رویکرد مجموعه احضار

علیرضا افخمی ازجمله سریال سازانی است که دغدغه مسائل ماورایی را دارد و آغاز این رویکرد و دغدغه‌مندی را با سریال «او یک فرشته بود» نشان داد. سریالی با بازی مرحوم حسن جوهرچی که محور داستان، شیطان بود و نمایی از شیطان و کیفیت وسوسه‌های او را به تصویر کشید. شکل پرداخت آن مجموعه و چگونگی نقش شیطان در زمان خودش انتقادهایی را به دنبال داشت.

افخمی چند سال بعد با سریال «پنج کیلومتر تا بهشت» سریال ماورایی دیگری را ساخت که محوریت این مجموعه درباره کما و مرگ مغزی و حالت‌هایی از این قبیل بود و روح افرادی که در این حالات هستند را به تصویر کشید. این سریال هم طبیعتاً انتقاداتی را به دنبال داشت.

ایرادات محتوایی به دو مجموعه فوق، سر جایش محفوظ؛ ولی نکته مهم این است که به طور کلی پرداختن به این مباحث که نوعاً از مباحث اعتقادی، غیبی و غیرمادی به حساب می‌آید ازاین‌جهت که رویکرد اثباتی دارد نکته مثبتی است؛ مثلاً اصل وجود شیطان و تأثیر جدی وسوسه آن در عملکرد انسان در سریال «او یک فرشته بود» و همچنین اثبات اصل روح و مُدرک بودن آن در سریال «پنج کیلومتر تا بهشت»، خودش نکته مثبتی است؛ منتها آن چه که در درجه بعدی اهمیت دارد و چه‌بسا اهمیتش از بخش اول بیشتر است، چگونگی پرداخت به این مباحث است که تا چه اندازه با واقعیت و آموزه‌های دینی مطابقت دارد؛ چرا که اگر پرداختن به این مباحث با تحریف همراه باشد و مخالف واقعیت باشد اثرات مخرب‌تری را از حیث اعتقادی و چه‌بسا فرهنگی در جامعه می‌گذارد. 

محوریت سریال جدید علیرضا افخمی که شب‌های ماه رمضان از شبکه یک به روی آنتن می‌رود موضوع جن، روح و خرافات است. استقبالی که نسبتاً از این سریال شده است نشان می‌دهد که این مسائل طرفداران قابل‌توجهی دارد.

موضوع جن و روح جزء مسائلی است که در متقن‌ترین منبع دینی یعنی قرآن کریم از آن یاد شده و هیچ تردیدی در وجود آن نیست.

مباحث این چنینی ازجمله مقولاتی است که معمولاً افراط و تفریط در آن وجود دارد؛ عده‌ای از این‌طرف بام می‌افتند و از بیخ و بن منکر روح و جن به‌خصوص جن هستند و آن را خرافات می‌دانند؛ عده‌ای هم از سوی دیگر دچار افراط می‌شوند و از این طریق اسیر خرافات می‌شوند و چه‌بسا در دام کلاهبرداران می‌افتند، هم مالشان را به فنا می‌دهند و هم با روح و روان خویش بازی می‌کنند و چیزی نیز عایدشان نمی‌شود.

سریال احضار در قسمت‌های نخستین، نسبتاً پرداخت قابل قبولی در این مقوله داشته، به‌خصوص در بحث اثبات اصل وجود جن و روح، در قسمت اول مجموعه بیان کرد که این مقولات خرافات نیست و در قرآن به آن اشاره شده است. همین نکته مثبتی است و می‌تواند تلنگری باشد برای کسانی که روح و جن را خرافات می‌دانند. به مرور که داستان پیش می‌رود پای حقه‌بازان این مقوله نیز به سریال باز شده است که افسانه چهره‌آزاد در نقش احضار کننده روح ایفای نقش می‌کند. در این باره نشان می‌دهد که چگونه با کلاشی و مکّاری مردم ساده‌لوح را سرکیسه می‌کنند و با هک کردن گوشی و اطلاعات مشتریان اطلاعاتی را از قبل جمع‌آوری می‌کنند و زمان مراجعه مشتریان، تحویل آن‌ها می‌دهند که آن‌ها را مجاب کنند که اطلاعات غیبی هم دارند