آخرین شب یلدای قرن

به شب یلدا رسیدیم. آخرین شب یلدای قرن. شب یلدایی که هیچ‌کس فکر آن را نمی‌کرد. همیشه در نزدیکی‌های شب یلدا توصیه‌ها مبنی بر رفتن به دیدار بزرگ‌ترها و دور هم جمع شدن‌ها بود. رفتن به مهمانی‌ها و کنار هم نشستن‌ها و گفتن و شنیدن‌ها. همان صله‌رحم که هم‌ریشه در سنت‌های ایرانی ما دارد و هم در تعالیم دینی و آیینی از جایگاهی ویژه برخوردار است. اما امسال تمام توصیه‌ها بر لزوم ترک دورهمی‌ها و جمع شدن‌ها دارد. شب یلداهای گذشته همه دعوت می‌کردند تا در این مهمانی خاص و در این بلندترین شب سال دست از گوشی بکشند و فضای مجازی را رها کنند تا لذت کاملی از کنار هم بودن ببرند؛ ولی امسال و در شرایط کرونایی موجود تنها راه صله‌رحم در شب یلدا، استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی است. کاری لازم و ضروری که هم برای حفظ جان خود و عزیزانمان باید رعایت شود و هم برای پاسداشت و تقدیر عملی از کادر درمان و پرستاران و پزشکان که در این ده ماه به شدت درگیر این اپیدمی عجیب هستند. کوچک‌ترین ناپرهیزی می‌تواند موج دیگری از بیماران کرونایی را به وجود آورد و باز آمار تلخ و سیاه مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری.

شب یلدای امسال با ایام ولادت حضرت زینب سلام الله علیها و روز پرستار هم‌زمان شده است. روزی که به رسم قدرشناسی و تشکر از این قشر زحمت‌کش هر ساله مراسم‌ها و یادبودهایی گرفته می‌شود. ولی امسال باید گرامیداشت روز پرستار و تقدیر از پرستاران توسط تک‌تک خانواده‌ها صورت بگیرد. البته نه با یک پیام در فضای مجازی صرف یا اهدای چند شاخه گل توسط چند نفر، بلکه همه افراد و خانواده‌ها با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و دوری از تجمعات خانوادگی در شب یلدا باید تقدیر و تشکر عملی از این قشر زحمت‌کش به عمل بیاورند. شاید برای برخی این نوع گذراندن شب یلدا سخت باشد؛ اما اگر قدری به تعداد پرستارانی فکر کنیم که در اثر کرونا از لذت دیدن عزیزانشان محروم هستند و یا پرستارانی که ماه‌ها هست فرزند خود را در آغوش نگرفتند و یا پرستارانی در اثر رسیدگی به بیماران، خود آلوده شدند و جان خود را از دست دادند؛ اگر به این موارد فکر کنیم واقعاً کاری که ما قرار است انجام دهیم چیزی نیست. بله واقعاً وظیفه انسانی و الهی ما در شرایط کنونی این است که به توصیه‌های بهداشتی پایبند باشیم و از هرگونه تجمعات غیرضروری مانند شب‌نشینی شب یلدا دوری کنیم. البته این به معنای تعطیلی صله‌رحم نیست. به معنای رها کردن بزرگ‌ترها و بی‌خبر بودن از احوال خویشاوندان نیست. بلکه فقط بحث بر تغییر نوع برگزاری این سنت حسنه در شرایط کنونی با وجود بیماری کرونا است.

بله همین قدر ما از آینده بی‌خبر هستیم از خوشی‌هایی که ممکن است یک‌مرتبه از دست بدهیم و حسرت آن را بخوریم. از نعمت‌هایی که قدر آنها را نمی‌دانستیم و به یکباره و با رفتن آنها فهمیدیم چقدر ارزشمند بودند. اینها مواردی است که ویروس بی‌نهایت کوچک کووید -19به ما یادآور شد. تا دیروز می‌توانستیم همدیگر را گرم در آغوش بگیریم و به نشان احترام با یکدیگر دست دهیم. به‌سادگی و با بهانه و بی بهانه به شب‌نشینی خانه‌های همدیگر برویم و یا به مسافرت برویم و در تفریحات گروهی شرکت کنیم؛ تا جانی دوباره گرفته و با انرژی بیشتری به انجام فعالیت‌های شغلی و وظایف روزانه خود برسیم؛ اما این روزها برای حفظ جان خود و نزدیکان باید حضورمان در بیرون از خانه را به حداقل برسانیم و مراقب باشیم مبادا با خود ویروسی را انتقال ندهیم یا آلوده نشویم. اگر دیروز برای ایجاد آرامش و بازیابی توان ازدست‌رفته بهترین گزینه مسافرت و دیدوبازدید اقوام و آشنایان بود، امروز خطرناک‌ترین کار همان‌ها است و ماییم که باید این خطر را جدی بگیریم. بله ما همین‌قدر از آینده بی‌خبر هستیم و نمی‌دانیم چه چیزی انتظار ما را می‌کشد. ما که در غروری کاذب به سر می‌بردیم و به خیال خود با توان و پیشرفت‌های علمی می‌توانیم اتفاقات آینده را به کنترل خود در بیاوریم؛ حالا خوب فهمیده‌ایم که در مقابل خیلی از موارد شناخته شده و ناشناخته ناتوان و زبون هستیم.

در بلندترین شب سال آن هم در آخرین شب یلدای قرن می‌توان بیشتر فکر کرد و اندیشید به اتفاقاتی که پس از کرونا برای ما رقم خورده است. به چیزهایی که از دست دادیم و به کارهایی که باید بکنیم. می‌توان درک کرد حال خانواده‌هایی را که به دلیل فقر از جمع‌های خانوادگی دور می‌شوند چون امکان میزبانی را ندارند؛ می‌توان به‌سختی کار پرستاری فکر کرد که ماه‌هاست به خانه نرفته تا مبادا ویروس مرگ را از بیمارستان برای خانواده‌اش به ارمغان ببرد. می‌توان فکر کرد به مرگ که بیش از اوقات دیگر به ما نزدیک شده، فکر کرد به این‌همه اموال و دارایی‌هایی که برخی جمع کرده‌اند و نهایتاً به دست یک موجود نادیدنی از آنها محروم شده و برای دیگران به ارث گذاشتند. می‌توان فکر کرد به اینکه ما چقدر برای سلامتی جسمانی خود ترس و واهمه داریم و اهمیت می‌دهیم ولی به‌سلامت روحانی و معنوی خود بهایی نمی‌دهیم. می‌توان اندیشید به بی‌ارزشی دنیایی که با تمام امکانات مادی و پیشرفت‌های علمی در مبارزه با یک ویروس هنوز درمانده است.

بله شب یلدای 99 تعطیل نشده، هست و باید باشد؛ ولی نوع برگزاری آن در امسال متفاوت است. شب یلدای امسال شاید لازم‌تر و ضروری‌تر باشد که برای رفع کدورت‌ها زودتر اقدام کنیم با یک تماس تلفنی و احوالپرسی به قهر چندین‌ساله پایان دهیم و البته در این شب لازم است تا در کانون کوچک و چندنفری خانواده خود و به دور از همنشینی با بزرگ‌ترها و دیگران از خانه بیرون نرویم و بیشتر فکر کنیم تا بیابیم پاسخ مهم‌ترین پرسش هستی را که ما از کجاییم و به کجا آمدیم و به کجا خواهیم رفت.