اگر واقعاً کودک آزاری جرم است و پدر و مادر هم باید مورد مواخذه قرار گیرند،پس چرا هیچ اقدام جدی در این زمینه نمی شود؟آیا قانون ما ضعف دارد یا در اجرای قوانین،کوتاهی می شود؟
در پدیده کودک آزاری،مشکل را باید از سه زاویه بررسی کرد؛اول فرهنگ مردم،دوم قانون و سوم شیوه اجرای قوانین موجود.تا زمانی که مردم،نوزاد و یا کودکشان را به عنوان یک«شهروند»نشناسند،نه تنها حقوقشان از سوی والدین به آسانی نادیده گرفته شده و همیشه قربانی امیال و خواسته های آدم بزرگ ها قرار می گیرند،بلکه دیگر از غریبه ها و بخصوص باندهای قاچاق کودک نمی توان توقع داشت به«حقوق کودک»اهمیت دهند!و اما قانون.قانون مجازات اسلامی،کتک زدن کودک را به اندازه کافی،آن هم برای تربیت و حضانت کودک،مجاز دانسته است.ولی همین موضوع هم با توجه به اینکه کشور ما از سال 1372 به کنوانسیون بین المللی حقوق کودک پیوست،خود به خود می بایست منتفی تلقی می شد(البته اگر نظارتی وجود داشت).با این حال در بخش قانونی،هنوز مشکل پابرجاست،بخصوص وقتی که می بینیم،چندی پیش نمایندگان مجلس ناگزیر شدند برای تأمین نظر شورای نگهبان،پدر و مادر را از مجازات کودک آزاری و نیز مجازات عدم اطلاع موارد کودک آزاری به مقامات قضایی،معاف بدانند!اگر چه حتی اگر مجلس ما نتواند از حقوق کودک به نحو مطلوبی دفاع کند،ماده 19 پیمان نامه حقوق کودک که کشورهای عضو را موظف به انجام کلیه اقدامات لازم جهت جلوگیری از اشکال خشونت جسمی یا روانی می داند،می تواند به کمک این موضوع بیاید.از سوی دیگر به موجب ماده 49 قانون مجازات اسلامی اطفال در صورت ارتکاب جرم مبرا از مسئولیت کیفری هستند و تربیت آنان با نظر دادگاه به عهده سرپرست اطفال و عندالاقتضا کانون اصلاح و تربیت است.
منظور از طفل کسی است که به حد بلوغ شرعی نرسیده باشد و منظور از بلوغ شرعی در تعریف قانون مدنی،در دختر9 سال تمام و در پسر 15 سال تمام قمری است1؛یعنی اگر دختر یا پسری به سنین مذکور رسیده باشند،همانند یک فرد بزرگسال مسئولیت کیفری دارند و اگر مرتکب جرم شوند بایستی متحمل مجازات شوند.پس به این ترتیب می بینیم که اولاً سن مسئولیت کیفری دختر بسیار زودتر از پسر شروع می شود و حال آنکه به نظر نمی رسد یک دختر 9 ساله خیلی عاقل تر از یک پسر 14 ساله باشد.مسأله دیگر اینکه اگر فرد بالای سن بلوغ مرتکب جرم شود،قانون او را همانند یک بزرگسال مجازات می کند.
علم روانشناسی می گوید:بلوغ جسمی با بلوغ عقلی تفاوت دارد.ممکن است که یک پسر 15 ساله به بلوغ جسمی رسیده باشد اما بلوغ عقلی معمولاً در این سن به دست نمی آید.این در اکثر موارد بین 18 تا 20 تعیین می شود.اگر کسی مرتکب جرمی شود و کمتر از 18 سال سن داشته باشد،بایستی در دادگاه اطفال بزهکار به جرمش رسیدگی شود و اگر محکوم به حبس شود،بایستی به موجب قانون در کانون اصلاح و تربیت که مخصوص نگهداری اطفال زیر 18 سال است،نگهداری شود.ارسال مجرمان زیر 18 سال به زندان های عادی و نگهداری آنان در کنار زندانیان بزرگسال به مصلحت نیست.
به همین دلیل،قانونگذار جای خاصی برای آنها در نظر گرفته و دادگاه های اطفال را برای آنها پیش بینی کرده است.
ماده 37 پیمان نامه حقوق کودک مصوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد می گوید:
اولاً،هیچ کودکی نباید مورد شکنجه یا سایر رفتارهای بیرحمانه غیر انسانی یا تحقیرآمیز قرار بگیرد.مجازات اعدام یا حبس ابد بدون امکان آزادی،نباید در مورد جرم هایی که اشخاص زیر 18 سال مرتکب می شوند،اعمال گردد.
ثانیاً،هیچ کودکی نباید به طور غیر قانونی یا خودسرانه از آزادی محروم شود.دستگیری،بازداشت یا زندانی کردن کودک باید مطابق قانون و تنها به عنوان آخرین راه چاره و در کوتاه ترین زمان ممکن صورت پذیرد.
ثالثاً،با هر کودکی که از آزادی محروم شده است رفتاری انسانی و همراه با احترام به مقام ذاتی انسان و با توجه به نیازهای افراد هم سن او اعمال شود.به ویژه کودک محروم از آزادی باید از بزرگسالان جدا شود،مگر آنکه این امر مغایر با منافع عالیه کودک تشخیص داده شود و او حق دارد جز در موارد استثنایی تماس خود را با خانواده اش از طریق مکاتبه و ملاقات حفظ کند.
رابعاً،هر کودک محروم از آزادی حق دسترسی فوری به کمک های مقتضی داشته باشد و همچنین حق داشته باشد که محرومیت خود از آزادی را از حیث تطابق با قانون در برابر دادگاه یا هر مقام واجد صلاحیت مستقل و بی طرف دیگر مورد اعتراض قرار دهد و در یک چنین مواردی از تصمیم فوری برخوردار شود.شاید یادآوری همین مباحث،برای روشن ساختن این واقعیت که مشکل،فقط قانون نیست؛کافی باشد.این طور نیست؟
پی نوشت:
1.تبصره«1»ماده (1210)قانون مدنی.
منبع:مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی
گردآوری و تدوین:معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضاییه
نظرات
باسلام خدمت شما من 14 سالم است از سنه شش سالگی مادرم من را جوری کتک میزند که گاهی گریم میگیرد اگر من بخواهم از مادرم شکایت کنم قانون در رابطه با این مشکل چه می گوید و ایمیلم اشتباهه برایه اینکه مطلب ارسال شود نوشتم لطفا اینجا پاسخ دهید با تشکر
باسلام خدمت شما من 14 سالم است از سنه شش سالگی مادرم من را جوری کتک میزند که گاهی گریم میگیرد اگر من بخواهم از مادرم شکایت کنم قانون در رابطه با این مشکل چه می گوید و ایمیلم اشتباهه برایه اینکه مطلب ارسال شود نوشتم لطفا اینجا پاسخ دهید با تشکر