-کسى که منتظر امام دوازدهم است مانند کسى است که در کنار رسول خدا صلى‌الله علیه و آله و براى دفاع از آن حضرت شمشیر مى زند.
خیلی از شیعیان و محبین حضرت ولی عصر علیه السلام در فراق ایشان اشک ها ریخته و محزون گشته اند اما باید به این نکته توجه داشت که مبادا هدف اصلی فراموش شود. عده ای در فهم معنای صحیح انتظار دچار اشتباه می شوند و به جای این که با رفتار و گفتار خود مقدمات ظهور آن حضرت را فراهم سازند فقط به دنبال دیدار جمال نورانی آن حضرت هستند. البته باید گفت که دیدار حضرت توفیقی بزرگ است اما این اتفاق در برابر جلب رضایت ایشان، همانند قطره ای در برابر دریاست.
پس یکی از اهداف اصلی ما در زمان غیبت این است که شناخت‌مان را نسبت به معنای انتظار بالا ببریم تا بتوانیم در زمره ی منتظرانی قرار بگیریم که امام سجاد علیه السلام درباره آنان فرمود: «مَن ثَبَتَ على وَلايتِنا في غَيبةِ قائمنا أعطاهُ اللّه ُ أجرَ ألفِ شهيدٍ، مثلِ شُهَداءِ بدرٍ و اُحدٍ؛ [1] هر كه در روزگار غيبت قائم ما، بر ولايت ما استوار ماند، خداوند پاداش هزار شهيد مانند شهيدان بدر و اُحُد را به وى عطا مى فرمايد.»
منتظر واقعی چه ویژگی هایی دارد؟
شاید ارائه یک تعریف دقیق از منتظر واقعی کار ناممکنی باشد اما یک وجه مشترک میان همه منتظران واقعی امام زمان علیه السلام وجود دارد که می تواند گره گشای این مسئله باشد. آنچه میان همه ی یاوران حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف مشترک است این است که از شرایط موجود در زمان خود ناراضی بوده و به نوعی درصدد اصلاح ریشه ای و اساسی آن هستند. اما آن چیزی که درجه و اعتبار یک منتظر واقعی را مشخص می کند این است که این نارضایتی او از چه چیز نشأت گرفته است و خواسته ی اصلی او از ظهور امام زمان علیه السلام چیست؟
رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: «اَفضَلُ اَعمالِ اُمّتی انِتِظارُ الفَرَج؛[2] برترینِ اعمال امّت من این است که منتظر فرج باشند»
با توجه به مطالبی که گذشت، انتظار فرج را می توان به چند درجه و مرتبه تقسیم کرد که هر مرتبه، فضیلتی متفاوت از مرتبه دیگر دارد. اما سوال این جاست که ما در چه مرتبه ای قرار داریم و آیا ما نیز جزء منتظرانی هستیم که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند که برترین اعمال امت من انتظار فرج است؟ پاسخ این سوالات در هیچ کتاب و نوشته ای موجود نیست بلکه در درون هر شخص است. هرکسی باید به نیت خود مراجعه کرده و از نفسش بپرسد که چرا فرج امام زمان علیه السلام را از خداوند می خواهد؟
مراتب انتظار
مرتبه اول: در این مرحله، شخص از ظلم و ستم هایی که به شخص او و خانواده اش شده به ستوه آمده است و تنها راه رهایی از این ستم ها را، پناه بردن به امام زمان علیه السلام می بیند. به همین دلیل است که دست به دعا برداشته و برای ظهور منجی عالم بشریت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف دعا می کند.
مرتبه دوم: این درجه مربوط به انسان های مؤمنی است که پا را فراتر از خود و خانواده گذاشته و به دنبال حل مشکلات برادران ایمانی خود می باشند اما در این راه با بی عدالتی های متعددی روبه رو می شوند که برای رفع آن ها به مشکل خورده و تنها راه نجات جامعه شیعه را در ظهور آن حضرت می بینند. طبیعتا انگیزه و هدف این اشخاص والاتر و مقدس تر است. بنابراین انتظار فرج برای این افراد پاداش بیشتری دارد.
