نقد پویانمایی روح "Soul"

12:18 - 1400/01/29

در اوایل جنبش سه بعدی سازی، هالیوود و در رأس آن کمپانی دیزنی انیمیشن هایی مانند "داستان اسباب بازی" (toy story 1995) را تولید کردند که رویکرد آن سرگرمی محض بوده و به پیام اخلاقی ساده ای برای مخاطبین کودک و نوجوان خود بسنده می کردند. اما در چند سال اخیر این رویه به کلی تغییر کرده و انیمیشن های هالیوودی با تاثیر پذیری از همتایان ژاپنی خود به موضوعات عمیق و فلسفی پرداخته اند. انیمیشن روح (Soul 2020) جدیدترین محصول مشترک کمپانی دیزنی و استدیوی پیکسار در همین دسته قرار دارد.

نقد پویانمایی روح "Soul"

در اوایل جنبش سه بعدی سازی، هالیوود و در رأس آن کمپانی دیزنی انیمیشن هایی مانند "داستان اسباب بازی" (toy story 1995) را تولید کردند که رویکرد آن سرگرمی محض بوده و به پیام اخلاقی ساده ای برای مخاطبین کودک و نوجوان خود بسنده می کردند. اما در چند سال اخیر این رویه به کلی تغییر کرده و انیمیشن های هالیوودی با تاثیر پذیری از همتایان ژاپنی خود به موضوعات عمیق و فلسفی پرداخته اند. انیمیشن روح (Soul 2020) جدیدترین محصول مشترک کمپانی دیزنی و استدیوی پیکسار در همین دسته قرار دارد.

"روح" ساخته پیت داکتر، کارگردان فیلم های بالا (up 2009) و پشت و رو (inside out 2015) بوده و به مانند آثار پیشین این کارگردان، موضوعی معرفت شناختی دارد. اگر ما در انیمیشن پشت و رو با اثری دقیق از لحاظ روانشناسی رو به رو بودیم، روح موضوع حساس تری مانند فلسفه وجودی انسان  را واکاوی می کند. دیزنی با انیمیشن کوکو (Coco 2017) فلسفه مرگ را به ما آموخت و حالا با روح، فلسفه زندگی را به ما می آموزد.

فرض کنید بخواهید مبانی هستی گرایی (اگزیستانسیالیسم) را به ساده ترین زبان ممکن و بدون اصطلاحات و عبارات ثقیل نیچه و سارتر برای شخصی که به زبان فلسفه آشنا نیست توضیح دهید، انیمیشن "روح" بهترین انتخاب برای شماست. بر خلاف ساخته های قبلی دیزنی و هالیوود که اهدافی انگیزشی و دنبال کردن رویاها و آرزوها را ترویج می کردند، روح صراحتا چنین رویکردی را پس زده و ایدئولوژی "از زندگی خود لذت ببر" یا همان "خودت به زندگیت معنا بده" را مطرح می کند.

این پیام با درون مایه و ذات کاپیتالیستی هالیوود تعارض داشته و مانند موعظه ای هیپی مسلکانه به نظر می آید. در تایید این مسئله، در قسمتی از این اثر نشان داده می شود که فقط هیپی ها، عرفا، مرتاضان و افرادی که در حرفه خود به حالت خلسه در می آیند می توانند به بخشی از عالم بالا دسترسی پیدا کنند. این انیمیشن با تایید تلویحی مفاهیم دینی مشترک در ادیان ابراهیمی مانند عالم ذر، برزخ و آخرت، از جزئیات بحث برانگیز آن اجتناب می کند. البته رویکرد کلی روح در زمینه اعتقادی به مانند تمامی محصولات هالیوودی، تکثرگرایانه می باشد.

علاوه بر موضوع، این انیمیشن در زمینه سیاست های کلی نیز با ساخته های سابق دیزنی در سال های دور تفاوت زیادی داشته است. به نظر می آید که این کمپانی جمهوری خواه تسلیم جریان اصلی هالیوود دموکرات و گلوبالیست شده و مانند انیمیشن کوکو، برنده اسکار سال 2017 که در آن تمامی شخصیت ها لاتین تبار بودند، در روح نیز تماما از شخصیت های آفریقایی تبار استفاده کرده تا به نوعی جایزه بهترین انیمیشن آکادمی اسکار را برای خود تضمین کند. شاید شباهت بی اندازه تم و فضای این انیمیشن به فیلم عالم هپروت (La La land 2016) نیز به دلیل اقبال داوران اسکار به فیلم مذکور بوده است.

در دوران رکود کرونایی که بسیاری از فیلمسازان دنیا دچار مشکل شده اند، کوکو با فروش خود و اقبال مخاطبین توانست برای هالیوود اندکی آبرو بخرد. "روح" انیمیشنی خوش ساخت بوده که به همراه سرگرم کردن مخاطبین در تمامی رنج سنی، کاملا رسا پیام خود را مخابره کرده و بر خودآگاه و ناخودآگاه بیننده تاثیر می گذارد و به متولیان فرهنگی داخل کشور، اهمیت و قابلیت های گسترده این مدیوم برای نهادینه کردن جهان بینی مورد نظر را گوشزد می کند.

در دوران رکود کرونایی که بسیاری از فیلمسازان دنیا دچار مشکل شده اند، کوکو با فروش خود و اقبال مخاطبین توانست برای هالیوود اندکی آبرو بخرد. "روح" انیمیشنی خوش ساخت بوده که به همراه سرگرم کردن مخاطبین در تمامی رنج سنی، کاملا رسا پیام خود را مخابره کرده و بر خودآگاه و ناخودآگاه بیننده تاثیر می گذارد و به متولیان فرهنگی داخل کشور، اهمیت و قابلیت های گسترده این مدیوم برای نهادینه کردن جهان بینی مورد نظر را گوشزد می کند.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
4 + 5 =
*****