتار و گنهکاری او را زیارت نکند، جز اینکه خداوند گرفتاری او را برطرف سازد و گناهانش را ببخشد.
یکی از اعتقادات مهم شیعه در باب امامت این است که شیعه امام خود را حجت و ولی خدا در روی زمین می‌داند، و معتقد است ائمه اطهار(علیهم‌السلام) واسطه فیض بین خداوند متعال و دیگر مخلوقات او هستند.[1] لذا آن بزرگواران می‌توانند به اذن و اراده الهی در امور دنیا دخل و تصرف کرده و حاجات انسان را برآورده کنند. هم‌چنین ما آنان را زنده می‌دانیم و شاهد و ناظر بر عالم، به همین خاطر حیات و یا عدم حیات جسمانی آنان فرقی نمی‌کند و با این دید به زیارت آنان می‌رویم.
ما به زیارت آنان می‌رویم تا یاد و خاطره آنان زنده باشد و هیچ‌گاه فراموش نشوند، برای آنان بارگاه و ضریح می‌سازیم تا راه و روش و مرام آنان گم نشود، لذا یکی از فلسفه‌های زیارت آن بزرگواران این است که یاد آنان در جامعه زنده باشد، زنده بودن نام آنان، یعنی زنده بودن خوبی‌ها، یعنی زنده بودن اخلاق و رفتار اسلامی، یعنی زنده بودن دین در جامعه.
بدون شک مردم هر چه بیشتر با سبک زندگی معصومین آشنا شوند، جامعه بیشتر به سمت خوبی‌ها و اخلاق و دین‌مداری پیش خواهد رفت. علاوه بر این مطلب، بسیاری از مشکلات مادی و معنوی مردم به دست ائمه اطهار(علیهم‌السلام) حل می‌شود، آنان به اذن خدا گرفتاری‌ها را برطرف می‌کنند، بسیاری از بیماری‌های جسمی یا روحی و مشکلات معنوی را حل می‌کنند؛ به همین خاطر باید به آنان توسل کرد و در صورت توان باید به زیارت آنان رفت و این ارتباط را بیشتر کرد.
به همین خاطر است که در روایات زیادی به زیارت آنان توصیه شده و از شیعیان خواسته شده به زیارت ائمه اطهار به خصوص امام حسین و امام رضا(علیهما‌السلام) بروند. به طور مثال در مورد زیارت امام رضا(علیه‌السلام) پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «به زودی پاره‌ای از تن من در خراسان دفن خواهد شد، هیچ گرفتار و گنهکاری او را زیارت نکند، جز اینکه خداوند گرفتاری او را برطرف سازد و گناهانش را ببخشد».[1]
هم‌چنین خود امام رضا(علیه السلام) در حدیثی فرمودند: «کسی که با توجه به دوری راه، مزارم را زیارت کند، روز قیامت در سه جا نزد او خواهم آمد و او را از بیم و گرفتاری آن موقف نجات خواهم داد: هنگامی که نامهها به دست راست و چپ داده شود، نزد صراط و نزد میزان».[2]
لذا زیارت این امام همام در مشهد مقدس هم زنده کننده یاد و نام حضرت است و هم ثواب بسیاری برای زائر دارد و باعث می‌شود امام رضا(علیه‌السلام) شفیع او در روز قیامت باشد. اما این فضیلت عظیم یک شرط مهم دارد که در کلام امام صادق(علیه‌السلام) آمده است؛ حضرت در حدیثی فرمودند: «نوه من در سرزمین خراسان کشته خواهد شد در شهری که به آن طوس گویند، هر کس در آن شهر او را زیارت کند، در حالی‌که به حقش معرفت دارد، او را با دست خودم می‌گیرم و وارد بهشت می‌کنم، اگر چه گناهان کبیره‌ای بر گردنش باشد». سؤال شد: «شناختن حق او چیست؟» حضرت فرمود: « بداند که او امام است و اطاعتش واجب، غریب و شهید است. هر که عارف به حقش او را زیارت کند، خدا به او اجر هفتاد شهیدی که در رکاب رسول خدا از روی حقیقت شهید شده‌اند، بدهند».[3]
بنا بر این روایت، شرط قبولی زیارت امام رضا(علیه‌السلام) و رسیدن به شفاعت خود حضرت و امام صادق(علیه‌السلام) معرفت داشتن به امامت ایشان و قبول ولایت ایشان است، اینکه ما اذعان کنیم او امام است، حجت خدا بر روی زمین بوده و اطاعت از او مانند اطاعت از خدا واجب است و سعی کنیم به سخنان او در زندگی عمل کنیم. لذا اگر ایشان را امام و واجب الطاعه ندانیم - مانند برخی از فرقه‌های منسوب به اسلام که به زیارت ایشان می‌روند، صرفا به خاطر اینکه حضرت را از سلاله پاک پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌دانند- یا امام بدانیم اما اطاعت از ایشان را واجب ندانیم و به سخنان حصرت اهمیت ندهیم و هر کاری که دلمان خواست انجام دهیم، این ثواب و این فیض عظیم ممکن است نصیب ما نشود.
بنابراین طبق این روایات می‌گوییم زیارت امام رضا(علیه‌السلام) در مشهد مقدس ثواب بسیاری دارد و باعث رفع بسیاری از مشکلات مادی و معنوی ما می‌گردد. اما برای رسیدن به ثواب زیارت ایشان و رسیدن به شفاعت پیغمبر و امام صادق و خود امام رضا(علیهم السلام) باید نسبت به حضرت معرفت پیدا کنیم و ایشان را امام و حجت خدا بدانیم و کسی که اطاعتش واجب است و سخنش، سخن خداست و هم‌چنین تلاش کنیم به سخنان ایشان جامه‌ی عمل بپوشانیم و اطاعت کنیم و اگر در این میان لغزشی داشتیم، بدانیم مورد شفاعت قرار خواهیم گرفت ان شاء الله.
______________________________________
پی‌نوشت
[1]. ابن بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم - قم، چاپ: دوم، 1413 ق، ج2، ص 583.
[2]. ابن قولويه، جعفر بن محمد، كامل الزيارات، دار المرتضوية، نجف اشرف، چاپ اول، 1356ش، ص 304.
[3]. ابن بابويه، محمد بن على، الأمالي، كتابچى، تهران، چاپ ششم، 1376ش، ص 121.
در مورد زیارت امام رضا(علیه‌السلام) پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «به زودی پاره‌ای از تن من در خراسان دفن خواهد شد، هیچ گرفتار و گنهکاری او را زیارت نکند، جز اینکه خداوند گرفتاری او را برطرف سازد و گناهانش را ببخشد».