-ای اربعین! حالا که فهمیده ام امسال، پیاده روی ات را از دست داده ام بهتر قدر تو را فهمیده ام.
به یاد نعمت اربعین های گذشته
یادآوری نعمت ها از جهت این که فرصتی برای بازخوانی و تحلیل ابعاد الطاف الهی است غنیمتی پربهاست. از همین رو، قرآن کریم در مورد یادآوری نعمت های الهی می فرماید: «وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّث؛ [1] و نعمت‌هاى پروردگارت را بازگو كن!»
امسال که در سایه شیوع بیماری کرونا، از توفیق تشرف به زیارت اربعین امام حسین علیه السلام محروم شده ایم در فراق و دوری از آن تحفه الهی فرصت یافته ایم تا برکات و الطاف ویژه ای که در سال های گذشته نصیبمان شده است را مرور کنیم. یادآوری نعمت زیارت اربعین، نقش به سزایی در تقویت شور و شعور حسینی اهالی اربعین خواهد داشت.
حلاوت سختی برای زیارت
برخی از افرادی که برای بار اول به سفر اربعین مشرف می شدند در مواجهه ابتدایی با سختی های این سفر سخت، کامشان تلخ می شد ولی در انتهای سفر حلاوتی خاص از سوی این سختی ها بر کام دلشان می نشیند که گویا توشه اصلی خود را همین سختی می دانند.
انس زائران امام حسین علیه السلام با سختی های سفر، جای هیچ تعجبی ندارد وقتی از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمودند: «مَنْ أَتَى الْحُسَيْنَ علیه السلام مَاشِياً كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ أَلْفَ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَيِّئَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ أَلْفَ دَرَجَة؛ [2] هر كس پياده به زيارت قبر امام حسين علیه السلام برود، خداوند براي هر قدم او، هزار حسنه مي‌نويسد و هزار گناه از او پاك مي‌كند و رتبه‌اش را هزار درجه بالا می برد.»
برکت آن سختی ها
کسانی که در زندگی عادی خود تاب و تحمل کوچک ترین سختی ها را نداشتند در پیاده روی اربعین گویا انسان دیگری شده بودند و با چنان شوق و ذوقی نه تنها سختی های سفر خود را تحمل می کردند بلکه داوطلبانه سختی های سفر دیگر زائران را نیز به جان می خریدند. به راستی زیارت ارباب چه اکسیری است که این چنین مس وجود را طلا می کند.
وقتی گم شدن عادی می شود
هیچ کس دوست ندارد در سفر به خصوص اگر طولانی و به قصد کشور دیگری باشد دوستان و همراهان خود را گم کند. دلهره غربت و تنهایی در سفر، انسان را متحیر و سرگردان می کند. سفر اربعین، عظیم ترین اجتماع بشری در طول تاریخ است و معلوم است که اگر کسی همراهان خود را در این سفر گم کند به راحتی نمی تواند آن ها را بیابد و قاعدتاً باید سرگردان و مبهوت و بیچاره به نظر برسد. این در حالی است که در پیاده روی اربعین، ضعیف ترین افراد نیز از گم شدن در این سیل جمعیت دلهره ای به خود راه نمی دهند و همه زائران میلیونی و همه امکاناتی که در این همایش وصف ناشدنی وجود دارد، همگی در خدمت او هستند. گویا همه خادم این زائر هستند؛ و این چنین است که نیروی معنوی و الهی اربعین را باید قوی تر از همه این برنامه دانست.
برکت گم شدن در سیل جمعیت
وقتی ناخواسته در میان سیل جمعیت زائران گم شدی و فهمیدی که در اوج تنهایی هم خدا تو را سرپرستی می کند درس توکل و اعتماد را به خدا با تمام وجودت حس می کنی. چه حس لذت بخشی است وقتی می فهمی تا خدا را داری غم نداری.
این، ترجمان دیگری از دعای ارباب شهیدمان حسین بن علی علیهما السلام در دعای عرفه است که: «مَا ذَا وَجَدَ مَنْ فَقَدَكَ وَ مَا الَّذِي فَقَدَ مَنْ وَجَدَكَ لَقَدْ خَابَ مَنْ رَضِيَ دُونَكَ بَدَلاً؛ [3] آن که تو را نیافت، چه یافت و آن که تو را یافت، چه از دست داد؟ هرکس به غیر تو دل ببندد، زیان کرده است».
آری! امام حسین علیه السلام در راهپیمایی اربعین به همه زائرانش، با خدا بودن را چشاند و چه بی معرفت بودیم پس از سفر، از تحفه هایی اینچنین ارزشمند، غافل شدیم و آن ها را در زندگی روزمره مان ادامه ندادیم!
تازه به معنای این جمله مکتوب در عرش الهی در مورد امام حسین علیه السلام پی می برم که: «مِصْبَاحُ هُدًى وَ سَفِينَةُ نَجَاة؛ [4] حسن علیه السلام، چراغ هدايت و كشتي نجات است.» آقا، دست امثال من را از آن سوی دنیا گرفته و به مدرسه اربعین خود آورده بود تا معنای با خدا بودن و پادشاهی کردن را در کامم بچشاند و چه زود گذشت خاطرات زیبای اربعین های گذشته و حسرت اربعینی که بر دلمان سنگینی می کند. به امید اربعینی دیگر!
پی نوشت
[1] سوره ضحی، آیه 11.
[2] ابن قولويه، جعفر بن محمد؛ كامل الزيارات، ناشر: دار المرتضوية، نجف اشرف، 1356ش، ص 221.
[3] ابن طاووس، على بن موسى؛ إقبال الأعمال( ط- القديمة)، ناشر: دار الكتب الإسلاميه، تهران، 1409 ق، ج1، ص 349؛ مفاتیح الجنان، دعای عرفه امام حسین علیه السلام.
[4] ابن بابويه، محمد بن على؛ عيون أخبار الرضا عليه السلام، ناشر: نشر جهان، تهران، 1378ق، ج1، ص60.
انسان تا وقتی نعمتی را دارد قدر آن را به خوبی درک نمی کند. امسال که به خاطر شیوع بیماری کرونا، توفیق حضور در راهپیمایی پر شور و شعور اربعین را از دست داده ایم می توانیم با تأمل در برکات توفیقات سال های گذشته و دقت در ابعاد تربیتی میعادگاه میلیونی اربعین، قدر این توفیق منحصر به فرد را بیشتر بدانیم.