[بر آن شديم تا در هر روز ماه مبارك رمضان به بيان معارفي پيرامون يك جزء از قرآن مجيد بپردازيم، به همين جهت نكاتي را پيرامون برخي از آيات قرآن كريم در هر روز بيان مي كنيم تا علاوه بر انس با قرآن مجيد،بتوانيم اين كتاب آسماني را به عنوان يك نسخه مهم براي موفقيت در زندگي فردي و اجتماعي خود عملي كنيم.]
در جزء چهاردهم خداوند متعالی از بهترین راهکارهایی،که می شود توسط آن راهکارها از دام شیطان خلاصی جست پرده برمی دارد،همچنین در این جزء خداوند متعالی از بهترین درمانها و راهکار ها برای رسیدن به یک زندگی آرامش بخشش سخن می فرماید.
ترفندهای عبور از دام شیطان
«قالَ رَبِّ بِما أَغْوَيْتَني لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعينَ *اِلاَّ عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصينَ *قالَ هذا صِراطٌ عَلَيَّ مُسْتَقيمٌ *إِنَّ عِبادي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ إِلاَّ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغاوينَ [حجر/42-38] گفت: «پروردگارا! چون مرا گمراه ساختى، من (نعمتهاى مادّى را) در زمين در نظر آنها زينت مىدهم، و همگى را گمراه خواهم ساخت، *مگر بندگان مخلصت را. *فرمود: «اين راه مستقيمى است كه بر عهده من است (و سنّت هميشگيم) ... *كه بر بندگانم تسلّط نخواهى يافت مگر گمراهانى كه از تو پيروى مىكنند »
با توجه و تامل در این آیات زیبا و ارزشمند،می شود به یکی از بهترین راهکار های خلاصی از دام شیطان دست پیدا نمود، همان طوری که از ترجمه آیه هم مشخص می باشد شیطان به خداوند متعال قسم می خود که همه بندگان را گمراه خواهد نمود الا یک دسته از افراد که این افراد از جمله نجات یافتگان از دام شیطان هستند«اِلاَّ عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصينَ »کسانی که به درجه مخلصین رسیده اند در تفسیر نمونه ذیل ین آیه این چنین فرموده اند«شيطان مى داند كه بر مخلصان- آنها كه خويشتن را در پرتو تربيت خالص كردهاند و زنگار شرك را از روح و جان زدودهاند- راه ندارد.به تعبير رساتر- همان تعبيرى كه از آيات فوق استفاده مىشود- رابطه شيطان و گمراهان، رابطه" پيشوا" و" پيرو" است، نه رابطه" اجبار كننده"" و اجبار شونده".[1] در واقع ما انسانها به هر اندازه که سعی کنیم که زندگیمان رنگ وبوی زندگی افراد مخلص راداشته باشد،از شیطان و دامهای او دور شده ایم و نجات پیدا میکنیم.
ناسپاس ترین موجود عالم هستی
«خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذا هُوَ خَصيمٌ مُبينٌ [نحل/4] انسان را از نطفه بىارزشى آفريد و سرانجام (او موجودى فصيح، و) مدافع آشكار از خويشتن گرديد! »
در آیه 4 سوره مبارکه نحل خداوند متعال یک حقیقت را به انسان یاد آور می شود، وگوش زدمی کنه که من این انسان را از نیستی به هستی آورده ام ، انسان را از ماده ای بد بود و بی ارزش خلق نمودم ولی این انسان ناسپاس، خلقت اولیه خودش را فراموش کرده و از یا برده که در کل عالم هستی چیز قابل ذکری نبود ولی از روی تکبر و عناد روی از من برداشته
یکی از آرامش بخش ترین داروها برای زندگی
«وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْواجِكُمْ بَنينَ وَ حَفَدَةً وَ رَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ أَ فَبِالْباطِلِ يُؤْمِنُونَ وَ بِنِعْمَتِ اللَّهِ هُمْ يَكْفُرُونَ [نحل/72] خداوند براى شما از جنس خودتان همسرانى قرار داد و از همسرانتان براى شما فرزندان و نوههايى به وجود آورد و از پاكيزهها به شما روزى داد آيا به باطل ايمان مىآورند، و نعمت خدا را انكار مىكنند؟!»
