یکی از افتخارات بزرگ مکتب تشیع آن است، که امام و مقتدای خود را آینه‌ی تمام نمای همه خوبی ها می‌داند و به تعبیری هرآنچه که خوبان همه دارند، وجود مقدس امیرالمؤمنین علی‌علیه السلام همه را یکجا دارا می‌باشد.
سخنرانی فضائل امیرالمومنین
امیرالمؤمنین علی علیه السلام در برگیرنده‌ی جمیع فضایل اولین و آخرین از جن و انس است. ازاین‌رو رسول خدا صلی الله علیه و آله به امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید: خداوند پیامبرانش را بر فرشتگان مقربش برتری داده است و مرا بر همه ی پیامبران برتری داده است. یا علی، برتری بعد از من از آن تو و امامان بعد از تو است.[1] در این نوشتار تلاش داریم به اختصار به برخی از فضایل شگفت‌انگیز آن حضرت اشاره کنیم.
فضایل شگفت‌انگیز امیرالمؤمنین علی‌علیه السلام
1- شکافته شدن دیوار خانه کعبه
مقام امیرالمؤمنین علی علیه السلام آن قدر در نزد خداوند متعال ویژه است، که حتی حاضر نمی‌‌شود مادرعلی علیه‌السلام که مهمان خاص خانه‌اش شده از محلی وارد خانه‌اش شود که محل رفت‌و آمد مشرکان است. ازاین‌روبه احترام امیرالمؤمنین دیوار را به روی مادرش می‌شکافد و علی علیه السلام از جایی وارد می‌شود که احدی از آن مکان تردد نکرده است. یزید بن قعنب می‌گوید: دیدم دیوار پشت کعبه (رکن یمانی) شکافت و فاطمه بنت اسد که به علی حامله بود و نُه ماه از مدت حملش می‌گذشت وارد کعبه شد و از چشمان ما ناپدید گشت و دیوار به هم چسبید. برخاستیم که قفل در خانه‌کعبه را باز کنیم، قفل باز نشد، دانستیم که این رویداد به فرمان خدا رخ داده است.[2]
2- مولود کعبه
یکی از فضایل اختصاصی حضرت علی علیه السلام تولد در خانه خدا است. حضرت در یک مقایسه‌ای بین تولد خود و حضرت عیسی بن مریم فرمودند: من از عیسی برترم؛ زیرا زمانی که هنگام وضع حمل مریم (سلام الله علیها) فرارسید، به او وحی شد که از بیت المقدس بیرون شو و فرزندت را به دنیا بیاور؛ ولی وقتی مادر من را درد زایمان در برگرفت، دیوار کعبه به اذن خداوند شکافته شد و من در داخل خانه ی خدا که بسی شریف تر از بیت المقدس است به دنیا آمدم. [3]
3- نامگذاری توسط خدا
حضرت امیرالمؤمنین آن‌قدر عظمت دارند حتی در نامگذاری هم خداوند متعال حساب ویژه‌ای برای ایشان باز کرده است. وقتی فاطمه بنت اسد در حال خروج از کعبه بود هاتفی ندا داد یا فاطمه، اسم علی را از نام خودم مشتق کردم، اسم علی را بر او بگذارید: «فَلمّا اَردْتُ اَنْ اَخْرُجَ هَتَفَ بی هاتِفٌ یا فاطِمَةُ سَمّیهِ عَلیّا فَهُوَ عَلِیٌ وَ اللّه الْعَلِیُّ الاْعْلی یَقُوْلُ: اِنّی شقَقْتُ اِسْمَهُ مِنْ اِسْمی وَ اَدّبْتُهُ باَدَبی وَ وَقَفْتُهُ عَلی غامِضِ عِلْمی»[4]
4- باز شدن درب خانه به مسجدالنبی
باز شدن درب خانه علی علیه‌السلام را شاید بتوان از این منظر نگاه کرد، که خداوند متعال می‌خواهد به برخی افراد بفهماند که همه درها به روی آنان بسته است و هرجا قدم بگذارند بن‌بست خواهد بود و تنها خانه علی بن ابی‌طالب است که منشأ همه خیرات و برکات خواهد بود. از این رو روزی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) دستور داد که تمام این درها؛ به جز در خانه علی (علیه‌السلام) بسته شود. برخی از اصحاب اعتراض کردند، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) خطبه‌ای خواند و پس از ستایش خدای تعالی فرمود: من دستور دادم که همه این درها به جز در خانه علی (علیه‌السلام) بسته شود، برخی از شما اعتراض کردید، به خدا قسم! من در خانه کسی را نبسته و یا باز نگذاشته‌ام؛ بلکه به من (از جانب خداوند) چنین دستوری داده شده و اطاعت کرده‌ام.[5]
5- رد شمش از افتخارات امیرالمؤمنین
ردالشمس یا بازگشت خورشید نیز یکی دیگر از فضایل اختصاصی آن بزرگوار است. وقتی حضرت علی(علیه السلام) با اصحابش قصد حرکت به سمت بابل از مسیرفرات را داشتند، نماز عصر را با بعضی از اصحابش خواند؛ اما شماری از لشکریان که مشغول رد کردن اسب‌های خود از فرات بودند، نتوانستند نماز را در وقت بخوانند. حضرت از خداوند خواست تا خورشید را باز گرداند و آنان نماز خویش را بخوانند.[6]
6- لیله المبیت از افتخارات حضرت
لیله المبیت شبی است که سران قبیلهٔ قریش تصمیم گرفتند در آن شب پیامبر اسلام را به قتل برسانند، ولی علی بن ابی‌طالب به‌جای رسول خدا در بستر وی خوابید و نقشه قریشیان به سرانجام نرسید.[7] وقتی از حضرت سؤال می‌کنند که آیا ترس هم داشتید یا نه؟ فرمودند: که آن شب راحت‌ترین خواب و استراحت من بود. بعد از اینکه جانش را در طبق اخلاص می‌گذارد و می‌خواهد خود را فدای پیغمبر صلی‌الله علیه و آله کند آیه نازل می‌شود: «وَ منَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ؛[8] و از مردم کسی است که جانش را برای خشنودی خدا می‌فروشد.»
