بر اساس روایات اسلامی توجه به نماز اول وقت نشان دهنده اهتمام به امر الهی میباشد و این مطلب با صرف نظر از اینکه در خود وقت و زمان، اسراری نهفته است میتواند مبدأ و تحقق بخشِ برکات فراوان و وصف ناپذیری در زندگی انسان باشد.
اهمیت نماز اول وقت
چرا در آموزههای دینی به نماز اول وقت سفارش شده است؟
با تشکر از سوالی که مطرح فرمودهاید:
قبل از ورود در بحث باید عرض کنم که بهجا آوردن نماز در اول وقت یک امر مستحب است نه واجب، که امام صادق علیهالسلام در این باره میفرمایند: «الصلوةُ تستحبُّ فی اَوَّلِ الأَوقاتِ»[1]خواندن نماز در اول وقت یک امر مستحب است به این معنا که خواندن نماز در اول وقت نسبت به اوقات دیگر ارزش و ثواب بیشتری دارد و به تاخیر انداختن این فریضه باعث کم شدن ثواب آن میشود.
در قرآن کریم یکی از خصلتهای مومنان محافظت بر نماز بیان شده است: والذین هم علی صلواتهم یحافظون[2] مومنان کسانی هستند که بر نماز خویش مواظبت دارند و همه اوقات نماز را حفظ میکنند.
محافظت نماز به معنای اهتمام خاص به نماز و عدم سهل انگاری در اقامه این فریضه الهی است این محافظت روشهای مختلفی دارد که یکی از آنها خواندن نماز در اول وقت است .
نماز اول وقت با نماز آخر وقت تمایز ارزشی بسیاری دارد زیرا فلسفه عبادت صرف نظر کردن از خواست خود و فانی شدن در اراده حق تعالی است و تجلی این امر در نماز اول وقت بسیار بیشتر است تا نمازی که در آخر وقت ادا میشود زیرا کسی که نمازش را به تاخیر میاندازد در واقع اراده خود را بر خواست خدا ترجیح داده و نتوانسته کاملا مطیع مولی باشد و ارزش قربی عملش کمرنگ شده است.
حق تعالی در قرآن کریم تعابیری مانند: سابقوا الی مغفرة من ربکم....[3] والسابقون السابقون اولئک المقربون.[4] و....را به کار برده است.
بنابراین اینکه انسان در برابر انجام دادن تکالیف و وظایف الهی در اول وقت مشمول درجه مقربین میشود خود شاهدی دیگر بر ارزش و فضیلت نماز اول وقت است.
امام صادق علیهالسلام فرمودند: هر که نمازهای واجب را در اول وقت بخواند و درست ادا کند فرشته آن را پاک و درخشان به آسمان رساند و آن نماز فریاد زند خدا تو را حفظ کند چنانچه حفظم کردی و تو را به خدا سپردم چنانچه مرا به فرشتهای کریم سپردی و هر که بدون عذر بعد از وقتش آن را بدون دقت و ارتباط معنوی لازم بخواند فرشته آن را سیاه و تاریک بالا برد و آن نماز فریاد کشد خدا ضایعت کند چنانچه ضایعام کردی و رعایتت نکند چنانچه رعایتم نکردی.[5]
آیت الله اراكی و آیت الله بهجت در جواب این سؤال كه برای اِزدیاد محبت به حضرت حق و ولی عصر (عج الله تعالی فرجه الشریف) چه كنیم؟ مرقوم فرمودند: گناه نكنید و نماز اول وقت بخوانید.[6]
آیت العظمی بهاء الدینی (ره) فرمودند: اگر می خواهید برکاتی نصیبتان شود نماز اول وقت بخوانید.[7]
پی نوشت:
[1].بحارالانوار، ج 80، ص 13
[2]. معارج، 34
[3].حدید، 23
[4]. واقعه، 10
[5].وسائل الشیعه، ج4، ص 123و 124
[6].حیات عارفانهی فرزانگان، ص 68
[7].حیات عارفانهی فرزانگان، ص 26