- یکی از راهکارهایی که باعث می شود فرزند به صورت مستمر نماز خواندن را ادامه دهد، این است که خود والدین با حال خوب این عبادت را انجام دهند. وقتی فرزند ببیند که والدین از خواندن نماز چقدر حالشان خوب می‌شود، تکرار این مشاهده، باور عمیقی را در فرزند نسبت به عبادت و نماز ایجاد می‌کند.
پسری ده ساله دارم که نماز را مرتب همراه من می‌خواند. می‌خواهم بدانم از این به بعد چگونه با او رفتار کنم؟ مثلا آیا برای نماز صبح بیدارش کنم؟ گرچه به من می‌گوید بیدارش کنم، ولی موقع خواب وقتی بیدارش می‌کنم، می‌گوید می‌خواهم بخوابم! لطفا در این زمینه به من کمک کنید.
پاسخ مشاور:
در ابتدا بابت اهل نماز بودن آقاپسرتان به شما تبریک می‌گویم. اما یکی از راهکارهایی که باعث می شود فرزند شما به صورت مستمر نماز خواندن را ادامه دهد، این است که خود شما با حال خوب این عبادت را انجام دهید. وقتی فرزند شما ببیند که شما از خواندن نماز چقدر حالتان خوب می‌شود، تکرار این مشاهده، یک باور عمیقی را در فرزندتان نسبت به عبادت و نماز ایجاد می‌کند. به علاوه حرف‌ها و رفتارهای شما را در خصوص عبادت را بهتر باور می‌کند.
یکی از مواردی که باعث می‌شود که فرزند بعد از گذشت مدتی عبادت را کنار بگذارد، این است که او به مرور متوجه تناقض موجود بین حرف‌ها و رفتارهای والدین می‌شود. در واقع فرزندان به راحتی متوجه عدم خلوص ما در این زمینه می‌شوند؛ مثلا وقتی به فرزندمان توضیح می‌دهیم که با نماز و عبادت به درگاه خداوند احساس آرامش می‌کنیم، اما در عمل و هنگام نماز حواسمان به هرچیز دیگری هست جز خدا، این دگرگونی حالمان را فرزندان ما متوجه می‌شوند و می‌فهمند که ما والدین، با آنها با صداقت رفتار نکردیم یا نهایت اینکه آنها نمی‌توانند حرف‌های والدینشان را در این زمینه باور و درک کنند.
فرزندان در سنین بین 6 تا 10 سال به شدت عینی گرا هستند و کمتر انتزاعی به مسائل نگاه می‌کنند. شاید بچه‌ها متوجه حکم وجوب نمازهای روزانه نشوند! اما با مشاهده، بسیاری از مسائل را بهتر درک می‌کنند. لذا اگر دنبال اثرگذاری در این زمینه هستید، باید روی حال خوب خودتان در وقت عبادت کار کنید؛ یعنی طوری عبادت کنید که واقعا با عبادت و نماز لذت ببرید! این لذت و حال خوب شما با عبادت، طبیعتا در رفتارتان قابل مشاهده است و دیگران به ویژه فرزندان متوجه می‌شوند. چه بسا آنچه در آموزه‌های دینی درباره استفاده از بهترین لباس، عطر و سر و وضع مناسب در هنگام عبادت و نماز آمده است، همگی حاکی از حال خوب در وقت عبادت است و بچه‌ها که عینی گرا هستند با دیدن سر و وضع و حال والدینشان در هنگام نماز، این مسئله را بهتر درک و باور می‌کنند.
وقتی آقاپسرتان خودش می‌گوید که برای نماز صبح بیدارش کنید، حتما بیدارش کنید؛ چون یک انگیزه درونی در او در حال شکل گرفتن است، ولی وقتی بیدارش نمی‌کنید، در واقع دارید این پیام را به او می‌دهید که باتوجه به شرایط سنی‌اش الان وقتش نیست که نماز بخواند، بالطبع انگیزه درونی‌اش برای عبادت که در حال رشد و شکل گرفتن هست به مرور از بین می‌رود.
اینکه آقاپسرتان علیرغم اینکه شما برای نماز صبح بیدارش می‌کنید، ولی بیدار نمی‌شود، به جای اینکه این استراتژی را انتخاب کنید که کلا بیدارش نکنید، این استراتژی را انتخاب کنید که شرایط بیدار شدن در وقت نماز صبح را برایش فراهم کنید؛ یعنی شرایط را به گونه‌ای ایجاد کنید که شب‌ها زودتر بخوابد و غذای سبکی به او داده شود تا صبح برای نماز با حال بهتری بیدار شود.
اعتقاد بنده این است؛ به جای اینکه روی خواندن نماز صبح تاکید کنید، روی به موقع خوابیدن در شب تاکید داشته باشید و ... و از طرفی شرایط خواب در زمان مناسب، از قبیل خاموشی و ... را به اتفاق همسرتان در خانه فراهم کنید. یعنی وقتی شما روی" شرایط" تلاش می‌کنید تا فراهم شود، نتیجه خودبخود اتفاق می‌افتد. بالطبع با این کار فرزندتان نسبت به نماز صبح اصلا زده نمی‌شود؛ چون با این روش شما او را نسبت به نماز صبح حساس نمی‌کنید تا حس ناخوشایندی نسبت به نماز صبح در او ایجاد شود، بلکه اتفاقا باعث شکل گرفتن حس خوشایند در او برای انجام نماز صبح می‌شوید؛ چون شرایط جسمی (از قبیل خواب کافی) برای انجام نماز را برایش فراهم کرده اید. وقتی در این زمینه آقاپسرتان موفق شود که به موقع برای نماز صبح بیدار شود، بازخورد مثبتی از این قضیه پیدا می‌کند که در تقویت احساس مثبت در او موثر است.
جهت شرکت در گفت‌وگوی این مطلب می‌توانید به لینک ذیل مراجعه کنید.
http://btid.org/node/158018