مهربانی امامان

مهربانی امامان

عربی صحرا نشین بود، وقتی خدمت حضرت رسید، عرض كرد: ای پسر رسول خدا؛ دیه كاملی به عهده ام آمده كه از پرداخت آن عاجزم؛ با خود گفتم می روم و از كریم ترین مردم درخواست یاری می كنم و كریم تر از شما كسی را پیدا نكردم.

حضرت به او فرمودند: من از تو سه سؤال می پرسم، اگر به یكی پاسخ دادی یك سوم مالی را كه نیاز داری به تو می دهم، اگر به دو سؤال جواب دادی دو سوم مالی كه نیاز داری پرداخت می كنم و اگر به هر سه پرسش پاسخ گفتی همه مالی را كه بدان محتاج هستی به تو می دهم.

مرد بادیه نشین عرض كرد: ای پسر رسول خدا؛ آیا كسی چون شما از فردی چون من سؤال می كند؟! در حالی كه شما از اهل دانش هستید و علمتان بسیار زیاد است و دانسته های من بسیار اندك!.
امام فرمود: آری. از جدم رسول خدا شنیدم كه فرمود: به هر كس باید به اندازه معرفتش احسان كرد.1

مرد بادیه نشین عرض كرد: پس هر چه می خواهی بپرس. اگر جواب دادم كه بسیار خوب و گرنه جواب را از شما یاد می گیرم.
امام به عنوان اولین سوال پرسیدند: كدام كارها از همه برتر است؟
مرد: ایمان به خدا.
امام: راه نجات از هلاكت در چیست؟
مرد: در اعتماد به خدا.
امام: زینت آدمی به چیست؟
مرد: دانشی كه با بردباری همراه باشد.
تا اینجا سه سؤال تمام شد اما حضرت به سؤالات ادامه دادند.
امام: حال اگر دانش همراه با بردباری نصیبش نشد چه؟
مرد: مروت و مردانگی داشته باشد.
امام: اگر این هم نصیبش نشد چه؟
مرد: فقری آمیخته با صبر داشته باشد.
امام: اگر این هم نصیبش نشد چه؟

مرد كه دیگر حسابی كلافه شده بود گفت: صاعقه ای از آسمان بیاید و او را بسوزاند، زیرا كه او شایسته چنین بلایی است.
از سخن مرد، لبخندی زیبا بر چهره ملكوتی امام مهربانی ها، حضرت ابا عبدالله الحسین«علیه السلام» نشست و سپس هزار دینار طلا و انگشترش را كه دویست درهم ارزش داشت، به او بخشید و فرمود: آن هزار دینار طلا را به طلبكارانت بده و انگشتر را هم برای مخارج خودت مصرف كن.

مرد بیابان نشین با خوشحالی دینارها و انگشتر را گرفت و این آیه را تلاوت كرد: خدا بهتر می داند كه رسالت خویش را در كجا قرار دهد2 (و رهبری دینش را بر عهده چه كسانی بگذارد).3*
اهل بیت «علیهم السلام» معلمانی مهربان برای بشریت بودند كه این گونه دلسوزانه مردم را هم كمك مالی می كردند و از آن مهم تر كمك معرفتی و بینشی.
باشد كه ما پیروان آن بزرگواران نیز این چنین باشیم و نسبت به هدایت یكدیگر مهربان و دلسوز.

منابع:
1. البته اهل بیت حتی كفار را هم از رحمت خویش محروم نمی كردند ولی برای تشویق مردم به كسب علم و آگاهی به اهل معرفت بیشتر و بهتر احسان می كردند.
2. اللَّهُ أَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسالَتَهُ . سوره انعام آیه 124.
3. أَنَّ أَعْرَابِیّاً جَاءَ إِلَى الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع فَقَالَ- یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَدْ ضَمِنْتُ دِیَةً كَامِلَةً وَ عَجَزْتُ عَنْ أَدَائِهِ- فَقُلْتُ فِی نَفْسِی أَسْأَلُ أَكْرَمَ النَّاسِ- وَ مَا رَأَیْتُ أَكْرَمَ مِنْ أَهْلِ بَیْتِ رَسُولِ اللَّهِ ص- فَقَالَ الْحُسَیْنُ یَا أَخَا الْعَرَبِ أَسْأَلُكَ عَنْ ثَلَاثِ مَسَائِلَ- فَإِنْ أَجَبْتَ عَنْ وَاحِدَةٍ أَعْطَیْتُكَ ثُلُثَ الْمَالِ- وَ إِنْ أَجَبْتَ عَنِ اثْنَتَیْنِ أَعْطَیْتُكَ ثُلُثَیِ الْمَالِ- وَ إِنْ أَجَبْتَ عَنِ الْكُلِّ أَعْطَیْتُكَ الْكُلَّ- فَقَالَ الْأَعْرَابِیُّ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَ مِثْلُكَ یَسْأَلُ عَنْ مِثْلِی- وَ أَنْتَ مِنْ أَهْلِ الْعِلْمِ وَ الشَّرَفِ- فَقَالَ الْحُسَیْنُ ع بَلَى سَمِعْتُ جَدِّی رَسُولَ اللَّهِ ص- یَقُولُ الْمَعْرُوفُ بِقَدْرِ الْمَعْرِفَةِ فَقَالَ الْأَعْرَابِیُّ- سَلْ عَمَّا بَدَا لَكَ فَإِنْ أَجَبْتُ وَ إِلَّا تَعَلَّمْتُ مِنْكَ- وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ- فَقَالَ الْحُسَیْنُ ع أَیُّ الْأَعْمَالِ أَفْضَلُ- فَقَالَ الْأَعْرَابِیُّ الْإِیمَانُ بِاللَّهِ- فَقَالَ الْحُسَیْنُ ع فَمَا النَّجَاةُ مِنَ الْمَهْلَكَةِ- فَقَالَ الْأَعْرَابِیُّ الثِّقَةُ بِاللَّهِ- فَقَالَ الْحُسَیْنُ ع فَمَا یُزَیِّنُ الرَّجُلَ- فَقَالَ الْأَعْرَابِیُّ عِلْمٌ مَعَهُ حِلْمٌ فَقَالَ فَإِنْ أَخْطَأَهُ ذَلِكَ- فَقَالَ مَالٌ مَعَهُ مُرُوءَةٌ فَقَالَ فَإِنْ أَخْطَأَهُ ذَلِكَ- فَقَالَ فَقْرٌ مَعَهُ صَبْرٌ فَقَالَ الْحُسَیْنُ ع- فَإِنْ أَخْطَأَهُ ذَلِكَ فَقَالَ الْأَعْرَابِیُّ- فَصَاعِقَةٌ تَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَ تُحْرِقُهُ فَإِنَّهُ أَهْلٌ لِذَلِكَ- فَضَحِكَ الْحُسَیْنُ ع وَ رَمَى بِصُرَّةٍ إِلَیْهِ فِیهِ أَلْفُ دِینَارٍ- وَ أَعْطَاهُ خَاتَمَهُ وَ فِیهِ فَصٌّ قِیمَتُهُ مِائَتَا دِرْهَمٍ- وَ قَالَ یَا أَعْرَابِیٌّ أَعْطِ الذَّهَبَ إِلَى غُرَمَائِكَ- وَ اصْرِفِ الْخَاتَمَ فِی نَفَقَتِكَ فَأَخَذَ الْأَعْرَابِیُّ- وَ قَالَ اللَّهُ أَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسالَتَهُ. بحارالأنوار ج‏44،ص197.
*به نقل از كتاب لبخند ستاره ها . غلامرضا حیدری ابهری ص 29.