مقدار کفاره روزه

موضوع :مقدار کفاره و کیفیت آن

 1 . کفاره ی افطار عمدی روزه ی ماه مبارک رمضان

 در شرع اسلام یکی از سه چیز است:   1 . آزاد کردن یک برده.

 2 . دو ماه ( شصت روز) روزه گرفتن.

 3 . شصت فقیر را غذا دادن.

از آن جایی که در این دوران ظاهراً برده یی وجود ندارد که بتوان آزاد کرد مکلف باید یکی از آن دو کار دیگر را انجام دهد.

چند مسئله در مورد مقدار کفاره

در مقدار کفاره به نظر آیت الله خامنه ای  تفاوتی نیست بین آن که روزه دار، به چیز حلال روز ه ی خود را باطل کند یا به چیز حرام، مثل زنا یا استمنا یا خوردن و آشامیدن حرام، گر چه احتیاط مستحب در افطار به چیز حرام آن است که کفار ه ی جمع بپردازد یعنی هم یک برده آزاد کند و هم دو ماه روزه بگیرد و هم شصت فقیر را غذا دهد.

به نظر آیت الله مکار م شیرازی : اگر کسی روزه رمضان را به عمد و با چیز حرامی باطل کند، بنابر احتیاط واجب باید کفاره جمع بدهد.

کفاره جمع یعنی باید بین کفاره ها جمع کرده و همه را بدهد لذا هم باید کفاره 60 روز روزه را انجام دهد و هم کفاره اطعام 60 فقیر را.

البته از آنجا که در این مورد (دادن کفاره جمع) آیت الله مکارم فتوا نداده و احتیاط واجب کرده اند می توان به آن عمل نموده یا به مرجع فالاعلم که فتوا داده باشد مراجعه نمود.

در بین مراجع تقلید آیات عظام سیستانی و همچنین آیت الله خامنه ای فتوا می دهند که علاوه بر قضا، دادن یک کفاره کفایت می کند و کفاره جمع لازم نیست.

 البته آیت الله صافی گلپایگانی فتوا به دادن کفاره جمع می دهند.

هر گاه هیچ یک از این دو  کار ممکن نشود باید به هر تعداد فقیر که قادر است غذا بدهد و احتیاط ( واجب) آن است که استغفار نیز بکند و اگر به هیچ وجه قادر به دادن غذا به فقیر نیست فقط کافی است که استغفار کند یعنی با دل و زبان بگوید« استغفر الله  »از خداوند بخشایش می طلبم

آیت الله مکارم شیرازی : شصت روز روزه بگيريد و يا شصت مد (750 گرم ) طعام (گندم ياجو ...) به فقير بدهيد .در صورتي که اين دو براي شما ممکن نيست ،هر چند مد که مي توانيد به فقرا اطعام کنيد . اگر اين کار براي شما مقدور نيست، بايد 18 روز روزه بگيريد .در صورتي که توانايي اين کار را نداشته باشيد، فقط استغفار کنيد

کسی که می خواهد دو ماه کفار هی روزه ی ماه رمضان را بگیرد باید یک ماه تمام و حداقل یک روز از ماه دوم را پی در پی بگیرد و اگر بقیه ی ماه دوم پی در پی نباشد اشکال ندارد.

کسی  که می خواهد شصت روز روزه ی کفاره بگیرد و در اثنای روز به روزهای عادت ماهانه و امثال آن برسد پس از پایان آن روزها می تواند بقیه ی روزه ها را بگیرد و لازم نیست آنها را از سر بگیرد.

سوال : کفاره روزه به گردنم بود و ۲۰ روز روزه گرفتم و بعدش ادامه ندادم الان باید دوباره تکرار کنم یا از همون ۲۰ روز ادامه بدم؟

آیت الله خامنه ای : در فرض سؤال باید از اول شروع کنید، البته مى‌توانيد به جاى روزه شصت فقير را اطعام نماييد و يا به هر کدام يک مدّ طعام (تقريباً 750 گرم گندم يا برنج يا...) بپردازيد.

آیت الله مکارم شیرازی : در جايى که بايد پى در پى روزه بگيرد اگر در وسط يک  روز را عمداً روزه نگيرد بايد همه را از نو به جا آورد، ولى اگر مانعى پيش آيد مانند عادت ماهانه و نفاس و سفرى که ناچار از انجام آن است مى تواند بعد از رفع مانع ادامه دهد و لازم نيست از سر بگيرد.

آیت الله وحید خراسانی: كسى كه مى خواهد دو ماه كفّاره روزه ماه رمضان را بگيرد ، بايد يك ماه تمام و يك روز آن را از ماه ديگر پى درپى بگيرد ، و اگر بقيّه آن پى درپى نباشد اشكال ندارد.

ـ كسى كه مى خواهد دو ماه كفّاره روزه ماه رمضان را بگيرد ، نبايد موقعى شروع كند كه مى داند در بين يك ماه و يك روز ، روزى است كه مانند عيد قربان روزه آن حرام است.

غذا دادن به شصت فقیر را می توان به دو صورت انجام داد:

  1 . این که با غذای آماده آنها را سیر کند.

 2 . این که به هر نفر به اندازه ی 750 گرم ( یک مد) گندم یا آرد یا نان یا برنج یا سایر مواد غذایی بدهد.

نکته : کسی که برای کفاره ی روزه می خواهد به شصت فقیر غذا دهد ( به شرحی که در مسأله ی قبل  گفتیم) اگر به شصت فقیر دسترسی دارد نمی تواند سهم دو نفر یا بیشتر را به یک نفر بدهد، بلکه

 لازم است به تمام شصت نفر به اندازه ی سهم هر یک غذا بدهد. البته می تواند به عدد افراد خانواده ی شخص فقیر مقدار سهم آنان را به او واگذار کند و او آن را مصرف آنان نماید.

در فقیر، تفاوتی میان بچه و بزرگ و زن و مرد نیست.

چند مسئله

1-کسی که عمداً روزه ی خود را باطل کرده، اگر پس از آن سفر برود کفاره از او ساقط نمی شود، بنابراین

 اگر با حالت جنابت از خواب بیدار شود و علم به جنب بودن خود داشته باشد و قبل از فجر اقدام به غسل یا

 تیمم نکند و برای فرار از روزه تصمیم بگیرد بعد از طلاوع فجر مسافرت کند و این کار را نیز انجام دهد،

 صرف تصمیم و قصد سفر در شب و رفتن به مسافرت در روز برای سقوط کفاره از او کافی نیست.

2- . کسی که کفاره بر او واجب شده، لازم نیست که آن را فوراً بدهد، ولی نباید آن را به قدری تأخیر بیندازد

3-کفاره ی واجب را اگر چند سال بگذرد و ندهد، چیزی بر آن اضافه نمی شود. کوتاهی در ادای واجب شمرده شود.

4-در کفاره ی روزه، بین قضا و کفاره، ترتیب واجب نیست.

خلاصه سخنرانی استاد زلال احکام در کنفرانس آیه های انتظار در تاریخ 92/4/31