با توجه به روایات، بدون شک روز عرفه، روزی خاص و مورد توجه خداوند متعال است.
خداوند متعال انسان را معجونی از جسم و روح آفرید و در او هم نیازهای مادی را قرار داد و هم نیازهای معنوی را. جسم انسان مانند سایر حیوانات در این دنیای فانی نیازهایی دارد از قبیل خوراک و پوشاک و خواب و تولید مثل و... . روح آدمی نیز مانند جسم او، نیازهای زیادی دارد که اگر به آن‌ها توجه نشود، روح بیمار شده و در نهایت از مسیر خود منحرف شده و به بیراهه خواهد رفت.
یکی از مهم‌ترین نیازهای روح بشر، ارتباط با خداوند متعال و سرچشمه هستی و وجود بی‌نهایت است؛ انسان در دنیا به دنبال گمشده خود می‌گردد و گاهی گمشده خود در مال و ثروت دنبال می‌کند، گاهی در چهره‌ای زیبا، گاهی در تفریح و لذت، گاهی در پست و مقام و شهرت و... اما به هر کدام از این‌ها که می‌رسد، باز خود را تهی می‌بیند و به آرامش درون نمی‌رسد.
نهاد و فطرت آدمی چیز دیگری را فریاد می‌زند، او موجودی بی‌نهایت و تمام نشدنی را طلب می‌کند، سرچشمه هستی و قدرتی نابود نشدنی را دنبال می‌کند، فریادی از درون آدمی که به بلندای تاریخ است، او را مطالبه می‌کند و گاهی بیراهه می‌رود و به اشتباه، معشوق خود را در امور پست دنیایی جستجو می‌کند و وقتی به آن می‌رسد، به عیان می‌بیند که سرابی بیش نبوده و خبری از معشوق و محبوب نیست و هم‌چنان در وجودش تلاطم و جوش و خروش موج می‌زند.
این‌جاست که وقتی به خداوند متعال وصل می‌شود، آن نیاز فطری و درونی او پاسخی مناسب و دلچسب می‌یابد و به نهایت مقصود خود می‌رسد و گمشده این نفس مرده را می‌یابد و زنده می‌شود و حیات پیدا می‌کند و به آرامش درون خواهد رسید. قرآن کریم هم به زیبایی تلنگری به آدمی زده و فرموده است: «أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ [رعد/28] آگاه باشید! دل ها فقط به یاد خدا آرام می گیرد».
آری به راستی که آدمی تنها و تنها با ارتباط با محبوب و راز و نیاز با او و اعتماد و توکل بر او به آرامش می‌رسد و بدون شک هر چه این ارتباط بیشتر باشد، انسان به صلابت و قوت و استواری بیشتری دست پیدا خواهد کرد.
در این میان برخی از ایام و زمان‌ها برای ارتباط با سرچشمه هستی و ذات بی‌پایان الهی مناسب‌تر است و انگار در آن روزها خداوند سبحان نیز منتظر انسان است و بیش از پیش او را تحویل گرفته و ناز او را خریدار است. یکی از این ایام روز عرفه است؛ عرفه روزی است که دست‌های نیازمند ما باید به درگاه بی‌نیاز او بلند باشد و از او خود او را طلب کند تا شاید با اشاره و نازی از طرف محبوب، قلب آدمی به تلاطم درآید و درهای آسمان به روی او باز شود.
وقتی به سراغ روایات معصومین(علیهم‌السلام) - که به حق معلمان بشریت هستند و راه‌بلد مسیر هدایت و انسانیت- می‌رویم، می‌بینیم از این روز به بزرگی و عظمت یاد کرده‌اند و از ما نیز خواسته‌اند آن روز را به غفلت نگذرانیم و چند ساعتی را با محبوب خلوت کنیم و به دعا و راز و نیاز و صحبت با او بپردازیم.
به طور مثال پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «گناه کارترین افراد در عرفات، کسی است که از آنجا باز گردد، در حالی که گمان کند آمرزیده نشده است».[1] هم‌چنین حضرت در حدیث دیگری فرمودند: «در میان گناهان، گناهانی وجود دارد که جز در عرفات بخشیده نمی‌شوند».[2] وقتی حضرت می‌فرماید برخی از گناهان جز در روز عرفه بخشیده نمی‌شوند، نشان دهنده این است که این روز بسیار عظیم است و حتی امکان دارد به عظمت شب‌های قدر باشد.
امام صادق نیز در این رابطه فرمود: «هر دعایى كه دوست دارى براى خود بخوان و [در دعا كردن] بكوش كه آن روز (روز عرفه) روز دعا و درخواست است».[3]
با توجه به این روایات و مشابه آن‌ها، بدون شک روز عرفه، روزی خاص و مورد توجه خداوند متعال است؛ بنابراین ما نیز باید این فرصت را غنیمت شمرده و در این روز به دعا و مناجات با خداوند متعال بپردازیم و از گناهان گذشته توبه کرده و از خداوند عاقبت به خیری و عافیت و سلامت دین و دنیایمان را طلب کنیم.
در این روز درهای آسمان باز است و عبادت خدا سبب خشنودی بیشتر خدا می‌شود و اجر و مزد اعمال دو چندان خواهد بود. یکی از اعمال بسیار با فضیلت این روز عظیم، خواندن دعای عرفه امام حسین(علیه‌السلام) است، دعایی با مضامین عالی و بسیار بلند و عارفانه، در این دعا هم نعمت‌های الهی یاد آوری می‌شود و هم شکر آن نعمت‌ها بیان شده و هم توبه و انابه به سمت خداوند متعال وجود دارد.
ان شاءالله که بتوانیم از این روز نهایت استفاده را برده و خود را به خداوند متعال نزدیک کرده و موجبات رضایت او را فراهم کنیم.
_______________________________
پی‌نوشت
[1].ابن حيون، نعمان بن محمد مغربى، دعائم الإسلام و ذكر الحلال و الحرام و القضايا و الأحكام، مؤسسة آل البيت عليهم السلام، قم، چاپ دوم، 1385ق، ج1، ص 320.
[2]. ابن اشعث، محمد بن محمد، الجعفريات (الأشعثيات)، مكتبة النينوى الحديثة، تهران، چاپ اول، بى تا، ص 65.
[3].طوسى، محمد بن الحسن، تهذيب الأحكام (تحقيق خرسان)، 10جلد، دار الكتب الإسلاميه - تهران، چاپ: چهارم، 1407 ق، ج5، ص: 182.
در این روز درهای آسمان باز است و عبادت خدا سبب خشنودی بیشتر خدا می‌شود و اجر و مزد اعمال دو چندان خواهد بود. یکی از اعمال بسیار با فضیلت این روز عظیم، خواندن دعای عرفه امام حسین(علیه‌السلام) است، دعایی با مضامین عالی و بسیار بلند و عارفانه، در این دعا هم نعمت‌های الهی یاد آوری می‌شود و هم شکر آن نعمت‌ها بیان شده و هم توبه و انابه به سمت خداوند متعال وجود دارد.