نماز توبه‌ای که نباید آن را از دست داد!

08:34 - 1399/04/29

-یکی از زیباترین و شگفت انگیز ترین اعمال عبادی در ماه ذيقعده، نماز توبه است، که در زندگی انسان آثار و برکات شگفت انگیزی برجای می گذارد.

نماز

توجه به رویدادها همیشه اهمیت داشته است و اهمیت آن به این است که به موقع متوجه آن شویم و آن را در نظر گرفته و وظیفه خود را در قبال آن به انجام برسانیم. مثلاً اگر دهم یا یازدهم تیرماه به یاد واقعه جانسوز هفتم تیر بیفتیم و بخواهیم حق مطلب را ادا کنیم؛ واقعاً دیر شده و آن کارایی لازم را نخواهد داشت. اهمیت توجه به رویدادها هنگامی که به وقایع مذهبی و معنوی کشیده می شود؛ اهمیت مضاعفی می یابد. به این صورت که ایام الهی و خاصیت ویژه ای که خداوند در آن روز یا شب یا ماه خاص قرار داده بی تکرار است. بله هر شبی برای شب زنده داری و مناجات لازم است اما شب قدر یا شب نیمه شعبان اهمیت ویژه تری دارد و انسان در آن شب ها ورودی بیشتر و بهتر به دریای رحمت و معرفت خواهد داشت. پس جا دارد یکسال به انتظار شب قدر و به دنبال مقدمه سازی برای بهره مندی از آن باشد. رویداد ویژه ای که چند هفته ای است وارد آن شده ایم و شاید از آن غفلت کرده باشیم؛ حلول ماه ذیقعده و نماز پربرکت یکشنبه های این ماه محترم است. به سادگی یکشنبه های پرفضیلت این ماه را پشت سر گذاشتیم و این آخرین فرصت پیش روی ماست. فرصتی که می توان با خواندن تنها دو نماز دو رکعتی، زندگی خود و فرزند و پدر و مادر خویش را از نظر سلامتی و برکت بیمه کرده و از شر گناهان رها سازیم.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در روز یکشنبه ماه ذى القعده از اصحاب پرسیدند: «ای مردم! کدام‌یک از شما می‌خواهید توبه کنید؟» طبیعتاً اصحاب در پاسخ همگی عرض کردند که می خواهند توبه کنند. پیامبر نیز در ادامه به عنوان یک دستورالعمل ویژه بیان داشتند: «غسل کرده، وضو گرفته و چهار رکعت نماز (دو نماز دو رکعتی) بجا آورید. در هر رکعت یک‌بار سوره حمد، سه‌بار سوره توحید و یک‌بار سوره های فلق و ناس را بخوانید. پس از اتمام نمازها آن‌گاه هفتادبار استغفار نموده و در پایان لا حول و لا قوّة إلا باللّه بگویید. سپس بگویید: يَا عَزِيزُ يَا غَفَّارُ اغْفِرْ لِي‏ ذُنُوبِي‏ وَ ذُنُوبَ‏ جَمِيعِ‏ الْمُؤْمِنِينَ‏ وَ الْمُؤْمِنَاتِ‏ فَإِنَّهُ‏ لَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْت‏؛ اى عزیز! اى بخشاینده! گناهان من و گناهان تمام مردان و زنان مؤمن را بیامرز که جز تو کسى گناهان را نمی‌آمرزد.»
این نماز که به طور حتم از اسرار الهی است مورد توجه علما و اولیاء الهی بوده است. از سید بن طاووس در اقبال الاعمال تا میرزا جواد ملکی تبریزی در المراقبات و آیت الله سید علی قاضی. حتی می توان بیان کرد که تمامی اساتید عالی اخلاق و عرفان به این نماز توجه ویژه داشته و دارند. برای مثال حضرت آیت الله ضیاء آبادی حفظه الله درباره این نماز پرفضیلت بیان داشتند: توبه‌ي ماه ذيقعده را فراموش نكنيم. اعمال سهل و ساده‌اي را به ما توصيه كرده‌اند كه بهره‌هاي فراوان دارد. چه بسا با همان نمازي كه مي‌خوانيم، خداوند توفيق توبه‌ي واقعي را به ما عنايت كند و گذشته‌هايمان را اصلاح كند. در روز يكشنبه‌ي ماه ذيقعده، وقتي بزرگان به هم مي‌رسيدند به هم مي‌گفتند: شما نماز توبه را خوانده‌ايد؟ يادتان نرود! به هم تذكّر مي‌دادند.
