- معمولا با آمدن بچه دوم به زندگی، حساسیت‌های بچه اول به فراخور سنی که دارد نسبت به عکس العمل‌های والدین بیشتر می‌شود. در واقع بیش از اینکه بچه اول نسبت به بچه دوم حساس شود، نسبت به رفتارها و واکنش‌ها و عکس العمل‌های والدین نسبت به خودش حساس می‌شود.
دو تا بچه 9 ساله و 5 ماهه دارم. متاسفانه پسر اولم که تقریبا 9 سال سن دارد، خیلی لج می‌کند و به حرف‌هایم گوش نمی‌دهد. احساس می‌کنم با لجبازی به نوعی به بچه اول حسادت می‌کند. گاهی اوقات می‌گوید که ای کاش بچه دوم می‌مُرد و به دنیا نمی‌آمد. این موضوع مرا نگران کرده است.
مشکلاتی که با بچه اولم دارم؛ شامل 1- تکالیف خودش را انجام نمی‌دهد. دائماً باید به او تذکر بدهم و دنبال کارهایش باشم. دوست دارم که خودش مسئولیت پذیر باشد و کارهایش را خودش انجام دهد. 2- او را نزد دکتر مغز و اعصاب بردم و گفت که فرزندم بیش فعال است. دارویی هم که مصرف می‌کند تا یکی دوساعت بیشتر آرامش نمی‌کند. در مدرسه هم بچه‌ها بابت اذیت‌هایش از او شاکی هستند و از طرفی اصلا نمی‌تواند روی یک کار تمرکز کند.
لطفا راهنمایی کنید.
پاسخ مشاور:
ضمن درک دغدغه و مشکلتان، چند نکته را در این باره توضیح می‌دهم.
نکته اول: معمولا با آمدن بچه دوم به زندگی، حساسیت‌های بچه اول به فراخور سنی که دارد نسبت به عکس العمل‌های والدین بیشتر می‌شود. در واقع بیش از اینکه فکر کنید که بچه اول نسبت به بچه دوم حساس می‌شود، نسبت به رفتارها و واکنش‌ها و عکس العمل‌های والدین نسبت به خودش حساس می‌شود و چه بسا ناخواسته مدام در حال مقایسه نوع رفتار والدین با خودش و بچه اول می‌باشد. از این رو والدین با غفلت از توجه به بچه اول، ناخواسته زمینه حسادت، بی ارزشی و سرخوردگی را در بچه اول برانگیخته می‌کنند.
جهت جلوگیری از این موضوع، لازم است شما به اتفاق همسرتان توجهی بیش از گذشته به فرزند اولتان داشته باشید تا بتوانید جلوی حسادت و بدرفتاری‌های او را بگیرید. بنابراین این کج خلقی‌ها، بدرفتاری‌ها، عدم مسئولیت پذیری و ... که با آمدن بچه دوم برای شما محسوس ترشده است، ناشی از کم توجهی و عدم توجه برای تخلیه انرژی مضاعف اوست. برهمین اساس لازم است برای توجه نشان دادن به او از طریق محبت کردن، تفریح و بازی و تخلیه انرژی او با توجه به بیش فعالی ایشان برنامه ریزی کرد؛ به ویژه اگر همسر شما در بازی دادن فرزند اولتان، همکاری داشته باشد، به شدت در اصلاح رفتار او تاثیرگذار است.
معمولا بچه‌هایی که بازی می‌کنند، درمقابل بیماری‌ها (جسمی و روحی) قوی‌تر از کودکانی هستند که بی تحرک اند. این، یک قانون عمومی است: «عدم تحرک، موجب ضعف عمومی سیستم دفاعی بدن ومستعد رفتارهای هنجارشکنانه در کودک می‌شود.» از این رو از طریق بازی و تفریح و محبت کردن به او، انرژی اشباع شده‌اش را به سمت و سوی بهتری می‌توانید هدایت کنید و آن وقت می‌توانید از او انتظار داشته باشید که تکالیفش را به موقع انجام دهد. در واقع به او یادآوری می کنید که با انجام به موقع تکالیف و حرف شنوی، می‌توانی با پدرت بازی دلخواهت را انجام بدهی.
همچنین سعی کنید آن بازی را که فرزندتان خیلی دوست دارد با او انجام دهید، سپس بعد از آن بررسی کنید که وضعیت رفتاری فرزند اولتان چگونه است.
نکته دوم: همواره در حضور بچه دوم، به بچه اول محبت بیشتری نشان دهید تا متوجه شود که ارزش او در زندگی شما چقدر بالاست که حتی با آمدن بچه دوم نه تنها کم نشده، بلکه بیشتر نیز شده است. طبیعتا حساسیت فرزند اولتان هم کم خواهد شد و هم حس حسادت او دیگر برانگیخته نخواهد شد.
نکته سوم: اشاره کردید که فرزند اولتان باتوجه به نظر متخصص بیش فعال است، قطعا باید موظب برنامه تغذیه او باشید. به طور کلی تغذیه با طبع سرد، میزان انرژی و تحرک آدمی را کاهش می دهد و برعکس تغذیه با طبع گرم باعث تحرک، انرژی و تحریک پذیری بیشتر می شود. لذا والدین باید برای بچه های با جنب و جوش بسیار بالا برنامه غذایی مناسب داشته باشند؛ از جمله اینکه از غذاها و خوراکی هایی نظیر شکلات، شیرنی جات، نوشابه، بستنی، فست فود و سرخ کردنی که کالری بالایی دارند خودداری کنند و به جای آن از حبوبات، سبزیجات و ماهی استفاده شود. البته معنایش این نیست که اصلا از غذاها و خوراکی های ممنوعه استفاده نشود، بلکه برنامه غذایی برای بچه های بیش فعال را به گونه ای تنظیم کنید که غلبه با غذاهای پیشنهاد شده باشد و کمتر از موارد ممنوعه استفاده شود.
اگر دارویی توسط دکتر برای او تجویز شده، به موقع به او بدهید. قطعا هر دارویی زمان تاثیرگذاری دارد. لذا اگر بعد از گذشت چند ساعت اثر آن از بین می‌رود، شما باید برای بعد از آن، برنامه ریزی جسمی و تحرکی داشته باشید تا فرزند در آن زمان، با تحرک و فعالیت و بازی تخلیه انرژی شود.
نکته چهارم: درباره تخلیه انرژی فرزند اولتان باید روزانه برای تخلیه این انرژی برنامه داشت. لذا بازی‌هایی نظیر دویدن، پریدن و ... می تواند فعالیت آن‌ها را کنترل کند و تاحدودی تخلیه شوند. اما جهت حرف شنوی بهتر اینگونه کودکان در خانه از تکنیک ژتونی استفاده کنید؛ یعنی هرگاه شیطنت نکردند و حرف شنوی داشتند به آن‌ها امتیاز بدهید و هرگاه امتیاز آن‌ها به حد نصاب رسید، مثلا چهار بار حرف شنوی داشتند، 5 امتیاز به او بدهید. وقتی به 20 امتیاز رسید، به او جایزه ای ویژه بدهید که مورد علاقه‌اش باشد. بنابراین با این توضیحاتی که داده شد، لازم است برای تغذیه، بازی، تفریحات و تخلیه انرژی او برنامه ریزی کنید. امیدوارم با رعایت این نکات شاهد اصلاح و بهبود رفتاری فرزندتان شوید.
جهت شرکت در گفت‌وگوی این مطلب می‌توانید به لینک ذیل مراجعه کنید.
http://btid.org/node/160875