در این آیه خداوند متعال یکی سری از زیباترین نعمتهای که در اختیار انسانهاقرار داده، را گوش زد می کند،از جمله این نعمتها که مایه آرامش و سکون برای انسان به حساب می آید، نعمت تشکیل خانواده و بهره مند شدن از زنان صالحه در زندگی مب باشد،درواقع پیوند زناشویی که در این آیه به نوعی از آن یاد شد یکی از اموری است که موجب آرامش در زندگی میشود.
قوی ترین مردانی که شیطان در آنها نفوذ نمی کند
«فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيمِ *إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطانٌ عَلَى الَّذينَ آمَنُوا وَ عَلى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ*إِنَّما سُلْطانُهُ عَلَى الَّذينَ يَتَوَلَّوْنَهُ وَ الَّذينَ هُمْ بِهِ مُشْرِكُونَ[نحل/100-98]هنگامى كه قرآن مىخوانى، از شرّ شيطان مطرود، به خدا پناه بر! *چرا كه او، بر كسانى كه ايمان دارند و بر پروردگارشان توكّل مىكنند، تسلّطى ندارد.*تسلّط او تنها بر كسانى است كه او را به سرپرستى خود برگزيدهاند، و آنها كه نسبت به او [خدا] شرك مىورزند (و فرمان شيطان را به جاى فرمان خدا، گردن مىنهند)»در این آیات نورانی، با شاخصه هایی آشنا می شویم که هر کسی این شاخصه ها،رادر زندگی خودش رعایت کند و به کار ببرد،از این توفیق بر خوردار می شوند که از سلطه شیطان خارج باشند.
استعاذه به خدا و توكل بر خدا است و ايمان و توكل دو ملاك صدق عبوديت هستند و فرد متصف به آن دو خارج از سلطه شيطان است
از اين آيه دو نكته استفاده مىشود:
اول اينكه: استعاذه به خدا، توكل بر خدا است، زيرا خداى سبحان در تعليل لزوم استعاذه، بجاى استعاذه توكل را آورده و سلطنت شيطان را از متوكلين نفى كرده.
دوم اينكه: ايمان و توكل، دو ملاك صدق عبوديتاند، كه ادعاى عبوديت با نداشتن آن دو، ادعايى كاذب است، آيه"« إِنَّ عِبادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغاوِينَ[حجر/42] كه بر بندگانم تسلّط نخواهى يافت مگر گمراهانى كه از تو پيروى مىكنند»
كه حكايت خطاب پروردگار به ابليس است نيز همين معنا را مىرساند، يعنى سلطنت شيطان را از بندگان خود نفى نموده است، چيزى كه هست در آيه مورد بحث بجاى بندگان، افراد با ايمان و متوكل را آورد.
اعتبار عقلى هم با اين معنا مىسازد، زيرا توكل عبارت است از اينكه: انسان زمام تصرف در امور خود را بدست غير خود دهد، و تسليم او شود كه هر چه او صلاح ديد و كرد همان را صلاح خود بداند، و اين خود اخص آثار عبوديت است." إِنَّما سُلْطانُهُ عَلَى الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُ وَ الَّذِينَ هُمْ بِهِ مُشْرِكُونَ".سلطنت و برش شيطان منحصر در كسانى است كه او را ولى خود مىگيرند تا او به دلخواه خود امور ايشان را تدبير كند، و او هر چه كرد اينان اطاعتش كنند، و نيز در كسانى است كه به خدا شرك مىورزند و بجاى خدا شيطان را ولى خود مىگيرند و او را رب و مطاع خود مىپندارند، زيرا اطاعت، خود عبادت است، هم چنان كه فرمود:[3]
منابع:
[1]تفسير نمونه، ج11، ص: 77
[2]روح المعانى، ج 14، ص 228 و مجمع البيان، ج 6، ص 384 و تفسير فخر رازى، ج 20، ص 114.
[3]. ترجمه الميزان، ج12، ص: 496
نظرات
با تشکر از زحمات شما
معارف جزء های اول تا چهارم رو روی سایت پیدا نکردم ممنون میشم راهنماییی کنید
با عرض سلام و خسته نباشید بله حق با شماست دوست گرامی این قسمت که فرمایش کردید منتشر نشده انشا الله دراختیار دوستان قرارخواهدگرفت