عوامل ناامیدی
سوءظن به قدرت خدا، عامل ترس و سوءظن به كرم خدا، عامل بخل و سوءظن به علم خدا، عامل گناه و سوءظن به عفو خدا، عامل یأس میباشد که معنای آن همان نومیدی است. ریشه یأس عدم ایمان به قدرت یا لطف خداست.
1- اولین طبقه و دسته گروهی هستند كه قابلیت خود را هنوز نشناختهاند یا كم شناختهاند نمیدانند كه اشرف مخلوقات هستند و نباید امور جزئی در آنها اثر گذارد. لذا ما اگر خواستیم تصادف ناگواری و یا ضرری را بر شخصی وارد كنيم اوّلا با حرفی یا عملی شخصیت او را به بفهمانیم و بگوئیم ارزش واقعی یك نفر مثل شما چقدر است. او مهیّا میشود و در مقابل هر ضرری استقامت میكند، زیرا قدر او را قبلا معرفی كردیم. یكی از دانشمندان میگوید: راه اثر گذاشتن در افراد معرّفی و بیان شخصیّت اوست قبل از عیب جوئی.
2- دومین دسته: كسانی كه هدف را تشخیص ندادهاند و یا ارزش هدف را نمیدانند. اگر شما ندانید در زیر زمین پول است و به هوا و هوس مشغول كندن شوید فوری خسته میشوید یا اگر بدانید 1 تومان پول است دیرتر، ولی باز هم زود خسته میشوید، امّا اگر بدانید یك میلیون است خستگی دیگر مفهومی ندارد. اگر شما احتمال بدهید كه گمشده شما در این مكان است یك دفعه كه گشتید خسته میشوی، دنبال جاهای دیگر میروید.
اقسام ناامیدی
1. یأس خوب 2. یأس از مردم 3. یأس اجتماعی 4. یأس از آینده بشریّت 5. یأس از رحمت خدا
که پنجمین یأس از رحمت خداوند متعال خطرناکترین آنهاست که در حدیث هفدهم کتاب چهل حدیث امام خمینی رحمةالله علیه آمده است که: ای عزیز، مبادا بر تو شیطان و نفس اماره وارد شوند و وسوسه نمایند و مطلب را بزرگ نمایش دهند و تو را از توبه منصرف کنند و کار تو را یکسره نمایند. بدان که در این امور هر قدر، و لو به مقدار کمی نیز باشد، اقدام بهتر است.
اگر نماز های فوت شده و روزه ها و کفارات و حقوق خدایی بسیار است و حقوق مردم بیشمار است، گناهان متراکم است و خطایا متزاحم، از لطف خداوند مأیوس مشو و از رحمت حق ناامید مباش که حق تعالی اگر تو به مقدار مقدور اقدام کنی، راه را بر تو سهل میکند. و راه نجات را به تو نشان میدهد. بدان که یأس از رحمت حق بزرگترین گناهی است که در نفس گمان نمیکنم هیچ گناهی بدتر و بیشتر از آن تأثیر نماید.
فرشتگان به ابراهیم گفتند: تو را مژده ای راستین دادیم، پس از نومیدان مباش! گفت: کیست جز گمراهان که از بخشایش پروردگار خویش نومید باشد؟ (1)
و یا در جایی دیگر حضرت یعقوب علیه السلام خطاب به پسرانش می فرماید: ای پسران من! بروید و از یوسف و برادرش جستجو کنید و از رحمت خدا نومید مباشید،که از رحمت خدا جز کافران کسی نومید نیست.(2)
امام علی علیه السلام: بر آنچه بدان امید نداری، امیدوارتر از چیزی باش که بدان امیدواری. (3)
منابع:
1.سوره حجر آیه 55 و 56
2. سوره یوسف آیه 87
3. تحف العقول /148
سوءظن به قدرت خدا، عامل ترس و سوءظن به كرم خدا، عامل بخل و سوءظن به علم خدا، عامل گناه و سوءظن به عفو خدا، عامل یأس می باشد که معنا ی آن همان نومیدی است. ریشه یأس عدم ایمان به قدرت یا لطف خداست.