در ابتدا گفتی است که پنهان زیستی آخرین ذخیرة الهی، به طور قطع از اسرار خداوندی است که پرندة اندیشه و فکر را توان پرواز تا آن قلة رفیع نیست و اگر در این راه، توفیقی حاصل گردد، به یمن انفاس قدسی ائمة معصومین علیهمالسلام است که گاه گوشهای از آن پرده به کنار میرود و در حد ظرفیت مخاطب و فهم او، حقایقی آشکار شده است. امام صادق علیهالسلام این حقیقت را چنین تبیین فرمودهاند: «این امر، امری از امر خدا و سرّی از سرّ خدا و غیبی از غیب خداست. وقتی که میدانیم خداوند، بزرگمرتبه و حکیم است، پس تصدیق میکنیم که همة کارهای او از روی حکمت است، گرچه علت آن کارها بر ما روشن نباشد».
اینک با استفاده از روایات امامان معصوم علیهمالسلام، برخی از دلایل غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه را بیان میکنیم.
1. حفظ جان امام زمان عجل الله تعالی فرجه
نخستین فلسفه، حفظ جان حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه به وسیلة زندگانی مخفیانه است و خداوند با پنهان ساختن آن حضرت، ایشان را از شرّ دشمنان حفظ کردهاند. البته این نه به آن معناست که آن حضرت از شهادت و کشته شدن در راه خدا هراس دارد، بلکه آن حضرت چون آخرین ذخیرة الهی در زمین است و آن حاکمیت فراگیر و جهانی که در تمامی ادیان وعده داده شده، تنهابه دست او تحقق مییابد، بر خداوند است که به هر وسیلة ممکن، ایشان را تا روز موعود، محافظت کند و حکمت الهی نیز بر پنهان زیستی ایشان تعلق گرفته است. این پنهان زیستی با ویژگیهای خاص خود، در مورد برخی از پیامبران- هنگامی که بر جان خویش بیم داشتند- اتفاق افتاده بود که میتوان به مخفی شدن پیامبر اکرم صلیاللهعلیهو-آله هنگام هجرت در غار اشاره کرد.
2. امتحان و آزمایش انسانها
از حکمتهای الهی در غیبت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه، امتحان و آزمایش مردم است. از آنجایی که این نوع آزمایش به دلیل عدم حضور ظاهری امام، بسیار مشکل و طاقتفرساست، در تکامل انسانها نقش بسیار مهمی دارد و با این آزمایش، سره از ناسره جدا شده، یاران راستین حق مشخص میگردند. پیشوای هفتم شیعیان، امام کاظم علیهالسلام فرموده است: «هنگامی که پنجمین فرزند از من ناپدید شود، پس خدا را خدا را [مواظب باشید] در دینتان! تا احدی شما را از آن دور نسازد. فرزندم! صاحب این امر، ناگزیر از غیبتی خواهد بود، تا کسی که به این امر قائل است از آن باز گردد. همانا آن آزمایشی از جانب خداست که خداوند خلق خود را به آن وسیله میآزماید».
3. آزادی از بیعت دیگران
مضمون برخی از روایات این است که آن حضرت با غیبت خود ناچار از بیعت با طاغوتهای زمان نمیشوند. امیرمؤمنان علیهالسلام میفرماید: «همانا قائم از ما اهلبیت، هنگام قیام، بیعت احدی را بر گردن ندارد و به همین دلیل است که ولادتش مخفی نگه داشته میشود و شخص ایشان غائب است». همین معنا در کلامی از پیشوای دوم- آن هنگام که به جهت مصالح اسلام و مسلمین تن به مصالحه با معاویه داد و مردم زبان به ملامت حضرتش گشودند- انعکاس یافت: «آیا ندانستید که هیچ یک از ما ائمه نیست، مگر این که بیعت با ستمگری بر گردن او قرار میگیرد، به جز قائم، که عیسیبن مریم پشت سرش نماز میگزارد. پس به درستی که خدواند تبارک و تعالی ولادتش را مخفی و شخصش را پنهان میسازد تا این که وقتی قیام میکند، بیعت هیچکس بر گردنش نباشد».
دیدار آشنا ش 72
منبع: نورپرتال