بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع : آداب بندگی فرصتی برای خواستن
ارتباط و مناجات با خداوند متعال یکی از مهمترین اعمال در آداب و سنن اسلامی می باشد.بسیاری از ما انسانها وقتی که می خواهیم با معبود خویش ارتباط بر قرار کنیم، نوعاً نه آداب سخن گفتن را می دانیم و نه روش چگونه ارتباط برقرار کردند را.
پای درس کلام الله مجید
یکی از بهترین منابعی که به ما روش چگونه ارتباط بر قرار کردن با خداوند متعال را آموزش می دهد، وحی الهی یعنی کلام الله مجید می باشد.قرآن بهترین منبع غنی در این خصوص است،که می شود از آن روش درست مناجات کردن و آداب سخن گفتن باخدا را از آن استخراج کرد.
سه نکته طلائی برای سالک الی الله
«تَتَجافى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ [سجده/16] پهلوهايشان از بسترها در دل شب دور مى شود (و بپا مىخيزند و رو به درگاه خدا مى آورند) و پروردگار خود را با بيم و اميد مىخوانند، و از آنچه به آنان روزى داده ايم انفاق مىكنند! »
در این آیه مبارکه سه نکته طلائی به سالکان و عاشقان مسیر عبودیت و بندگی معرفی می شود، که اگرهر عاشق و شیدای مسیر بندگی این سه نکته را در مسیر بندگی خود قرار دهد به درجات عالی مرتبه ای خواهد رسید
نکته اول:معجزه سحر
هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ از یمن دعای شب و ورد سحری بود
اولین نکته ای که از این آیه بسیار زیبا و نورانی به دست می آید بهره بردن از ظرف شب و سحر در مسیر عبودیت و بندگی است « تَتَجافى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ[سجده/16]پهلوهايشان از بسترها در دل شب دور مىشود»
"تجافی "به معنای اجتناب و دوری است "جنوب"جمع جنب به معنای پهلو می باشد "مضاجع"جمع مضجع به معنای رختخواب و محل استراحت می باشد.این آیه کنایه از این است که مومنین خواب خود را ترک می کنند و از خواب شیرین و ناز و راحت خود دل می کنند و به عبادت و بندگی در دل شب می پردازند[1]
از امام صادق (ع) چنين مى‌خوانيم: «أَبْغَضُ الْخَلْقِ إلى اللّه جِيْفَةٌ بِاللَّيلِ، بطالٌ بِالنَّهار».مبغوض ترين و ناپسندترين مردم نزد خداوند، كسى است كه [شب را سراسر به خواب رود] بسان مردارى گنديده و در روز بيكار و تنبل باشد.[2]
نکته دوم:خوف در مسیر بندگی
حضرت امام خمینی (ره) مقام خوف را یکی از منازل بسیار ارزشمند و ضروری برای سالک الی الله معرفی می کند و می فرماید: خوف علاوه بر این که یکی از کمالات معنوی است، بلکه خود منشأ بسیاری از فضائل نفسانیه و یکی از ضروریات مهم در مسیر بندگی و عبودیت می باشد.امام حسین علیه السلام:«اَلبُکاءُ مِن خَشیةِ اللهِ نَجآةٌ مِنَ النّارِ[3]گریه از ترس خدا سبب نجات از آتش جهنّم است امیر مؤمنان(ع) در حدیثی می فرماید: «خیر الاعمال اعتدال الرجاء والخوف؛ بهتر عملها تعادل میان امید و بیم است»[3]
راههای تحصیل ورسیدن به مقام خوف الی الله
به طور کلی اگر انسان قدری در خصوص عواقب کار های خود اندیشه کند اگر قدری در خصوص جهنمی که خبر آن توسط پیامبران و اولیای الهی به انسان رسیده و اگر قدری در فرجام خطرناک اعمال خود اندیشه کند یقیناً این قدر در این خصوص ضعف عمل نخواهد کرد.
نکته سوم: امید در مسیر بندگی
یکی از اموری که هر سالک الی الله باید لازمه کار خود قرار دهد، امید به مدد و رحمت الهی است،در واقع اگر این مهم همراه انسان نباشد،ناامیدی و یاس بر او غلبه خواهد کرد، »در حدیثی از حضرت صادق(ع) می خوانیم: «ینبغی للمؤمن ان یخاف الله خوفا کانه یشرف علی النار و یرجوه رجاءا کانه من اهل الجنه؛ سزاوار است بنده مؤمن آن چنان از خدا بترسد که گویی در کنار دوزخ قرار گرفته و مشرف بر آتش است و آن چنان به او امیدوار باشد که گویی اهل بهشت است»[4]
پاورقی:
[1].ترجمه الميزان، ج16، ص: 395
[2].مستدرك الوسائل نویسنده : الميرزا حسين النوري الطبرسي جلد : 6 صفحه : 340
[3]. میزان الحکمه، ج 3، ص 179.
[4]..تفسیر نمونه، ج 20، ص 253.
خلاصه سخنرانی استاد سابقون در کنفرانس آیه های انتظار در تاریخ 92/5/19