شهید دستغیب، مؤلف سلوک عرفانی

پیامبران به گواهی قرآن کریم برای تعلیم و تزکیه انسان ها مبعوث شدند و در این راه زحمت های بسیاری متحمل شدند. ادامه راه پیامبران را جانشینان آنها و ائمه اطهار علیهم السلام ادامه دادند و در روزگار کنونی که عصر غیبت کبری است، علمای ربانی این نقش را بر دوش گرفته و به انجام این وظیفه الهی می پردازند. در بین علمای عصر غیبت چهره های درخشان وادی تربیت و اساتید اخلاق و عرفان راه رفته و راه بلد کم نبودند. افرادی که با استناد به آیات قرآن کریم و احادیث نورانی چهارده معصوم به دستگیری افراد پرداخته اند و راه سعادت را مکتوب کرده و به میراث گذاشتند. بودن اینگونه افراد و این آثار در تمام دوران ها بسیار نیاز است، چرا که درک شرایط و بیان به زبان روز از لازمه های ارتباط محسوب می‌شود. یکی از این علمای بزرگ و گرانقدر که چون مشعلی فروزان به هدایت جامعه پرداخت حضرت آیت الله عبدالحسین دستغیب (ره) بود که آنچه برای طی کردن بود به دیگران آموزش داد و حتی برای آیندگان به میراث گذاشت. شهید جاویدانی که با گذشت نزدیک ۴۰ سال از شهادت ایشان شأن و مقام عرفانی وی شناخته نشده و مغفول مانده است.

شهید آیت الله دستغیب بزرگی است که راه بزرگانی چون سید بحرالعلوم، ملا احمد و ملا مهدی نراقی را رفت و‌ خوشه چین سفره اساتید بزرگی چون آیات عظام الهی سید علی قاضی، محمد جواد انصاری همدانی و حسنعلی نجابت بود. ایشان فقیه و مجتهدی بزرگ بودند که از درس و بحث زعیم عالیقدر شیعه سید ابوالحسن اصفهانی و آقا ضیاء عراقی و شیخ محمد کاظم شیرازی بهره برد و ادامه دهنده راهی بود که سید بحرالعلوم ها و ملا حسینقلی همدانی ها و سید احمد کربلایی ها رفته بودند.

جوانان امروز به برکت انقلاب اسلامی با نام این بزرگان آسمان معنویت و معرفت آشنایی دارند و در جستجوی نصایح آنها و عمل به دستوراتشان هستند. جوانانی جویای معرفت که با دیدن مقام عرفانی و بلند افرادی چون آیت الله بهجت و علامه طباطبایی و امام (ره) به دنبال طی طریق آن بزرگان آمدند اما نمی دانند از کجا و چگونه این مسیر را آغاز کنند. حضرت آیت الله شهید دستغیب با هوش و ذکاوت بالا و بینش و بصیرتی ژرف این نیاز را درک کرده و عمری را به دستگیری نیازمندان معرفت و معنویت پرداختند و جلسات عرشی دعای کمیل ایشان محفل و قرار دل های بی قرار بود. البته شهید دستغیب برای نسل های بعد هم چاره اندیشی کرده و برای انتقال میراث عرفانی اساتید بی نظیرشان دست به قلم شدند و آثار ارزشمندی را برای انسان عصر حاضر نگاشتند. کتبی که همگان می توانند از آن استفاده کرده و بر علم و معرفت خویش بیافزایند.

شأن علمی و حوزوی این شهید بزرگوار نگارش رساله علمیه و کتابهای درسی سطوح عالی حوزوی بود ولی ایشان به نگارش تقریرات درس استاد خویش یعنی شیخ محمد کاظم شیرازی بسنده کرد و تألیفات ارزشمندی برای استفاده عموم مردم نگاشت. کتابهایی که همه اقشار به آن نیازمند بودند و نه برای بالا بردن اطلاعات صرف و انتقال اصطلاحات بلکه برای افزایش معنویت نگاشته شده بود. از جمله آن کتاب ها می توان به دو کتاب گناهان کبیره و قلب سلیم اشاره داشت. کتابهایی که به تنهایی مانند استاد راه عمل کرده و راهنمای انسان برای تزکیه و تهذیب نفس است.

