موضوع: اهمیت جلساتی که با یاد خداست
آیاتی که در این جلسه مورد بررسی قرار گرفت:
فَأَمَّا الَّذِینَ شَقُوا فَفِی النَّارِ لَهُمْ فِیهَا زَفِیرٌ وَشَهِیقٌ؛ و اما كسانی كه تیرهبخت شدهاند، در آتش، فریاد و نالهای دارند [ناله های طولانی دم و بازدم] ﴿١٠٦﴾
خَالِدِینَ فِیهَا مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ إِلَّا مَا شَاءَ رَبُّكَ ۚ إِنَّ رَبَّكَ فَعَّالٌ لِّمَا یرِیدُ؛ جاودانه در آن خواهند ماند، تا آسمانها و زمین برپاست مگر آنچه پروردگارت بخواهد! پروردگارت هر چه را بخواهد انجام میدهد! ﴿١٠٧﴾
وَأَمَّا الَّذِینَ سُعِدُوا فَفِی الْجَنَّه خَالِدِینَ فِیهَا مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ إِلَّا مَا شَاءَ رَبُّكَ ۖ عَطَاءً غَیرَ مَجْذُوذٍ؛ اما آنها که خوشبخت و سعادتمند شدند، جاودانه در بهشت خواهند ماند، تا آسمانها و زمين برپاست، مگر آنچه پروردگارت بخواهد! بخششي است قطع نشدني! ﴿١٠٨﴾
فَلَا تَكُ فِی مِرْیه مِّمَّا یعْبُدُ هَـٰؤُلَاءِ ۚ مَا یعْبُدُونَ إِلَّا كَمَا یعْبُدُ آبَاؤُهُم مِّن قَبْلُ ۚ وَإِنَّا لَمُوَفُّوهُمْ نَصِیبَهُمْ غَیرَ مَنقُوصٍ؛ پس در باره خدایانی كه اینان میپرستند در تردید مباش كه پرستش آنها جز به طریقی كه پدرانشان از پیش پرستش میكردند نمیباشد، و ما نصیب آنان را تمام و بی كم و كاست میدهیم.﴿١٠٩﴾
وَلَقَدْ آتَینَا مُوسَی الْكِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِیهِ ۚ وَلَوْلَا كَلِمَه سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِی بَینَهُمْ ۚ وَإِنَّهُمْ لَفِی شَكٍّ مِّنْهُ مُرِیبٍ؛ براستی موسی را كتاب دادیم و در آن اختلاف رخ داد، و اگر گفتار پروردگارت از پیش بر این نرفته بود میان ایشان داوری شده بود، كه آنان در باره كتاب موسی سخت در شكاند، شكی آمیخته با بدبینی﴿١١٠﴾
وَإِنَّ كُلاً لَّمَّا لَیوَفِّینَّهُمْ رَبُّكَ أَعْمَالَهُمْ ۚ إِنَّهُ بِمَا یعْمَلُونَ خَبِیرٌ؛ و پروردگارت اعمال هر یك را بیكم و كاست به آنها خواهد داد او به آنچه عمل میكنند آگاه است! ﴿١١١﴾
فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَمَن تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطْغَوْا ۚ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ؛ پس همان گونه كه فرمان یافتهای ایستادگی كن و نیز آنان كه همراهت به سوی خدا روی آوردهاند [ایستادگی كنند] و سركشی مكنید كه او به آنچه انجام میدهید، بیناست.﴿١١٢﴾
وَلَا تَرْكَنُوا إِلَی الَّذِینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّـهِ مِنْ أَوْلِیاءَ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ؛ به كسانی كه ستم كردهاند متمایل نشوید كه جهنمی میشوید و غیر خدا دوستانی ندارید و یاری نمیشوید﴿١١٣﴾
وَأَقِمِ الصَّلَاه طَرَفَی النَّهَارِ وَزُلَفًا مِّنَ اللَّیلِ ۚ إِنَّ الْحَسَنَاتِ یذْهِبْنَ السَّیئَاتِ ۚ ذَٰلِكَ ذِكْرَیٰ لِلذَّاكِرِینَ؛ در دو طرف روز، و اوایل شب، نماز را برپا دار چرا كه حسنات، سیئات (و آثار آنها را) از بین میبرند این تذكّری است برای كسانی كه اهل تذكّرند! ﴿١١٤﴾
اما شرحی از این آیات :
اهل سعادت و شقاوت
یکی ازمطالبی که در این جلسه بازگو شد این بود که اهل جهنم با هم در یک سطح نیستند و خیلی از اهل جهنم بعد از پاک شدن گناهشان، چه بسا وارد بهشت شوند، منتها بر اساس روایت، عذاب هفت گروه از همه سخت تر است!
