یکی از عوامل طلاق عاطفی عصبانیت است
یکی دیگر از عوامل سردی رابطه بین زن وشوهریا همان طلاق عاطفی، عصبانیت است،مقابله با عامل این خصلت دارای دو فرع است:نخست،مقابله با خشم خویش،و دیگر ،مقابله با خشم همسر.
برای مقابله با این آفت،دانشمندان اخلاق،به هر دوطرف حلم وبردباری را توصیه می کنند؛ولی بهره برداری از این دستور عمل،برای دو طرف یکسان نیست.حلم ورزی برای کسی که خود عصبانی است،الگویی دارد و برای آنکه با شخص عصبانی مواجه می شود،الگوی دیگر.
مهار خشم خویش
به آن که خشمگین است،توصیه می کنند خشم خود را فرو برد و برای رضای خدا که اهل حلم را دوست می دارد ،از هر اقدامی که بنیان خانواده را سست می کند خودداری کند خودداری کند ،امام هادى عليه السلام می فرمایند:«اَلغَضَبُ عَلى مَن تَملِكُ لُؤمٌ؛بر زيردستان خشمگين شدن نشانه پَستى است»[1]
.در چنین موقعینتی،انسان برای این که خشم خود را کنترل و میل به پرخاشگری را در خود سرکوب کند،باید به چند چیز توجه داشته باشد:
-در نظر داشته باشد که در لحظه خشم،بازیچه شیطان است .پس تلاش کند این دشمن دیرین خود را از خویشتن براند.
پيامبر صلى الله عليه و آله درمورد ماهیت خشم می فرمایند:«اِنَّ الغَضَبَ مِنَ الشَّيطانِ وَاِنَّ الشَّيطانَ خُلِقَ مِنَ النّارِ وَاِنَّما تُطفَأُ النّارُ بِالماءِ فَاِذا غَضِبَ اَحَدُكُم فَليَتَوَضَّ؛خشم از شيطان و شيطان از آتش آفريده شده است و آتش با آب خاموش مى شود، پس هرگاه يكى از شما به خشم آمد، وضو بگيرد.»[2]
-به یاد داشته باشد که بروز خشم ممکن است از سوی طرف مقابل بی جواب نماند .پس عاقلانه است بسنجد که فرو خوردن خشم،آسان تراست و با این کارش از وخیم شدن اوضاع جلوگیری خواهد کرد.
-زشتی و خطر کارهایی را که در پی خشم از انسان سر می زند،در نظر بگیرد.از خود بپرسد که به چه وسیله ای می خواهد خشم خود را به کار برد،با برخورد فیزیکی،با فحش و بدزبانی،با اهانت به همسر یا ...؟که البته همگی خطرها و آسیب ها جسمی یا روانی را به دنبال خواهد داشت.
فحاشی در حالت عصبانیت
پيامبر مكرم اسلام حضرت محمد ابن عبدالله صلی الله عليه و آله و سلم در وصيتی كه به مردی از بنی تميم دارند می فرمايند:« لاَ تَسُبُّوا النّاسَ فَتَكْتَسِبُوا الْعَدَاوَةَ بَيْنَهُمْ؛ به مردم دشنام مدهيد زيرا باعث مي شود كه از آن ها كسب عداوت و دشمنی كنيد.» [3]
همچنین فرمودند :«إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ الْجَنَّةَ عَلَی كُلِّ فَحَّاشٍ بَذِيٍّ قَلِيلِ الْحَياءِ لَا يُبَالِي مَا قَالَ و َلَا مَا قِيلَ لَهُ فَإِنَّكَ إِنْ فَتَّشْتَهُ لَمْ تَجِدْهُ إِلَّا لِغَيَّةٍ أَوْ شِرْ كِشَيْطَان؛ خداوند بهشت را بر هر فحّاش بی آبرو و كم شرمی كه باكی از آن چه گويد و آن چه به او گويند ندارد حرام كرده است، زيرا اگر درباره او كنجكاوی و بازرسی كنی يا از زنا است يا شیطان در نطفه او با پدرش شريك شده است.»[4]
