عدالت آرمان بلند و دلربایی است كه حتی ستمگران آن را میستایند و لذت می برند. مردم همگی دل در گروی آن دارند و سر به طاعت صاحبان آن میگذارند.
جایگاه عدالت در اسلام
عدالت آرمان بلند و دلربایی است كه حتی ستمگران آن را میستایند و لذت می برند. مردم همگی دل در گروی آن دارند و سر به طاعت صاحبان آن میگذارند. هنگامی كه حكومت و اجتماع از آن فاصله میگیرد، دغدغه و اشتیاق به آن فزونی مییابد و آرزوی ظهور منجی عادل در دلهای ستمدیدگان جوانه میزند.
لذا در اهمیت عدالت در روایات این گونه وارد شده است كه پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله فرمودند:
یک ساعت به عدالت رفتار كردن، از هفتاد سال عبادتى كه روزهاى آن روزه و شبهاى آن را احیا داشته باشید بهتر است.[1]
حضرت در روایت دیگری فرمودند:
عمل یک روز رهبر و مسئولى كه میان مردم به عدالت رفتار كند، از عمل یكصد یا پنجاه سال كسى كه در میان اهل و عیال خود مشغول عبادت باشد بهتر است.[2]
اگر بخواهیم عدالت را در یک جمله تعریف كنیم، بايد بگوييم عدالت یعنی: قرار گرفتن هر چيز در جاى خويش» و به تعبير ديگر: موزون بودن و متعادل بودن.
اگر جامعه بخواهد زنده شود و روز به روز به سوی رشد و قلههای پیشرفت حركت كند چاره ای نیست جز اجرای عدالت بین آحاد مردم. بدون عدالت هیچ جایی از دنیا آباد نخواهد شد همان گونه كه در روایتی از امام كاظم علیه السلام در تفسیر آیه «یُحىِ الارضَ بَعدَ مَوتِها» فرمودند: زمین با استقرار عدالت و اجراى حدود الهى زنده مىشود [3]
و امیر المومنین علیه السلام در روایات دیگری بی عدالتی در جامعه را به مرگ تشبیه كرده و میفرماید:
عدالت، حیات و ظلم، مرگ اجتماع است.[4]
همین گونه است؛ اگر در جامعه ای عدالت برقرار نباشد و هر كسي به حق خودش از بيت المال و حقوق اجتماعي و انساني نرسد باعث مي شود مردم آن جامعه ناراضي شوند و اين باعث هلاكت جامعه خواهد شد.
امام علي عليه السلام در ضمن نامه اي به عمر بن خطاب اين گونه ميفرمايد:
سه چیز است که اگر آنها را حفظ کنی و به آنها عمل کنی، از هر چیز دیگر، تو را کافی است.و اگر آنها را ترک کنی، چیز دیگری برای تو فایده ندارد. عمر گفت: آنها چیست؟ امام فرمود:
1.اجرای حدود بر همه کس، چه از اقوام باشد و چه غیر از آنان. 2. حکم کردن طبق کتاب خدا، در حال خشنودی و خشم. 3.تقسیم عادلانه بیت المال میان همه ی مردم، از عجم و عرب.
عمر گفت: سوگند به جانم! مختصر و بلیغ گفتی.[5]
انتخاب ريس جمهور كه مهم ترين شخص در هر كشور مي باشد، اساسي ترين راه جهت رسيدن به عدالت است، آن عدالتي كه همه مردم از نبودش رنجر ميبرند.
همان گونه كه امير المومنين عليه السلام در اين زمينه ميفرمايد:
بهترين فرمانروا كسى است كه ظلم را از بين ببرد و عدل را زنده كند.[6]
مطمئنا خوشبختي و سعادت ما در صورتي محقق خواهد شد كه ما در انتخابات حضور داشته باشيم و به اين وسيله از اصل نظام و جامعه اسلامي دفاع كنيم و در مرحله بعد رئيس جمهوري برای کشور و شوراهايي براي شهر يا روستايمان انتخاب كنيم كه بتواند عدالت را برقرار كنند، در اين صورت است كه ما خوشبخت و سعادتمند خواهيم شد و خداوند نيز راضي و خشنود ميشود، همان گونه كه از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه فرمودند:
هنگامى كه در ميان مردم عدالت برقرار شود، بىنياز مىشوند و به اذن خداوند متعال آسمان روزىِ خود را فرو مىفرستد و زمين بركاتش را بيرون مىريزد[7]
منابع:
1: عَدْلُ ساعَةٍ خَیرٌ مِن عِبادَةِ سَبعینَ سَنَةٍ قیامٌ لَیلها وَ صِیامٌ نَهارها « جامعالسّعادات، ج2، ص223.»
2: لَعَمَلُ الامامِ العادِل فِى رَعیَّتِه یَوماً واحِداً اَفضَل مِن عِبادَةِ العابِدِ فى اَهلِهِ مِأةَ عامٍ اَو خَمْسینَ « نظامالاسلامالسیاسى، ص71.»
3: كافى، ج7، ص174.
4: العَدلُ حَیاةٌ الْجَوْرُ مَمحاتٌ «مستدرك، ج11، ص319.»
5: قَالَ أَمِيرُ الْمُومِنِينَ (ع): لِعُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ ثَلاثٌ إِنْ حَفِظْتَهُنَّ وَ عَمِلْتَ بِهِنَّ كَفَتْكَ مَا سِوَاهُنَّ وَ إِنْ تَرَكْتَهُنَّ لَمْ يَنْفَعْكَ شَيْءٌ سِوَاهُنَّ قَالَ وَ مَا هُنَّ يَا أَبَا الْحَسَنِ قَالَ إِقَامَةُ الْحُدُودِ عَلَي الْقَرِيبِ وَ الْبَعِيدِ وَ الْحُكْمُ بِكِتَابِ اللَّهِ فِي الرِّضَا وَ السَّخَطِ وَ الْقَسْمُ بِالْعَدْلِ بَيْنَ الاحْمَرِ وَ الاسْوَدِ فَقَالَ لَهُ عُمَرُ لَعَمْرِي لَقَدْ أَوْجَزْتَ وَ أَبْلَغْتَ« تهذيب الاحكام، ج 6، ص 0227.»
6: خَيرُ المُلوكِ مَن اَماتَ الجَورَ وَ اَحيَى العَدلَ «غررالحكم، ج3، ص 431، ح 5005»
7: اَلنّاسُ يَستَغنونَ اِذا عُدِلَ بَينَهُم وَتُنزِلُ السَّماءُ رِزقَها وَتُخرِجُ الرضُ بَرَكَتَها بِاِذنِ اللّهِ تَعالى؛«كافى، ج 3، ص 568، ح 6»