بسم الله الرحمن الرحیم
معجزه به اعمال خارقالعادهاى گویند كه توسط پيامبران انجام می‌شود و با تحدى و ادعاى نبوت همراه است.
كرامت به اعمال خارقالعادهاى گویند كه بعضى از بندگان صالح خدا آن را انجام مىدهند و همراه با تحدى و ادعا نيست.
و ارهاص كه در لغت به معناى آماده ساختن و محكم كردن است،[1] در اصطلاح، وقوع كارهاى خارقالعادهاى است كه پيش از ادعاى نبوت از سوى پيامبر، انجام مىگيرد.
ارهاص معمولًا همزمان با تولد يا كودكى پيامبر اتفاق مىافتد و هدف از آن آماده ساختن مردم براى پذيرش ادعاى بعدى اوست.
مثلاً حضرت موسى وقتى از مادر متولد شد خداوند به مادر دستور داد كه او را روى تختهاى بگذارد و به آب اندازد و او چنين كرد و خدا موسى را در حمايت فرعون كه هزاران كودك را از ترس موسى كشته بود پرورش داد و اين براى كسانى كه از اين كار آگاهى داشتند ارهاص بود.
يا مثلاً حضرت عيسى بدون پدر متولد شد و در حالى كه هنوز در گهواره بود با زبان فصيحى سخن گفت يا مثلاً پيامبر اكرم (ص) در عام الفيل متولد شد و نابودى سپاه ابرهه يك نوع ارهاص بود و ارهاصات ديگرى مانند خاموش شدن آتش‌كده فارس و سرنگونى بت‌ها و افتادن چهارده كنگره از ايوان كسرى و يا خشكيدن درياچه ساوه كه همگى همزمان با ولادت آن حضرت اتفاق افتاد.
بعضى متكلمان اسلامی وقوع ارهاص را انكار مىكنند ولى با توجه به اينكه قرآن كريم از وقوع آن براى بعضى از پيامبران خبر داده و يا در روايات معتبرى وقوع ارهاصات مربوط به تولد پيامبر اكرم (ص) آمده است، جايى براى انكار آن وجود ندارد.[2]
نکته دیگر اینکه: كراماتى كه از اولياى خدا سر مىزند، در اثر ايمان و تقوا و مداومت در انجام فرائض و نوافل است كه بنده را به مقام قرب الهى مىرساند و او را محبوب خدا مىكند و چون انسانى به اين مقام رسيد چشم و گوش و دست و پاى او كارهاى خدايى مىكند. به اين حديث توجه كنيد:
پيامبر خدا (ص) فرمودند: خداوند مىفرمايند: ... هيچ بندهاى با چيزى بر من نزديك نشده كه محبوبتر از اعمالى باشد كه بر او واجب كردهام و همانا او با مستحبات بر من نزديك مىشود تا آن‌جا كه او را دوست مىدارم و چون او را دوست داشته باشم گوش او مىشوم كه با آن مىشنود و چشم او مىشوم كه با آن مىبيند و زبان او مىشوم كه با آن سخن مىگويد و دست او مىشوم كه با آن كار انجام مىدهد[3]
قرآن كريم همان‌گونه كه نمونههايى از معجزات پيامبران را بيان كرده، گوشههايى از كرامات اوليا و كارهاى خارق العاده آنها را نيز نقل كرده است:
1- داستان آصف بن برخيا وزير سليمان [4]
2- داستان مريم مادر عيسى [5]
3- داستان اصحاب كهف [6] همچنين داستان‌هاى بسيارى از كرامات اولياى خدا از اصحاب پيامبر (ص) و ائمه طاهرين (ع) نقل شده كه از ذكر آن خوددارى مىكنيم.[7] [8]
پی نوشت:
[1]. لسان العرب، ماده «رهص».
[2]. علامه حلى، كشف المراد، ص 353.
[3]. ...قال رسول الله (ص) انّ الله قال: ... ما تقرب الى عبد بشيء احب الى بما افترضته عليه و انه ليتقرب الى بالنافلة حتى احبه فاذا احببته كنت سمعه الذى يسمع به و بصره الذى يبصر به و لسانه الذى ينطق به و يده التى يبطش بها ... كافى، ج 2، ص 352 و قريب به آن صحيح بخارى، ج 8، ص 189.
[4]. نمل/ 40- 38
[5]. آل عمران/ 37
[6]. كهف/ 9- 12
[7]. رجوع شود به: بزرگداشت اولياء خدا تاليف یعقوب جعفری، ص 113 به بعد.
[8]. كوثر، ج3، ص: 298
اللهم صل علی محمد و ال محمد و عجّل فرجهم