- بالاترین درجه‌ای که ما می‌توانیم به آن دست یابیم، رضوان و رضایت الهی است.
زندگی ما مسیری پر از پستی و بلندی هایی است که ما هر روز و هر لحظه با آن سروکار داریم. در این مسیر یکی از بهترین حس‌هایی که می‌توان به ما انتقال داده شود، حس رضایت طرف مقابل‌مان است. حس رضایتی که باعث خوشحالی خودمان و طرف مقابل‌مان شود از هزاران تقدیر و تشکر با ارزش‌تر است.
سه شاه کلید؛ برای رسیدن به رضوان الهی
حس رضایت طرف مقابل، به مانند بمب انرژی، نیروی دو چندان برای ادامه مسیرمان به ما منتقل می‌کند. و حالا بیاندیشیم اگر این حس رضایت از طرف خالق بی همتا، خداوند متعال، باشد چقدر می‌تواند ما را به ادامه حرکت‌مان امیدوار کند. حس رضایت و رضوان الهی بالاترین درجه برای ما بندگان است. چنان‌که قرآن کریم بعد از ذکر وعده‌های بهشتی، رضوان الهی را بزرگترین و والاترین رستگاری‌ها می‌داند و می‌فرماید: «وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَ مَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ؛ [1] خداوند به مردان و زنان با ايمان باغ هايى وعده داده است كه از زير [درختان] آن نهرها جارى است. در آن جاودانه خواهند بود. و [نيز] سراهايى پاكيزه در بهشت‌هاى جاودان [به آنان وعده داده است] و خشنودى خدا بزرگتر است. اين همان كاميابى بزرگ است.» بر این اساس، حالا که بزرگترین پاداش برای ما رضوان و رضایت الهی است باید برای به دست آوردن آن تلاش کنیم، امام جواد علیه السلام سه راه رسیدن به رضوان الهی را به ما نشان می‌دهند و در این‌باره می‌فرمایند: «ثَلاثٌ يَبْلُغْنَ بِالْعَبْدِ رِضْوانَ اللّهِ: كَثْرَةُ الاْسْتِغْفارِ، وَ خَفْضِ الْجْانِبِ، وَ كَثْرَةِ الصَّدَقَةَ؛ [2] سه چيز، سبب رسيدن به رضوان خداى متعال است: نسبت به گناهان و خطاها، زياد استغفار کردن، و نرم‌خویی و فروتنی با مردم، و صدقه بسيار انجام دادن.» در اینجا به توضیح این سه راه مهم برای رسیدن به رضوان الهی خواهیم پرداخت.
استغفار زیاد؛ دارویی گران‌بها
در امور مادی، زمانی که ما در زندگی خود دچار مشکل یا اشتباهی می‌شویم، سریعا به دنبال راه حلی برای حل مشکل یا جبران خطای خود هستیم. در امور معنوی هم به همین شکل است وقتی از ما گناه یا خطایی سر می‌زند به دنبال جبران آن می‌رویم، بهترین راه جبران خطا و گناه، استغفار کردن به درگاه خدواند رحمان است چنان‌که امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «لِکُلِّ داءٍ دَواءٌ وَ دَواءُ الذَّنبِ اَلاِستِغفارُ؛ [3] هر دردی دوا و درمانی دارد. داروی گناه، طلب آمرزش و استغفار است.» در داروها خیلی مهم است که استفاده از آن را به تاخیر نیاندازیم، در بحث استغفار هم همین‌گونه است، به تأخیر انداختن استغفار، خدعه و فریبی از سوی شیطان است همان‌گونه که امام جواد علیه السلام فرمودند: «تَأخیرُ التّوبَهِ إِغترارٌ؛ [4] (سهل‌انگاری در توبه) و به تأخیر انداختن آن، یک خُدعه و عمل فریبکارانه است.» پس سعی کنیم از این داروی گران‌بها به طور مداوم و در زمان خودش استفاده کنیم.
نرم خویی با مردم، یک تیر با دو نشان
فروتنی و مهربانی با مردم دارای دو منفعت مهم برای ما است. منفعت اول؛ اینکه ما انسان‌ها تشنه محبت هستیم و هر کسی به ما نیکی کند و روی خوش نشان دهد را دوست می‌داریم و تلاش می‌کنیم به نحوی کارهای خیر و محبت او را جبران کنیم، زیرا امام علی علیه السلام فرمودند: «الإِنْسانُ عَبِدُ الإِحْسانِ؛ [5] انسان بنده احسان و محبت است.» منفعت دوم؛ همان گونه که در حدیث امام جواد علیه السلام اشاره شد، به دست آوردن رضوان و خشنودی الهی است که خود بالاترین مقام‌ها و پاداش‌ها است. پس نرم خویی و مهربانی با مردم، یک تیر با دو نشان ارزشمند است.
صدقه زیاد؛ ناجی روز قیامت
صدقه، به نوعی هوای یکدیگر داشتن است. در زمانی که هر کسی به فکر خویش است تا راه خود را به سرانجام برساند اگر ما هوای افراد بی بضاعت و گرفتار را داشته باشیم و به آنان کمک کنیم، آن زمان لیاقت رسیدن به رضوان الهی را خواهیم داشت، زیرا خداوند حواسش به همه اتفاقات در عالم هست و همان‌گونه که ما هوای بنده اش را داشتیم او هم هوای ما را خواهد داشت. صدقه، علاوه بر اینکه در این دنیا برکات فراوانی برای همه افراد جامعه به همراه دارد در قیامت هم به مانند سایه‌ای ما را در مقابل آتش محافظت خواهد کرد چنان‌که پیامبر اکرم حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «أرضُ القِيامَةِ نارٌ، ما خَلا ظِلَّ المؤمِنِ فإنَّ صَدَقَتَهُ تُظِلُّهُ؛ [6] زمين قيامت [يكپارچه ] آتش است به جز سايه مؤمن؛ زيرا صدقه اش بر او سايه مى افكند.» بر این اساس با صدقه، دنیا و آخرت خود را آباد کنیم.
پی نوشت:
[1] سوره توبه، آیه 72.
[2] عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الآیات و الآخبار و الاقوال، ج 23، ص 275.
[3] جامع الاخبار، ج 1، ص 57.
[4] عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الآیات و الآخبار و الاقوال، ج 23، ص 288.
[5] عیون الحکم و المواعظ، ج 1، ص 61.
[6] ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ج 1، ص 140.
سه شاه کلید برای رسیدن به رضوان الهی، استغفار زیاد، نرم خویی و مهربانی با مردم و صدقه زیاد است که دنیایی زیبا و آخرتی زیباتر را برای همگی به ارمغان خواهند آورد.