مرتبه سوم: در این مرحله مؤمن برای رفع گرفتاری از تمام مظلومین و مستضعفین جهان، اعم از مسلمان و غیر مسلمان تلاش می کند، ولی به نتیجه نمی رسد. او می داند که جز با کمک و رهبری امام زمان علیه السلام نمی توان مردم جهان را از ظلم و ستم بازداشت؛ بنابراین دست به دعا برداشته و برای ظهور حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف دعا می کند.
مرتبه چهارم: آخرین مرحله و بالاترین مرتبه انتظار، این مرحله است. در این جا انسان مؤمن به این دلیل که فرج امام زمان، فرج تمام پیامبران و امامان است، ظهور ایشان را از خداوند می خواهد؛ به دلیل این که اراده الهی وخواسته ی تمام فرشتگان ظهور ایشان است و این که این غیبت طولانی بیش از همه برای خود حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف دردناک و عذاب آور است، هر روز دست به دعا برداشته و برای ظهور حضرت تلاش کرده و مقدمه سازی می کند.
تفکری باطل
مشکل عمده ای که در بحث انتظار امام زمان علیه السلام وجود دارد این است که این مسئله نباید عاملی برای رکود جامعه شیعی و دست روی دست گذاشتن و پذیرفتن ظلم و ستم باشد. زیرا شبهه ای که در جامعه به وجود آمده این است که: زمانی ظهور حضرت واقع می شود که جهان پر از ظلم وستم شود؛ بنابراین اگر ظلم و فساد را بپذیریم در حقیقت برای ظهور حضرت حجت علیه السلام مقدمه سازی کرده ایم. در حالی که این تفکر از ریشه باطل است. منتظر واقعی کسی است که برای ظهور حضرت زمینه سازی کند، همانند میزبانی که برای ورود مهمان تمام لوازم پذیرایی را فراهم می کند. خداوند در قرآن کریم می فرمایند:«إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِم؛ [3] خداوند سرنوشت هيچ قوم (و ملّتى) را تغيير نمىدهد مگر آنكه آنان آن چه را در خودشان است تغيير دهند.» بنابراین بحث انتظار باید محرک و فعال کننده جامعه به سوی رشد و تعالی باشد؛ لذا با نگاهی به احادیث می توان این دو عامل را از مهم ترین وظایف دوران غیبت شمرد:
1)دفع فساد و دعوت به دین الهی: زیرا لازمه ی هر حکومتی، پذیرش آن حکومت توسط مردم است بنابراین باید در زمان غیبت با جلوگیری از فساد، و نشر فرهنگ اهل بیت این زمینه را فراهم کرده تا مردم با دل و جان ظهور حضرت حجت علیه السلام را از خداوند بخواهند.
2) دعا کردن: در توقیعی از ناحیه امام زمان علیه السلام به نایب خودشان محمد بن عثمان این چنین فرموده بودند: « اَكثِروا الدُّعاءَ بِتَعجِيل الفَرَجِ فَاِنَّ ذلِكَ فَرَجُكُم؛ [4] براي تعجيل در ظهور من زياد دعا کنيد که خود، فَرَج و نجات شما است.»
پی نوشت
[1] بحارالانوار، ج52، ص125
[2] مناقب ابن شهرآشوب، ج4، ص426
[3] سوره رعد، آیه11
[4] بحارالانوار، ج52، ص92
غیبت کبرای آخرین ذخیره الهی هم چنان ادامه دارد. وظیفه ی ما در دوران غیبت این است که مقدمه سازی کرده و زمینه را برای ظهور حضرت فراهم کنیم. وظیفه منتظر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف این است که مانند یک منتظر واقعی زندگی کند. وقتی انسان حقیقتا منتظر کسی باشد تمام رفتار و سکناتش نشان از منتظر بودن او دارد. انتظار، درجات و مراتبی دارد که پاداش هر مرتبه با دیگری متفاوت است.