زینب کبری اسوه ی بصیرت و همدلی

تاریخ؛ بهترین کلاس درس
با تورقی بر تاریخ، سرگذشت بسیاری از افراد را خواهیم دید که می‌توانند برای ما پر از عبرت و پندهای فراوان باشند. افرادی که در این دنیا زندگی کرده، و هر کدام سرگذشتی متفاوت برای خود رقم زدند. برخی به وسیله رفتار و اعمال ناپسند مانند خون ریزی، ظلم و بی عدالتی نامی منزجر کننده از خود برجای گذاشتند و برخی دیگر بوسیله صفات و اعمال نیکو در تاریخ جاودانه شدند. ما باید حوادث و اتفاقات تاریخی را به مثابه کلاس درسی بدانیم که هر لحظه می‌تواند درس جدیدی به ما بیاموزد. عبرت گرفتن ما باعث بصیرت و آگاه‌ شدنمان خواهد شد همان‌گونه که امام علی علیه السلام فرمودند: «وَ مَنِ اعْتَبَرَ أَبْصَرَ وَ مَنْ أَبْصَرَ فَهِمَ وَ مَنْ فَهِمَ عَلِم‌؛ [1] هرکس از وقایع گذشتگان عبرت بگیرد، بینا می‌شود، کسی که بصیرت و بینایی پیدا کرد می‌فهمد و آن کس که فهمید، عالم می‌شود.» پس با عبرت گرفتن از تاریخ، رستگاری و خوشبختی را برای خود به دست آوریم.

کربلا در کربلا می‌ماند اگر زینب نبود
قیام عاشورای حسینی از مهم ترین اتفاقات تاریخ بود که باعث بیداری بسیاری از افراد جهان شد، به‌گونه ای که بعد از 1400 سال، هنوز هم از آن قیام یاد می‌کنند و آن را نقطه عطفی برای مقابله با ظلم و دفاع از حق می‌دانند. این قیام بزرگ، برای جاودانگی خود نیازمند مبلغی عالم، توانا، و شجاع هم چون زینب کبری سلام الله علیها بود که با خطبه های رسای خود با اثبات حق و رسوا کردن ظلم، باعث ماندگاری قیام حسینی شود. زینب کبری سلام الله علیها که در خانه عصمت و وحی رشد پیدا کرده، بهترین مبلغ قیام عاشورا بودند که باعث جاودانگی آن شدند. حضرت زینب سلام الله علیها از جمله شاخص ترین الگوها برای ما است که می‌تواند راه خوشبختی و سعادت را به ما نشان دهد. در این جا به دو ویژگی این بانوی نمونه اسلام اشاره خواهیم داشت.

زینب کبری (س)؛ اسوه همدردی و همدلی
در حوداث تلخ و ناراحت کننده، همدلی و همدردی، می‌تواند، تسلای دل داغدیدگان و مصیبت دیده‌ها باشد. این همدردی، بهترین نوع احسان و نیکی محسوب می‌شود چنان‌که امام علی علیه السلام فرمودند: «أحسَنُ الإحسانِ مُواساةُ الإخوانِ؛ [2] بهترین احسان، همدردی و همیاری با برادران است.» حضرت زینب سلام الله علیها نمونه واقعی روحیه بخشی برای داغ دیدگان بود و اهمیت و ارزش این کار حضرت زمانی دوچندان می‌شود که ما متوجه این مسأله باشیم که حضرت زینب سلام الله علیها خود از جمله اصلی ترین افراد داغدار بوده است. این بانوی بزرگوار اسلام، در قیام عاشورا باز هم به خوبی نقش روحیه بخشی و امیدواری خود را ایفاء کردند به گونه‌ای که مایه تسلی داغدیدگان کربلا و اسراء بودند و حتی خطاب به امام سجاد علیه السلام عرض کردند: «لا یجزعنک ما ترى، فوالله ان ذلک لعهد من رسول الله الى جدک وابیک وعمک؛ [3] اى پسر برادر! آن چه می‌بینى (شهادت پدر) تو را بى تاب نسازد. به خدا سوگند! این عهد رسول خدا با جد، پدر و عمویت است.» این اسوه صبر و مقاومت، که بهترین روحیه بخش اطرافیان خود بودند به ما یاد دادند که  در زمان اتفافات ناگوار به فکر اطرافیان و هم نوعان خود باشیم و از همدردی و همدلی با آنان غافل نشویم.

بصیرت؛ یعنی عمل به وظیفه
امروزه در اطراف ما اتفاقات متفاوتی رخ می‌دهد که اگر ما نسبت به آنان بصیر و آگاه نباشیم هر لحظه ممکن است راه حق را گم کرده و به سمت باطل برویم. فرد بصیر در فتنه‌ها و مشکلات راه را گم نگرده و با شناسایی وظیفه و عمل به آن، خود را از گرداب فتنه‌ها و شبهات نجات می‌دهد از همین رو پیامبر اکرم بصیرت اندیشه را بهتر از بصیرت چشمی می‌داند و فرمودند: «لَیْسَ الْاَعْمَی مَنْ یَعْمَی بَصَرُهُ وَ لَکِنَّ الْاَعْمَی مَنْ تَعْمَی بَصِیرَتُهُ؛ [4] کور آن نیست که چشم او کور است، کور آن است که بصیرتش کور است.» حضرت زینب سلام الله علیها بصیری به تمام معنا بود که در هر لحظه از زندگی به وظیفه خود عمل می‌کردند. ایشان در زمان از دست دادن عزیران خود با صبر و بردباری استقامت کرده و زمانی که در شام به اسارت برده شدند با قدرت سخن وری که از پدر بزرگوارشان امیر بیان علی علیه السلام به ارث برده و شجاعت بی مثالشان، با خطبه‌هایی حماسی، به دفاع از امام زمان خود و قیام عاشورا، پرداختند و باعث جاودانگی آن شدند. بصیرت حضرت زینب سلام اله علیها می‌تواند بهترین درس برای ما باشد که در فتنه‌ها و مشکلات راه را گم نکرده و در هر زمان به وظیفه خود عمل کنیم.

پی نوشت:
[1] خصائص الائمه علیهم السلام، ج 1ف ص 118.
[2] مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 7، ص 210.
[3] بحارالانوار، ج 45، ص 179.
[4] البرهان فی تفسیر القرآن، ج 3، ص 914.