-توجه به رعایت اصول اخلاقی در همهی مراتب جامعه اسلامی اهمیت ویژهای دارد اما این مهم در جایی که قرار است اهداف و آرمانهای انقلاب اسلامی پیش برده شود از اهمیت مضاعفی برخوردار میشود.
انقلاب اسلامی ایران پس از قرنها یک آرزوی دیرینه را محقق میسازد و آن فراهم کردن مقدمات حکومت حجت خدا حضرت ولیعصر (ارواحنا له الفداء) بر روی زمین است. دراینباره بزرگان زیادی لب به سخن گشودهاند که اعلی مرتبهی آن را معمار کبیر انقلاب اسلامی امام خمینی (رحمة الله علیه) در سالهای پایانی عمر شریفشان بیان نمودهاند؛ ایشان درباره هدف بلند انقلاب اسلامی و اتصال آن به حکومت جهانی حضرت بقیةالله (ارواحنا له الفداء) میفرمایند: «مسئولان ما باید بدانند که انقلاب ما محدود به ایران نیست، انقلاب مردم ایران نقطهی شروع انقلاب بزرگ جهان اسلام به پرچمداری حضرت حجت میباشد که خداوند بر همهی مسلمانان و جهانیان منت نهاد و ظهور و فرجش را در عصر حاضر قرار داد ... باید دولت جمهورى اسلامى تمامى سعى و توان خود را در ادارهی هرچه بهتر مردم بنماید، ولى این به آن معنا نیست که آنها را از اهداف عظیم انقلاب، که ایجاد حکومت جهانى اسلام است، منصرف کند.»[1]
بیان این حقیقت از زبان امام راحل (رحمةالله علیه) سطح کار را تا بدان جا بالا میبرد که هیچکس نتواند از کنار آن به آسانی بگذرد. وقتی هدف انقلاب اسلامی به این بلندا و عظمت باشد وسیله و مسیری که قرار است این هدف را محقق سازد نیز دارای اهمیت ویژهای است. برای تحقق آرمانی اینچنینی لازم است که اسباب و وسایلی که انتخاب میشوند نیز پاک و درست انتخاب گردند تا ناخواسته، گردی بر دامن این نهضت ننشیند و مسیر پیش رو، روز به روز برای سکانداری حکومت اسلام توسط حضرت حجت (ارواحنا له الفداء) هموارتر گردد.
بهترین وسایل برای حفاظت و حراست از آرمانهای انقلاب اسلامی، اخلاقیترین آنهاست. رسیدن به اهداف والا با استفاده از مسیرهای غیراخلاقی جایز نیست حتی اگر آن هدف و آرمان برقراری حکومت عدالتمحور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) باشد. هیچگاه حکومت پاکان و صالحان از طُرق ناپاک و ناصالح اتفاق نخواهد افتاد و این امری مسلّم و قطعی است.
اگر قرار باشد که اسلام در سرتاسر کرهی خاکی جای خود را باز کند بیشتر از آنکه تکیه بر قوهی قهریه داشته باشد، تکیه بر ترویج اخلاق در میان جوامع دارد. پیغمبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز آنقدر این مسئله را مهم میدانست که شاید بتوان گفت ایشان اصلیترین هدف بعثت خود را تکمیل مکارم اخلاق معرفی نمودهاند آنجا که بیان میدارند: «إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَكَارِمَ اَلْأَخْلاَقِ؛[2] همانا من فقط مبعوث شدم تا خصلتهای پسنديده اخلاقى را كامل كنم.»
