- خانوادهها با نقش نظارتی خود میتوانند میزان اثرگذاری شخصیتهای کارتونی را در بازخوردهای کلامی وغیرکلامی کودکان و نوجوانان خود بررسی نمایند. بدین صورت که بعد از نمایش انیمیشن، در مورد موضوع آن و ویژگیهای رفتاری و ظاهری شخصیت کارتونی با کودک و نوجوان بحث و گفتگو کنند.
یکی از عوامل تاثیرگذار در فرایند رشد شخصیت کودک و نوجوان، مشاهده فیلم و انیمیشنهای کارتونی است که منجر به الگوپذیری کودکان و نوجوانان از شخصیتها و قهرمانان آن میشود. کودکان و نوجوانان از یک طرف بخاطر میل به تقلید و همانندسازی رفتاری و حرکتی با شخصیتهای کارتونی و از طرفی جذابیتهای ظاهری وبصری بالای خود انیمیشنها به شدت ظرفیت اثرپذیری نسبت به قاب کارتونی تلویزیون دارند. طبیعتا رفتار و ظاهر هنجارشکنانه و غیرمتعارف شخصیتهای کارتونی میتواند باعث الگوبرداری غلط و مغایر با فرهنگ جامعه در میان کودکان و نوجوانان شود.
اما خانوادهها با نقش نظارتی خود میتوانند میزان اثرگذاری مثبت یا منفی شخصیتهای کارتونی اعم از رفتاهای درونی و ظاهری آنها را در بازخوردهای کلامی وغیرکلامی کودکان و نوجوانان خود بررسی نمایند. بدین صورت که بعد از نمایش انیمیشن و کارتون، در مورد موضوع آن و ویژگیهای رفتاری و ظاهری شخصیت کارتونی با کودک و نوجوان بحث و گفتگو کنند و از او بپرسند چه معنا و مفهومی از تماشای کارتون درک کرده است.
جالب است که دنیای کودکان به ویژه نوجوانان و درکی که از دنیای اطراف خود دارند گاها آنقدر جزئی و دقیق است که ممکن است به نکات بسیار ریزی در نوع رفتار و حرکات، گفتار و ظواهر نمایش توجه نمایند که خود والدین شاید با چندین بار مشاهده انیمیشن به آن توجه نکنند. از این رو ضمن توضیحاتی که والدین باید در رابطه با مشاهده انیمیشن و کارتون به فرزند خود بدهند تا از این طریق کودک بتواند بین دنیای خیالی و واقعیت تفاوت قائل شود و آن دو را از یکدیگر تشخیص دهد، میطلبد که قبل از نمایش، والدین با بازبینی در انتخاب کارتون و انیمیشن برای کودکان و نوجوانان خود به ویژگیهای شخصیتی کارتون توجه نمایند تا مبادا ویژگیهای رفتاری و ظاهری هنجارشکنانه و نامتعارف، زمینه الگوگیری منفی را برای فرزندان خود فراهم کنند.
اما چند وقت پیش، یکی از سریالهای پویانمایی شبکه پویا با عنوان "بچههای ساختمان گلها" که چند سالی است از تلویزیون ایران برای خردسالان پخش میشود و داستان آن درباره دختربچهای به نام حسنا است، اتفاقی رخ داد که کمتر در انیمیشن و کارتون ایرانی دیگری دیده شده بود و این بود که مادر حُسنا در حضور محارم بدون پوشش حجاب ظاهر شد که این موضوع با نظرات موافق و مخالف بسیاری از مخاطبان رسانهای همراه شد.
محمد سرشار مدیر شبکه کودک درباره حواشی این سریال نیز گفت: «این سریال یکی از سریالهای ایرانی بسیار موفق در زمینه آموزش سبک زندگی اسلامی ایرانی به خردسالان زیر ۶ سال است. نمایش زن بدون حجاب در کنار محارم براساس استفتا بوده و گزارشهای خانوادهها نشان میدهد حسنا کوچولو توانسته یک شخصیت محبوب برای خردسالان باشد.»
البته باید توجه داشت که گرچه این مسئله باتوجه به هنجارهای فرهنگی جامعه، واقعیتی است که باید کودکان درباره آن بدانند تا دچار پارادوکس در زمینه پوشش در میان محارم و نامحرمان در دوران کودکی نشوند، ولی نداشتن یک رویه ثابت در نمایش انیمیشنها، نه تنها پارادوکس کودکان ما را برطرف نمیسازد، بلکه بیشتر این تضاد و دوگانگی را دریافت خواهند کرد. از این رو فرمایش مدیر شبکه کودک در جای خود درست است، ولی از جهت رسانهای و بازخوردی که به مخاطب کودک خود منتقل میکند، لزوما آن چیزی نیست که هدف گذاری شده باشد. لذا ممکن است دستاندرکاران و یا حتی مدیران شبکه در راستای از میان پارادوکس در این زمینه گام برداشته باشند، اما بسیاری از مخاطبان برداشت لازم را نمیکنند و چه بسا با توجه به عدم چنین رویهای، تضاد مخاطبان بیشتر نیز شده باشد.