نقد سریال قورباغه - قسمت اول

"قورباغه" را می توان پر سروصدا ترین سریال شبکه خانگی تا کنون دانست. با پخش اولین تیزر این سریال در سال 98، حواشی آن نیز شروع شد. شایعه ای مبنی بر مذاکره برای پخش این سریال توسط سرویس پخش جهانی نتفلیکس (احتمالا توسط خود سازندگان) در فضای مجازی مطرح شد. بعد از گذشت یک سال تبلیغات سنگین و بمباران خبری، پخش قورباغه چندین بار به تاخیر افتاد که پلتفرم نمایش دهنده داخلی و سازندگان سریال مسئولیت این تاخیر را به سازمان های نظارتی و قضایی حواله کردند. چنین شرایطی به همراه نام های بزرگی مانند نوید محمدزاده و صابر ابر و همچنین هومن سیدی در مقام کارگردان این سریال، منجر به جوسازی و هایپ شدید برای این اثر شد و طبعا انتظارات از قورباغه را بالاتر برد.

بر اساس پوسترها و تیزرهای پخش شده، برخی مخاطبین از قورباغه انتظار فضایی سورئال را داشتند که تا حدود زیادی ناامید شدند. جمله ای در مورد واقعی بودن سریال در ابتدای هر قسمت به نمایش در می آید که کارگردان آن را از سریال "فارگو" (Fargo) به عاریه گرفته است. تیتراژ ابتدایی نیز شما را به یاد تیتراژ سریال "کاراگاه حقیقی" (True Detective) با آن تکنیک نوردهی چندگانه معروفش می اندازد.

چیزی که در قسمت اول این سریال دیدیم، بنابر اذعان خود سازنده برگرفته از فیلم فرانسوی "نفرت" (La Haine 1995) با فضای "مغزهای کوچک زنگ زده" ساخته قبلی این کارگردان بود. جلوه های فانتزی، فضای پایین شهری، خشونت فیزیکی و کلامی، موسیقی رپ یک خواننده معروف، دوربین چرخان تارانتینویی و برداشت های بلند با دوربین روی دست اگر چه باعث ذوق زدگی مخاطب عام شد، اما بسیاری نیز از این کولاژ بی معنی تعجب کرده و آن را بی ارزش دانستند. کار به جایی رسید که حتی برخی از اهالی یک شهرستان با زدن بنری به خاطر چیزی که آن را "به تصویر کشیدن سبک زندگی" خودشان می دانستند، از سیدی تشکر کردند. غافل از این که در قسمت های بعد، سریال کاملا از این فضا خارج شده و به همان ویلاهای مدرن و بالاشهری سریال های معمول شبکه خانگی  می رود.

داستان قورباغه دچار مشکلات بسیاری می باشد، برای گریز از روایت خطی، در طول سریال فلش بک های زیادی را می بینیم که گاهی یک قسمت کامل به درازا می انجامند و به هیجان و ضرب آهنگ سریال آسیب بسیاری وارد می کنند. این فلش بک ها در اغلب اوقات غیر ضروری و یا در مورد شخصیت ها و وقایع غیرضروری و اضافی بوده و کارگردان می توانست در بیشتر موارد آن ها را خلاصه و یا حتی حذف کند. روند داستان در زمان حال نیز بعد از چند قسمت کند می شود و فقط برای پر کردن حفره های داستانی در ذهن مخاطب کاربرد دارد. با یک جستجوی ساده در اینترنت متوجه انبوهی از گاف های داستانی می شوید که این هم از عوارض جانبی بالا رفتن انتظار مخاطب و البته کم دقتی سازندگان است.

علیرغم این مشکلات، برتری فنی قورباغه نسبت به رقیبان خود را نمی توان انکار کرد. صرف نظر از مشکلات داستان، سریال در مقام قصه گویی قوی ظاهر شده است. فیلمبرداری حرفه ای (که البته همیشه استفاده بجایی از آن نشده) به همراه آهنگسازی فوق العاده بامداد افشار را می توان از نقات قوت این اثر دانست.

مهم ترین نکته قابل توجه در زمینه بازیگری، استفاده سیدی از استعدادهای گمنام است. بازی درخشان بازیگرانی که تا دیروز اسم آنها را نیز نمی دانستید شما را مبهوت خواهد کرد. البته با گذشت چند قسمت، بی تجربگی این بازیگران جوان خود را نشان می دهد و سیدی هم که به این نکته واقف بوده، سعی کرده از آن ها در نقش های کوتاه استفاده کند. به عقیده نگارنده استفاده از صابر ابر برای چنین شخصیتی مناسب نبود و میمیک صورت و رفتارهای او با بعضی از خصوصیات کاراکتر "رامین" همخوانی ندارد. نوید محمدزاده نیز در بهترین بازی خود ظاهر نشده و می توان گفت مانند فیلم "سرخ پوست"، در بازی خارج از نقش هایی که برای آنها اصطلاحا تایپ کست شده، دچار مشکل است. در عوض عملکرد بسیار خوب سحر دولتشاهی در نقش یک زن شیدا و پریشان حال، باعث ارتقای سطح کیفی سریال شده است. مرموز بودن نقش فرشته حسینی باعث شده که تا این جای کار بازی خاصی را از او شاهد نباشیم و عملا یک مانکن به حساب می آید.

به دلیل محتوای متفاوت رازآلود و معمایی سریال، طرفداران از همان قسمت اول در فضای مجازی شروع به فرضیه پردازی و ایجاد تئوری در مورد اتفاقات داستان کردند که به مطرح شدن بیشتر قورباغه و جدی گرفته شدن آن و در نتیجه جذب مخاطب بیشتر کمک بسیاری کرد. در فضای این روزهای سریال های شبکه خانگی که اغلب آن ها موضوعاتی کلیشه ای و تکراری دارند، قورباغه با کیفیت قابل قبول خود به شکستن جمود این فضا و جلوگیری از زوال سلیقه مخاطب کمک بسیاری می کند، اما همان طور که گفته شد با حد مطلوب فاصله زیادی دارد.