مسئله اخلاق در حکومت اسلامی آنقدر مهم است که گاه هم هدف میشود و هم وسیله و به عنوان یک مسئلهی اساسی مطرح میگردد. رهبری معظم انقلاب دراینباره میفرمایند: «اگر ما از لحاظ اقتصاد به بالاترین مقام برسیم و از لحاظ سیاست، همین اقتدار و عزّتی را که امروز داریم، چند برابر کنیم، ولی اخلاقهای مردم ما، اخلاقهای اسلامی نباشد؛ در میان ما گذشت، صبر، حلم و خوشبینی نباشد، اساس کار از بین خواهد رفت. اساس کار، اخلاق است. همهی اینها مقدّمهی اخلاق حسنه است "بعثت لاتمّم مکارم الاخلاق" حکومت اسلامی برای این است که انسانها در این فضا تربیت شوند، اخلاق آنها تعالی پیدا کند، به خدا نزدیکتر شوند و قصد قربت کنند.»[3]
توجه به رعایت اصول اخلاقی در همهی مراتب جامعه اسلامی اهمیت ویژهای دارد اما این مهم در جایی که قرار است اهداف و آرمانهای انقلاب اسلامی پیش برده شود از اهمیت مضاعفی برخوردار میشود. برای دفاع از حق، استفاده از هر روشی پسندیده نیست. گاه پیش میآید که فضای جامعه افراد انقلابی را نیز به سمتی میکشاند که از دایر اخلاق خارج میشوند و دچار هتاکی میگردند. فردی که انقلابی است و به دنبال اعتلای هر چه بیشتر آرمانهای انقلاب است در اینگونه موارد رعایتهای بیشتر و دقیقتری دارد چرا که چشمهای تیزبین مردم در داخل و خارج از مرزهای ایران اسلامی، نظارهگر کوچکترین رفتار از جانب مدعیان طرفداری از انقلاب است. این تحفظ از لغزشهای کلامی و غیرکلامی امری است که در سیرهی معصومین (علیهمالسلام) نیز وجود داشته است که یکی از بارزترین نمونههای آن زمانی اتفاق افتاده است که حضرت امیر (علیهالسلام) شنيد گروهى از اصحابش در جنگ صفين، شاميان را دشنام مىدهند؛ ایشان اینگونه آنها را خطاب قرار میدهد و میفرماید: «دوست ندارم كه شما دشنام دهنده باشيد. ولى اگر به توصيف اعمال و بيان حالشان بپردازيد، سخنتان به صواب نزدیکتر و عذرتان پذيرفته تر است. به جاى آنكه دشنامشان دهيد، بگوييد: بار خدايا خونهای ما و آنها را از ريختن نگه دار و ميان ما و ايشان آشتى انداز و آنها را كه در اين گمراهى هستند راه بنماى. تا هر كه حق را نمیشناسد، بشناسد و هر كه شیفتهی گمراهى و دشمنى است از آن باز ايستد.»[4]
الگوی کلامی و رفتاری تک تک افراد انقلابی نیز باید برگرفته از این سخنان مولای متقیان علی (علیهالسلام) باشد که اگر ما قرار است به دنبال ترویج انقلاب اسلامی در کل جهان باشیم، در مقابل کلام و رفتار ناشایست دشمنان داخلی و خارجی، مقابل به مثل نکنیم و قدمی از رعایت اصول اخلاقی پا کج نگذاریم. کلام را این سخن از رهبری به پایان میرسانیم که ایشان میفرمایند: «دو جور میشود انتقاد کرد: یک انتقادی که وقت شنیدن، شنونده آن را فحش و دشنام تلقّی میکند؛ یک انتقادی که همان مطلب است امّا وقتی که شنونده آن را میشنود، آن را نصیحت تلقّی میکند؛ دو جور میشود حرف زد؛ سعی کنید آن نوع اوّل نباشد یعنی گرایش به سمت آن نوع اوّل نباشد.[5] لحن باید ناصحانه و چارهجویانه باشد. در انتقاد، لحن خصمانه و یأسآلود و هرجومرجطلبانه، فایدهی آن را تبدیل به زیان میکند.[6]
____________________________
1.صحیفه نور، امام خمینی، ج 21، صص 108 ــ 107
2.مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، میرزا حسین نوری طبرسی، ج ۱۱، ص ۱۸۷، انتشارات موسسه آل البیت (علیهمالسلام) لاحیاء التراث، بیروت، 1408 ه ق.
3.بیانات در دیدار جمعی از روحانیون، ۱۳۷۷/۰۲/۰۲.
4.نهج البلاغة، ج ۱، ص ۳۲۳، خطبه 206.
5.بیانات در دیدار جمعی از مستندسازان جوان، ۱۳۹۶/۱۰/۲۱.
6.پیام به جمعی از مستندسازان جوان، ۱۳۹۶/۱۰/۲۲.
بهترین وسایل برای حفاظت و حراست از آرمانهای انقلاب اسلامی، اخلاقیترین آنهاست. رسیدن به اهداف والا با استفاده از مسیرهای غیراخلاقی جایز نیست حتی اگر آن هدف و آرمان برقراری حکومت عدالتمحور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) باشد. هیچگاه حکومت پاکان و صالحان از طُرق ناپاک و ناصالح اتفاق نخواهد افتاد و این امری مسلّم و قطعی است.