عَن أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ : إِنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَذَاباً یوْمَ الْقِیامَه لَسَبْعَه نَفَرٍ أَوَّلُهُمُ ابْنُ آدَمَ الَّذِی قَتَلَ أَخَاهُ وَ نُمْرُودُ الَّذِی حَاجَّ إِبْراهِیمَ فِی رَبِّهِ وَ اثْنَانِ فِی بَنِی إِسْرَائِیلَ هَوَّدَا قَوْمَهُمَا وَ نَصَّرَاهُمَا وَ فِرْعَوْنُ الَّذِی قَالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلی وَ اثْنَانِ مِنْ هَذِهِ الْأُمَّه أَحَدُهُمَا شَرُّهُمَا فِی تَابُوتٍ مِنْ قَوَارِیرَ تَحْتَ الْفَلَقِ فِی بِحَارٍ مِنْ نَار؛ در روز قیامت عذاب هفت نفر از همه سختتر است: فرزند حضرت آدم علیه السّلام كه برادرش را كشت، نمرود كه با حضرت ابراهیم علیه السّلام در مورد خداوند بحث و خدا را انكار كرد، دو نفر از بنی اسرائیل كه قوم خود را یهودی و مسیحی نمودند، فرعون كه گفت: من بالاترین خدای شما هستم و دو نفر از این امت كه یكی از آنها بدتر از دیگری است و در تابوتی شیشهای در زیر جهنم در دریاهایی از آتش قرار دارد. [1]
بدنبال آیه 108 که در مورد سعادتمندان بود (وَ أَمَّا الَّذِینَ سُعِدُوا) به حدیثی در این باب اشاره شد که در آن آمده بود:
سعادت حقیقی آن است که نتیجه و آخرین عملش به صفت خوبی متصف شود، و همچنین حقیقت شقاوت آن است که فردی عملش با بدی تمام و متصف به پلیدی گردد!
عن جعفر بن محمد عن أبیه عن علی علیهم السلام انه قال: حقیقه السعاده أن یختم للرجل عمله بالسعاده، و حقیقه الشقاوه أن یختم للمرء عمله بالشقاوه. [2]
گذشتکان و آیندگان
همچنین در این جلسه به این مطلب اشاره کردیم که اعمال انسانها در مسیر نسلشان تاثیر خواهد داشت. «یعْبُدُ آباؤُهُمْ»
یکی دیگر از نکات مطرح شده این بود که اختلاف مردم در دین و راه انبیاء، چیز جدیدی نیست بلکه متاسفانه در مورد سایر انبیاء هم سابقه داشته «آتَینا مُوسَی الْكِتابَ فَاخْتُلِفَ فِیهِ»
اهمیت جلسات خدایی
به دنبال آیه آخر این جلسه که در مورد ذاکرین بود، بیان شد که مقام ذاکرین بسیار بالاست تا آنجا که دیگران میتوانند فقط به برکت همنشینی با ذاکرین، اهل سعادت شوند!
ذاکرین خیلی مقام دارند، همنشین بودن با اونها بینهایت ارزش داره!
فرشته ها بر حلقه های ذكر گذرند و بالای سرشان به ایستند و بگریهشان بگریند و بدعائشان آمین گویند و چون به آسمان بالا روند خدای تعالی فرماید: ای فرشته هایم كجا بودید، با اینكه خودش داناتر است، گویند پروردگارا ما در مجالس ذكر حاضر شدیم و مردمانی را دیدیم كه تو را تسبیح كنند و تمجید كنند و مقدس شمارند و از دوزخت میترسند ؛ و خدای سبحانه فرماید ای فرشته هایم آن اعمال را براشان جمع آورید و شما را گواه گیرم كه آنان را آمرزیدم و از آنچه ترسند امان دادم، گویند پروردگارا در میان آنها فلانیست كه او تو را یاد نكرد، خدای تعالی فرماید: او را هم آمرزیدم به همنشینی ذاکرین! زیرا اهل ذكر كسانی باشند كه همنشین آنها بدبخت نباشد. [3]
پی نوشت :
1- (ثواب الأعمال و عقاب الأعمال ص214)
2- (تفسیر نور الثقلین ج2 ص398)
3- (بحار الأنوار ج72 ص 468)
خلاصه سخنرانی استاد محمدی در کنفرانس آیه های انتظار در تاریخ 91/12/20