به بيان معصومين و ائمه دين عليهم صلوات الله اجمعين فحش و ناسزاگويی انسان را از اسلام دور و به نفاق و كفر نزديك می كند. پيامبر اكرم صلی الله عليه و آله و سلم می فرمايند:« إِنَّ الْفُحْشَ والتَّفَحُّشَ لَيْسَا مِن الاِسْلامِ فِي شيْءٍ؛ هرزه گويی و بدزبانی از صفات اسلام نيست.» [5]
نتيجه بدزبانی در همين دنيا دامن گير صاحبش می شود و او در همين دنيا گرفتار می شود چرا كه فحاشی و بدگويی بركت را از زندگی انسان می برد، امام معصوم عليهم السلام می فرمايد: «مَنْ فَحُشَ عَلَی أَخِيهِ الْمُسْلِمِ نَزَعَ اللَّهُ مِنْهُ بَرَكَةَ رِزْقِهِ وَ وَكَلَهُ إِلَی نَفْسِهِ وَ أَفْسَدَ عَلَيْهِ مَعِيشَتَهُ؛ كسی كه به برادر دينی اش فحش دهد خداوند بركت را از روزی او برمی دارد و او را به حال خود رها می نمايد و زندگانی را بر او تنگ می گيرد.» [6]
البته یکی از کارهای زشتی که در عصبانیت از انسانها دیده شده ، فحش وناسزاگویی است ،اما اگر بررسی دقیقتری بکنیم خواهیم دید که انسانها در این حالت کارهای مخرب دیگری نیز انجام می دهند،مانند کتک زدن و..این کاراگر هیچ پیامی نداشته باشد،بار آخرتش را نمی توان بر دوش کشید.امام علی علیه السلام می فرمایند:«هر کس به ستم دیگری را شلاقی بزند،خداوند بلند مرتبه او را با شلاقی آتشین میزند.»[7]
مهار خشم همسر
وقتی زن یا مرد در می یابد همسرش به حق یا ناحق عصبانی است باید توجه داشته باشد که اگر او هم بخواهد مانند همسرش رفتار و به اصلاح مقابله به مثل کند،در حقیقت در تخریب بنای خانواده با او همکاری کرده است.بنابراین باید تلاش کند ،نوع مقابله را تغییر دهد.برای رسیدن به این مقصود،باید چند مرحله را طی کند:
- در مرحله اول سعی کند که خود را کنترل کند که عصبانی نشود.
-در مرحله دوم تلاش کند همسرش را نیز آرام کند و توجه داشته باشد که مقابله نکردن و بردباری ،نه تنها به معنای ذلت و خواری نیست،بلکه نشانه بزرگی و توان مدیریت است .در مرحله سوم نیز تلاش کند صحنه نزاع را به عرصه گفتگو تبدیل کند،در آخر اگر موفق نشد،صحنه را برای مدتی ترک کند.
امام صادق علیه السلام می فرماید:هر کس از تو برید،با او بپیوند.هر کس محرومت کرد،تو به او بده.هرکس با تو بدی کرد،تو با او نیکی کن.هرکس دشنامت داد،سلامش کن. با هر کس به دشمنی ات برخاست ،انصاف کن و هر کس به توستم کرد،او را ببخش؛چنان که تو هم دوست داری دیگرانت ببخشند.بخشش را از خدا یاد بگیر،نمی بینی خورشیدش یکسان بر نیک وبد می تابد و بارانش به طور مساوی برنیکوکار و بدکار می بارد»[8]
منابع:
[1](بحارالأنوار، ج78، ص 370
[2](نهج الفصاحه، ح 660
[3](الكافي، ج2، ص360
[4]بحارالانوار، ج60، ص207
[5]مجموعة ورام، ج1، ص110
[6]الكافي، ج2، ص 326
[7]دعایم الاسلام ج2ص541
[8]تحف العقول،ص305.
رهروان ولایت ـ یکی دیگر از عوامل سردی رابطه بین زن وشوهریا همان طلاق عاطفی، عصبانیت است،مقابله با عامل این خصلت دارای دو فرع است:نخست،مقابله با خشم خویش،و دیگر ،مقابله با خشم همسر.