حضرت رسول صلی الله علیه و آله در ادامه حدیث و سخن نورانی خویش برخی از فواید و برکات بی مانند این نماز را برشمردند که از آن جمله می توان به: پاک شدن پرونده اعمال انسان از کلیه گناهان و زشتی ها، وسعت رزق و با برکت گردیدن زندگی و خانواده فرد، آمرزیده شدن پدر و مادر و فرزندان کسی که این نماز را بخواند، راحتی جان دادن، حسن عاقبت و با ایمان از دنیا رفتن، نورانی گردیدن قبر و وسیع گشتن آن و... اشاره کرد.
البته این آثار مادامی شامل حال ما می شود که ما با ارتکاب دوباره گناهان یا ظلم به دیگران آن را بی اثر یا باطل نکنیم. زیرا، همچنانکه حسنات گناهان را می زداید و از بین می برد؛ برخی گناهان و سیئات نیز آتش به خرمن حسنات زده و آنها را به گونه ای بی فایده می کند که گویا چه بسا از ابتدا وجود نداشته است.
اما به عنوان نکته آخر اینکه چرا برای این دو نماز دو رکعتی که با دو تشهد و دو سلام خوانده می شود و زمان زیادی نمی گیرد و می توان آن را در هر ساعتی از ساعات روز یکشنبه به نیت نماز توبه خواند؛ تا این اندازه پاداش و فواید ذکر شده و اینکه چه آثاری دارد و یا اینکه اصلاً چرا باید در ماه ذیقعده و یا روز یکشنبه این دستور و سفارش وارد شود؛ حقیقتاً در قدرت فهم و درک ما نیست. ولی حیف است از آن بی بهره باشیم. بله این نماز را می توانستیم در این ماه سه و حتی چهار بار بخوانیم و از فضیلت آن بهره ببریم و این آخرین یکشنبه ماه قمری تنها فرصت باقی مانده برای استفاده از این تحفه رحمانی است. امید اینکه خداوند به برکت این نماز و پیامبر رحمت حضرت محمد صلی الله علیه و آله به همه ما توفیق توبه نصوح عنایت بفرماید.

از جمله سفارش های طلایی که علمای اخلاق و عرفان اسلامی همواره به آن تأکید داشته و شاگردان و نزدیکان خود را به آن سفارش کرده اند، نماز یک شنبه های ماه ذيقعده، است که به نماز توبه شهرت دارد، نمازی که در منابع و متون اسلامی به آن سفارش شده و در دستور آن آمده که لازم است در یکی از یکشنبه‌های ماه ذی‌القعده غسل کرده و برای نماز وضو بگیرید (یا قبل از غسل وضو بگیرید) و سپس دو نماز دو رکعتی مانند نماز صبح به نیت نماز یکشنبه ماه ذی‌القعده به جای آورید که در هر رکعت یک بار سوره حمد و سه بار سوره توحید و یک بار سوره ناس و یک بار سوره فلق خوانده می‌شود و پس از پایان چهار رکعت، هفتاد بار استغفار کرده (گفتن ذکری مانند اَستَغفِرُ اللهَ و اَتوبُ إلیه) و آنگاه یک‌بار ذکر لا حول و لا قوة الا بالله بگویید و در پایان چنین دعا کنید: «یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا یغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ»

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
10 + 0 =
*****