در کتاب گناهان کبیره بعد از بیان تعریف به گناهانی پرداخته شده که از اعضا و جوارح انسان سر می زند و او را به هلاکت می اندازد. گناهانی که جز با ترک آنها نمی توان از مطهرون شد و پی بردن به حقیقت و معرفت جز برای پاکان شدنی نیست. پس این کتاب گناهان کبیره نگارش یافت تا افراد اسباب تیرگی اعضا و جوارح خود را بشناسند و راه ترک آن را بیاموزند و به آن صد البته عمل نمایند. در کتاب گناهان کبیره پس از ذکر مقدمه به حدود ۶۰ گناه مهلک پرداخته شده است. گناهانی چون ناامیدی از رحمت خدا، قتل، عاق توسط والدین، قطع رحم، خیانت در اموال ایتام، رباخواری، زنا، شرابخواری، دروغ، غیبت، استمناء و... پرداخته شده است. گناهانی که هر کدام آنها می تواند سعادت انسان را به خطر انداخته و جهنمی ابدی را برای فرد رقم بزند. این کتاب با هوشمندی ویژه ای همراه با توضیحات و راهکارهایی برای توبه و حکایت های بسیار زیبایی پایان پذیرفته است. بله در ابتدای این کتاب به عنوان نابخشودنی ترین گناه، ناامیدی از رحمت الهی بیان شده و در پایان دعوت به توبه و راهکارهای آن.

در کنار کتاب گناهان کبیره، کتاب قلب سلیم نیز از آثار بسیار ارزشمند این شهید والامقام است. در اصل باید کتاب قلب سلیم را ادامه کتاب گناهان کبیره بدانیم. گناه کبیره به گناهان و آلودگی های ظاهری پرداخته و قلب سلیم عوامل تیرگی باطن و درون را یادآور شده و به دنبال تطهیر باطن است. در مقدمه این کتاب می بینیم که به درستی اثر سوء و مهلک گناهان قلب با توضیحات کاملی آمده و به عنوان اولین گناه قلبی کفر معرفی گشته است. کفر و نفاقی که در نگاه اول هرکسی خود را دور از این رذائل می داند اما اگر با انواع آنها آشنا شود می فهمد که عمری درگیر بوده و چه بسا این دو، راه او را به مراتب بالا بسته بودند. در کتاب قلب سلیم می یابیم برای درمان دل بیمار خود باید با بیماری های چون سنگ دلی، عُجب، تحقیر دیگران، سوء ظن، کینه و حسد، دنیا دوستی و... آشنا شده و با آنها مبارزه کنیم و تا می توانیم درون خود را از این رذائل پاک نماییم. بله این کتاب هر آنچه برای درمان قلب بیمار نیاز است را به ما یادآور شده، از علل و ریشه های بروز این بیماری ها گرفته تا راهکارهای درمان.

بله به درستی باید گفت تا افراد ندانند چه چیزی راه آنها را برای رسیدن به کمال سد کرده نمی توانند آن سد را بشکنند و به پیش بروند و به مقامات عالی دست یابند. دو کتاب گناهان کبیره و قلب سلیم آمده و این موانع را که گاهی از اعضا و جوارح ما سر می زند و گاهی هم در قلب پدید می آید را یادآور شده و علل و عوامل آنها را ذکر کرده است. این موانع حرکت انسان را متوقف کرده و حتی او را به قهقرا می برد پس بر همگان و برای دستیابی به سعادت ابدی خواندن و عمل به این دو کتاب ارزشمند لازم و ضروری است.

خلاصه
به درستی باید گفت تا افراد ندانند چه چیزی راه آنها را برای رسیدن به کمال سد کرده نمی توانند آن سد را بشکنند و به پیش بروند و به مقامات عالی دست یابند. دو کتاب گناهان کبیره و قلب سلیم آمده و این موانع را که گاهی از اعضا و جوارح ما سر می زند و گاهی هم در قلب پدید می آید را یادآور شده و علل و عوامل آنها را ذکر کرده است. این موانع حرکت انسان را متوقف کرده و حتی او را به قهقرا می برد پس بر همگان و برای دستیابی به سعادت ابدی خواندن و عمل به این دو کتاب ارزشمند لازم و ضروری است.