- رهبر انقلاب فرمودند: مسأله جمعیّت را جدّی بگیرید! جمعیّت جوان کشور دارد کاهش پیدا میکند. یک جایی خواهیم رسید که دیگر قابل علاج نیست.

از نظر قرآن و اسلام، ازدواج نوعي عبادت محسوب، و بچه كه ثمره ازدواج است ذخيرهی قيامت براي پدر و مادر معرفي شده است. بچه از دیدگاه متون دینی، نشانهی سعادت انسان و تحفه و هديهی الهي است؛ چنانکه امام صادق (عليهالسلام) ميفرمايد: «مِيرَاثُ اللَّهِ مِنْ عَبْدِهِ الْمُؤْمِنِ الْوَلَدُ الصَّالِحُ يَسْتَغْفِرُ لَهُ [1] ارث خداوند به بنده مؤمناش، فرزند صالحي است كه براي وي استغفار كند». ارثي كه خدا به انسان مؤمن ميدهد بچه خوب است. بچهی خوب ارث خداست. همان طور كه پدر براي بچهاش ارث ميگذارد و مادر براي دخترش، خدا ميگويد: من براي شما ارث گذاشتهام و ارث خدا اولاد صالح است.
در حدیث دیگر رسول گرامي اسلام (صلياللهعليهوآله) ميفرمايند: «مِنْ سَعَادَةِ الْمَرْءِ الْخُلَطَاءُ الصَّالِحُونَ وَ الْوَلَدُ الْبَارُّ [2] از سعادت انسان اين است كه بچهی نيكو داشته باشد.» و یا در جای دیگر آن حضرت باز ميفرمايد: «الْوَلَدُ الصَّالِحُ رَيْحَانَةٌ مِنَ اللَّهِ قَسَمَهَا بَيْنَ عِبَادِه [3] بچهی خوب گلي است كه خدا به بندهی خوبش ميدهد».
باید به این نکته دقت داشت که فرزند، سبب ازدياد روزي و موجب خير و بركت براي پدر و مادر است؛ باتوجه به آنچه گذشت، فرزندآوري يكي از نعمات الهي است كه زنده و مردهاش بركات و ارزش زيادي در زندگي انسان دارد.
بیشک تولد فرزندان در خانواده، احساس مفید و مؤثر بودن را برای پدر و مادر به ارمغان میآورد. به نوعی که داشتن فرزند با احساس شایستگی و مثمر ثمر بودن در ارتباط است. به همین دلیل است که داشتن فرزند در روایات به ثمره وجود والدین تعبیر شده که میتوان به این روایت از امام سجاد (علیه السلام) اشاره کرد که حضرت میفرمایند: «فتعلم انَّه منك و مضاف اليك [4] باید بدانی که او از تو و ثمره وجود توست».
بدیهی است که داشتن ثمرات نیکو، عامل دل گرمی والدین و تداوم حیات مشترک آنها بوده و احساس مثمر ثمر بودن و اعتماد به نفس را در آنان به وجود میآورد و در این بین داشتن فرزند و نگاه به او میتواند موجب نشاط والدین و سلامت روانی آنها شود.
پژوهشی که برخی محققان انجام دادهاند، تأیید کنندهی این است که «تولد فرزندان و ورود آنها به خانه برای والدین، نشاط و سروری به ارمغان آود و گذراندن وقت با کودک دلبند و بازی کردن با او یکی از مزیتهای کودک برای والدین است» و همچنین تحقیقات «فیلدمَن» نیز از این حکایت داشت که پدر و مادران جوانی که فرزند اولشان به دنیا آمدهاند، لذتی که برایشان ایجاد میشود در ایجاد آرامش و آسایش زندگی زناشوییشان بسیار مؤثر بوده است. [5]
از سویی دیگر یافتههای پژوهشی و مشاهدههای بالینی حاکی است که نبودن فرزند در محیط خانوادگی از عوامل ناپایداری زندگی مشترک است [6] فرزند، به خصوص فرزند خردسال، پیوند دهندهی مادر و پدر است و از اینرو بیفرزندی و کم فرزندی باعث تزلزل خانواده میشود. همچنین، نداشتن فرزند باعث بیعلاقگی نسبت به زندگی مشترک میشود. پژوهشهای انجام شده در ایران نشان میدهد که خانوادههای بیفرزند، بیش از هر خانوادهی دیگری در معرض فروپاشی قرار دارند.[7]
در نهایت همانطور که مقام معظم رهبری بیان فرمودهاند باید «مسئله جمعیّت را جدّی بگیرید! جمعیّت جوان کشور دارد کاهش پیدا میکند. یک جایی خواهیم رسید که دیگر قابل علاج نیست؛ یعنی مسئله جمعیّت از آن مسائلی نیست که بگوییم حالا ده سال دیگر فکر میکنیم؛ نه، اگر چند سال بگذرد، وقتی نسلها پیر شدند، دیگر قابل علاج نیست»[8] و با توجه به اهمیت زیاد تکثیر نسل، خانواده ها و جوان ها باید تولیدِ مثل را زیاد کنند و باید نسل را افزایش دهند تا با تکیه بر آنها مشکلات کشور در آینده حل شود «این محدود کردن تعداد فرزندان در خانه ها -به این شکلی که امروز هست- خطاست! این نسل جوانی که امروز ما داریم، اگر در ده سال آینده، بیست سال آینده و در دوره ها و مرحلههای آینده این کشور بتوانیم آن را حفظ کنیم، همه مشکلات کشور را اینها حل میکنند».[9]
پی نوشتها:
[1]. من لا يحضره الفقيه، 1413ق، ج3، ص481
[2]. بحارالأنوار، ج100، ص86
[3]. وسائل الشيعة، 1409ق، ج21، ص358
[4]. بحارالانوار، ج 10، ص 368
[5]. ر.ک دانش خانواده و جمعیت، ص 187
[6]. آسیبشناسی اجتماعی، خانواده و طلاق، ص 143
[7]. طلاق؛ پژوهشی در شناخت واقعیت و عوامل آن، ص 69
[8]. بیانات مقام معظم رهبری(حفظه الله) در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، 19/9/1392
[9]. بیانات مقام معظّم رهبری(حفظه الله) در اجتماع مردم بجنورد، 19/7/1391