7- قسیم الجنه والنار
قسیم الجنه و النار بودن امام علی علیه السلام بسان معلمی است که به شاگردانش علومی را تعلیم داده است، برخی از آنها در اثر تلاش آن تعالیم را یاد گرفتند و موفق شدند و بعضی مردود شدند.[10] ازآنجا که امام علی علیه السلام دارای مقام ولایت و امامت است، فعل و گفتارش حجت است؛ ازاین‌رو، پیروان آن حضرت با اشاره ایشان بهشتی و دشمنانش نیز جهنمی هستند؛ «یا عَلِی إِنَّکَ قَسِیمُ الْجَنَّةِ وَ النَّار؛[9]ای علی تو تقسیم‌کننده بهشت و جهنم هستی.»
8- صدای زنگ بهشت
رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمودند: «أَنَّ حَلْقَةَ بَابِ الْجَنَّةِ مِنْ یَاقُوتَةٍ حَمْرَاءَ عَلَى صَفَائِحَ مِنَ الذَّهَبِ فَإِذَا دُقَّتِ الْحَلْقَةُ عَلَى الصَّحِیفَةِ طَنَّتْ وَ قَالَتْ یَا عَلِی؛[11] کوبه‌ی در بهشت از جنس یاقوت سرخ است و صفحه اش از طلا. وقتی کوبه در به صفحه می خورد، صدا می آید: یا علی!» حکیم فرزانه استاد جوادی آملی از زبان بزرگْ مفسر جهان اسلام، می گوید: مرحوم علاّمه طباطبایی(ره) در شرح این حدیث و این که چرا صدای کوبه‌ی درِ بهشت "یا علی" است میفرمودند: مهمان وقتی به خانه ای می رود، صاحب خانه را صدا می زند؛ اگر صاحبخانه نام معینی داشته باشد، مهمان همان نام معیّن را می برد. صاحب بهشت و مهماندار بهشت، علی بن ابی طالب (علیه السلام) است؛ از این رو، صدای کوبه در بهشت هم «یا علی» است. چون هر کس به بهشت می رود در سایه هدایت و رهبری این خاندان و مهمان این خاندان است. اگر این انوار طیّبه نبودند، کسی راه بهشت را طیّ نمی کرد. ما به خوبی می توانیم احساس کنیم که الآن در بهشت هستیم یا نه! درِ بهشت به روی ما باز است یا نه! [12]
پی نوشت
[1]. بحارالانوار،ج۱۱ ،ص۱۴۰.
[2]. روضه الواعظین، ج۱، ص ۷۶.
[3]. منتهى الآمال، شیخ عباس قمى، ج۱، ص348.
[4]. بحارالانوار، ج35، ص9 .
[5]. خصائص امیرمؤمنان علی بن أبی طالب، ج ۱، ص ۵۹.
[6]. الإرشاد، مفید، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۴۷.
[7]. بحار الانوار، ج19، ص60.
[8]. سوره بقره ، آیه207.
[9]. عیون اخبار الرضا(ع)، ج۲، ص۲۷.
[10]. ر.ک: حسینی تهرانی، امام‌شناسی، ج۱، ص۱۵۰.
[11]. الأمالی و المجالس، ص 471.
[12]. حکمت عبادات، جوادی آملی، ص 254 .
تنها رمز موفقیت و پیروزی شیعیان پناه بردن به دامن خورشید هدایت، امام رحمت و مهربانی ها یعنی امیرالمؤمنین علی علیه السلام است. رسول خدا صلی‌الله علیه واله فرمود: علی جان کفارهٔ گناهان چشم، نگاه به تو و فضائل تو است؛ کفارهٔ گناهان گوش شنیدن فضائل تو است؛ کفارهٔ گناهان زبان، بیان فضائل تو است و کفارهٔ گناهان دست، نوشتن فضائل تو است.( مائة منقبة ابن‌شاذان، ص۱۷۷).